Địa điểm xây nhà máy điện hạt nhân được quy định thế nào?

Quy định chi tiết về địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân sẽ được quy định tại văn bản hướng dẫn thi hành Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi). Ảnh: Reuters.

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình dự án Luật trước khi biểu quyết thông qua, Ủy ban Thường Vụ Quốc hội cho biết có đại biểu Quốc hội cho rằng quy định về đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân thiếu quy định thu hút tư nhân, PPP.

Không giới hạn tư nhân tham gia xây nhà máy điện hạt nhân

Sau khi chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra, các cơ quan liên quan nghiên cứu, rà soát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết việc đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân không sử dụng vốn đầu tư công được thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan tại dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý.

Theo thông báo ý kiến của cấp có thẩm quyền thì việc phê duyệt chủ trương đầu tư và quyết định đầu tư của nhà máy điện hạt nhân được thực hiện theo Luật Đầu tư công và Luật Đầu tư mà không đề cập đến việc thực hiện theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư. Do vậy, dự thảo Luật đã chỉnh lý theo hướng “việc thực hiện đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà máy điện hạt nhân thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về đầu tư và quy định khác của pháp luật có liên quan”.

Theo cơ quan soạn thảo, việc quy định như trên nhằm đáp ứng yêu cầu bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật; phù hợp với chủ trương, định hướng tại Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân; đồng thời phù hợp khi có sự thay đổi chính sách của Nhà nước về đầu tư, xây dựng, vận hành nhà máy điện hạt nhân quy định tại Luật Điện lực, bảo đảm tính ổn định lâu dài của Luật.

Quy định địa điểm xây nhà máy điện hạt nhân

Liên quan địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết có ý kiến cho rằng cần có quy định về địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân hoặc cơ sở làm giàu uranium cần tránh các khu dân cư, nếu xây dựng thì phải giải phóng mặt bằng, di dời dân đi nơi khác, bố trí chỗ ở để đảm bảo an toàn cho người dân và môi trường xung quanh.

Quốc hội đã thông qua Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) có hiệu lực thi hành từ 1/1/2026. Ảnh: Quochoi.vn.

Cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra cho biết dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý đã quy định về việc phải đánh giá các yếu tố về mật độ, phân bổ dân cư và các đặc điểm của khu vực liên quan tới khả năng thực hiện các biện pháp ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân; đồng thời địa điểm phải bảo đảm an toàn cho dân cư trên địa bàn và bảo vệ môi trường. Quy định chi tiết về đặc điểm của địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân liên quan tới bảo đảm an toàn cho người dân và môi trường xung quanh sẽ được quy định tại văn bản hướng dẫn thi hành Luật.

Cũng có ý kiến đề nghị bổ sung quy định bắt buộc tổ chức tham vấn cộng đồng trước khi quyết định chủ trương đầu tư nhà máy điện hạt nhân, đồng thời quy định nghĩa vụ báo cáo kết quả tham vấn cộng đồng gửi theo hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư để cơ quan có thẩm quyền quyết định.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết việc tham vấn ý kiến cộng đồng dân cư nơi dự kiến xây dựng nhà máy điện hạt nhân là một nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường, và được thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, ngoài ra được thể hiện tại khoản 5 Điều 6 dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý. Do đó, xin phép không bổ sung nội dung tham vấn cộng đồng tại Điều này để tránh chồng chéo, trùng lặp.

Cũng có đại biểu Quốc hội đề nghị chỉnh lý quy định tại khoản 1 Điều 43 của dự thảo Luật theo hướng: “Chủ đầu tư có trách nhiệm khảo sát, đánh giá chi tiết địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân” nhằm xác định rõ trách nhiệm của chủ đầu tư trong quy trình đầu tư, phân biệt với hoạt động khảo sát và đánh giá sơ bộ tính phù hợp của địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân trong quá trình lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra, các cơ quan liên quan thống nhất chỉnh lý và thể hiện như tại khoản 1 Điều 43 dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý.

Quang Thắng