Địa phương hỏi thì bộ ngành trả lời 'cứ thực hiện theo quy định'
Các địa phương gặp vướng mắc trong các quy định hoặc quy định chưa rõ, chưa có mới hỏi nhưng các bộ ngành lại trả lời 'cứ thực hiện theo các quy định pháp luật'.
Thảo luận tại Quốc hội (QH) sáng 27-10, đại biểu (ĐB) Vũ Thị Lưu Mai (đoàn ĐBQH TP Hà Nội) đề cập đến trách nhiệm của quản lý nhà nước với quản lý đất đai.
Theo ĐB Mai, vì sở hữu đất đai ở Việt Nam là toàn dân nên “quyền lực rất lớn được trao gửi cho bộ máy nhà nước, sao cho sử dụng hiệu quả, tăng thu cho ngân sách nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân”.
Dù đạt được một số kết quả nhưng quản lý đất đai vẫn đang đối mặt nhiều thách thức, hiệu quả sử dụng không cao. Số thu ngân sách liên tục tăng nhưng chủ yếu là thị trường sơ cấp. 67% là từ tiền sử dụng đất, 12% từ tiền thuê đất, số thu tăng thêm từ đầu tư trên đất không cao.
“Lãng phí đất đai là thực trạng đáng nhức nhối. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trên phạm vi cả nước có 743 triệu m2 đất đang hoang hóa, sử dụng sai mục đích nhưng tiền thu được rất thấp, chỉ có 286 tỉ đồng. Chỉ qua giám sát bảy địa phương đã có 1.739 dự án treo, tương đương hơn 12.000 ha đất hoang” - ĐB Mai nói.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho rằng tư duy nhiệm kỳ gây ra lãng phí đất đai. Ảnh: PT
Cho rằng có nhiều nguyên nhân nhưng ĐB Mai đề cập đến trách nhiệm quản lý nhà nước. ĐB Mai cho rằng tư duy nhiệm kỳ là một trong những nguyên nhân gây lãng phí đất đai rất lớn.
Qua giám sát còn có địa phương sau mỗi nhiệm kỳ số dự án treo lại tăng lên. Có tình trạng lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân từ đất đai, có biểu hiện lợi ích nhóm vi phạm đấu thầu, giao đất không qua đấu giá như kiểm toán nhà nước chỉ ra.
ĐB Mai nhận định bộ máy công quyền cũng có trách nhiệm khi còn một bộ phận thờ ơ, thiếu trách nhiệm. Cùng với đó việc giải quyết đất đai còn có trách nhiệm của các bộ. Bởi khi gặp vướng mắc, địa phương gửi câu hỏi cho bộ ngành thì câu trả lời luôn là “cứ thực hiện theo quy định của pháp luật”. Ngay cả khi pháp luật chưa có quy định hoặc quy định khác nhau thì câu trả lời vẫn là “cứ thực hiện theo quy định pháp luật”.
“Như vậy vướng mắc không thể giải quyết, gây bức xúc và thất vọng cho các địa phương” - ĐB Mai nói.
Theo bà, tâm lý e dè tạo sức ì rất lớn trong cơ quan công quyền. Điều này cũng dễ hiểu tại sao hiện nay có dự án trải qua hàng chục năm vẫn vướng mắc. Không thể “một sớm một chiều” giải quyết được vấn đề đất đai nhưng bà Mai cho hay: “Người dân mong chính quyền cần xử lý quyết liệt các vướng mắc đất đai, cần đưa ra lộ trình, thời hạn cụ thể, được nghị quyết hóa vì đó là thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan công quyền”.
Trước việc tại kỳ họp này QH sẽ thảo luận về Luật Đất đai, ĐB Mai cho rằng cần có trọng tâm, trọng điểm, chỉ cần giải quyết được vướng mắc, bức xúc hiện nay đã là thành công lớn
"Cần đề cao trách nhiệm, cần rất cần cơ chế minh bạch, ranh giới đúng sai rõ ràng để bảo vê những người trong bộ máy công quyền, khơi thông tâm lý e dè lo lắng" - ĐB Mai đề nghị và nhìn nhận cần tăng hơn nữa trách nhiệm giám sát, không để trục lợi cá nhân...
