Dịch COVID-19 đang phức tạp trên thế giới, nơi lỏng phòng chống sẽ rất nguy hiểm

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì cuộc họp sáng 13/11 của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19. Ảnh: VGP/Đình Nam

Tình hình dịch COVID-19 bên ngoài đang rất phức tạp

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tính đến 6 giờ ngày 13/11, thế giới ghi nhận gần 52,5 triệu ca mắc COVID-19, gần 1,3 triệu ca tử vong tại 219 quốc gia và vùng lãnh thổ. Riêng 2 tuần đầu tháng 11/2020, thế giới ghi nhận 6,5 triệu ca nhiễm mới và trên 95 nghìn ca tử vong.

Một số quốc gia trên thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19 như: Mỹ với hơn 247 nghìn ca tử vong trong tổng số hơn 10,7 triệu ca nhiễm; Ấn Độ ghi nhận gần 8,7 triệu ca nhiễm, hơn 128 nghìn ca tử vong; Brazil với hơn 5,7 triệu ca nhiễm, hơn 163 nghìn ca tử vong).

Đáng chú ý, châu Âu sắp bước vào mùa đông, hiện đang là tâm dịch của COVID-19 với tốc độ lây lan nhanh, khó kiểm soát với một số nước có trên 1 triệu ca nhiễm như Pháp, Tây Ban Nha, Anh… Nhiều nước trong khu vực đã siết chặt hơn nữa quy định ngăn dịch bệnh lây lan: Bồ Đào Nha ban bố tình trạng khẩn cấp, áp đặt lệnh giới nghiêm; Hy Lạp thông báo đóng cửa toàn quốc trong 3 tuần để ngăn chặn tình trạng tái bùng phát; Italy thực thi lệnh giới nghiêm trên toàn quốc từ ngày 5/11-3/12…

Châu Âu hiện đứng trước bờ vực khủng hoảng y tế nghiêm trọng khi công suất chăm sóc và điều trị tại các bệnh viện chuẩn bị đạt đến cực hạn, nhân viên y tế phải đối mặt với tình thế khó khăn trong việc điều trị giữa các bệnh nhân.

Khu vực Đông Nam Á ghi nhận số ca mắc tăng cao tại Singapore, Indonesia, Hàn Quốc và Philippines, đặc biệt khi một số quốc gia nới lỏng các biện pháp cách ly, giãn cách xã hội và mở cửa trở lại để phát triển kinh tế.

Đến nay, Việt Nam ghi nhận 1.253 trường hợp mắc COVID-19, trong đó có 596 trường hợp nhập cảnh từ nước ngoài. Nước ta có 72 ngày liên tiếp không ghi nhận ca mắc COVID-19 trong cộng đồng. Riêng 2 tuần đầu tháng 11/2020, Việt Nam ghi nhận 76 ca nhiễm đều là người nhập cảnh. Đến nay, cả nước đã thực hiện 1.339.465 xét nghiệm Realtime RT-PCR.

Tuy nhiên, Bộ Y tế nhận định, nguy cơ dịch COVID-19 xâm nhập luôn thường trực, đặc biệt khi số lượng chuyến bay đưa công dân về nước, chuyên gia nhập cảnh (trong đó có các chuyến bay thương mại, quốc tế) tăng lên, trong khi số lượng ca mắc trên thế giới liên tục gia tăng. Thời tiết mùa đông, xuân sắp tới thuận lợi cho một số bệnh truyền nhiễm phát triển, lây lan.

Siết mạnh hơn, chặt hơn các biện pháp phòng, chống dịch

Nhận định về tình hình dịch bệnh phức tạp trên thế giới, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, thực hiện quan điểm chỉ đạo “phải bao thật chặt bên ngoài”, thời điểm này “phải siết mạnh hơn, chặt hơn” các biện pháp phòng, chống dịch, bởi trong cộng đồng đã xuất hiện tư tưởng lơi lỏng, trong khi các nước khác lại đang siết chặt các biện pháp giãn cách xã hội, phong tỏa đất nước.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết tình hình dịch bệnh trên thế giới rất căng thẳng. Ảnh: VGP/Đình Nam

“Đây là giai đoạn cao điểm để chúng ta phải quyết tâm hơn. Tất cả các lực lượng phải vào cuộc quyết liệt hơn, bởi sắp tới sẽ là ‘mùa đông khốc liệt’, đặc biệt là vào thời điểm Tết nguyên đán”, Bộ trưởng Bộ Y tế nêu rõ.

Liên quan đến công tác cách ly, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, để đảm bảo phòng, chống dịch, hiện có nhiều hình thức cách ly được áp dụng, tuy nhiên, cách ly trong quân đội vẫn có vai trò chủ chốt, chưa phát hiện lây nhiễm chéo trong khu vực này.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đã có hướng dẫn chi tiết về việc cách ly tại các khách sạn và thường xuyên kiểm tra, giám sát. Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long khẳng định, bất cứ khách sạn nào không thực hiện nghiêm các điều kiện cách ly, sẽ lập tức không được phép tiếp tục sử dụng làm địa điểm cách ly.

Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, không thể đảm bảo không có ca lây nhiễm trong cộng đồng thời gian tới, do đó, các bộ, ngành, địa phương cần rà soát, cập nhật, xây dựng các kịch bản phòng, chống dịch, chuẩn bị ứng phó với tình huống khó khăn hơn trong mùa đông.

Dự kiến trong tuần này, Bộ Y tế sẽ ban hành “Quy trình nhập cảnh và giám sát, cách ly y tế phòng, chống dịch COVID-19 cho người nhập cảnh trên chuyến bay thương mại”.

Quy trình hướng dẫn cụ thể từ trước khi nhập cảnh, trên máy bay, tại cửa khẩu; di chuyển về khu cách ly; tại nơi cách ly và nơi lưu trú; theo dõi sức khỏe trong vòng 28 ngày kể từ ngày nhập cảnh. Bộ Y tế tiếp tục nâng cấp tính năng hệ thống khai báo y tế (tokhaiyte.vn) để thuận lợi cho các địa phương áp dụng tại cửa khẩu.

Khẩn trương cập nhật bản đồ chống dịch

Đối với việc cập nhật thông tin lên lên “Bản đồ chung sống an toàn với dịch COVID-19” (www.antoancovid.vn), Ban Chỉ đạo yêu cầu tập trung làm nhanh hơn nữa. Bộ Y tế phải chỉ đạo trong tuần tới, tất cả các cơ sở y tế, đặc biệt các trạm y tế, phòng khám tư nhân, phải tự kiểm tra việc bảo đảm các điều kiện phòng chống dịch, không an toàn không được hoạt động.

Mặc dù có thể những cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa phải mất thêm thời gian để đáp ứng đầy đủ yêu cầu an toàn phòng chống dịch nhưng ngay từ bây giờ phải tự kiểm tra, rà soát ngay từ lúc này. Tất cả các cơ sở y tế phải tuân thủ đầy đủ việc cập nhật lên Bản đồ chung sống an toàn với dịch COVID-19 theo thời gian thực.

Tương tự, Bộ GD&ĐT phải đốc thúc các địa phương, chỉ đạo tất cả các trường học cập nhật ngay tình hình thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn theo hướng dẫn của Bộ Y tế lên bản đồ chống dịch.

Tại cuộc họp, đại diện Bộ VHTTDL, Bộ Công an cho biết đã chỉ đạo triển khai rất quyết liệt ở cơ sở và đến ngày 16/11, tất cả các cơ sở lưu trú sẽ cập nhật việc thực hiện bộ tiêu chí bảo đảm an toàn phòng chống dịch lên bản đồ chống dịch.

Trong tuần tới, Bộ Công Thương phải phối hợp với Bộ Y tế để rà soát, ban hành rất sớm bộ tiêu chí bảo đảm an toàn phòng chống dịch trong các nhà máy, cơ sở sản xuất, trong các siêu thị, trung tâm thương mại, chợ, cập nhật lên bản đồ chống dịch.

Ban Chỉ đạo thống nhất sẽ tổ chức diễn tập về phòng chống dịch COVID-19. Ảnh: VGP/Đình Nam

Ban Chỉ đạo nhấn mạnh việc yêu cầu cập nhật thông tin lên bản đồ chống dịch không chỉ thực hiện bắt buộc các cơ sở thực hiện đầy đủ biện pháp an toàn mà còn có tác dụng lan tỏa tâm lý không chủ quan, lơ là ra toàn xã hội.

Không trông chờ quá nhiều vào vắc xin

Liên quan đến vấn đề vắc xin, hiện Bộ Y tế đang tích cực đàm phán, thương thuyết với các nhà cung cấp vắc xin trên thế giới; đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất vắc xin trong nước.

Tuy nhiên, trước khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới “không nên trông chờ vào vắc xin COVID-19”, các chuyên gia đề nghị một mặt chúng ta đẩy nhanh quá trình nghiên cứu, hợp tác sản xuất vắc xin, tiếp cận các nguồn cung cấp trên thế giới; mặt khác phải chủ động những biện pháp phòng chống dịch hiệu quả từ trước đến nay, đặc biệt ưu tiên ngăn chặn mầm bệnh xâm nhập, quản lý chặt chẽ công tác cách ly, giám sát y tế sau cách ly đối với người nhập cảnh. Các chuyên gia tiếp tục cảnh báo ở trong nước không chỉ người dân mới có tâm lý chủ quan, lơ là.

Tinh thần chung là chúng ta không nên trông chờ quá nhiều vào vắc xin, phải triển khai các hoạt động phòng, chống dịch như chúng ta đã làm trước đó. "Dĩ bất biến, ứng vạn biến" phải giữ vững các nguyên tắc, quan điểm; tăng cường ngăn chặn, phòng chống dịch, không được lơ là.

Đến giờ phút này công tác chuẩn bị vật tư, trang thiết bị, thuốc men, tập huấn cho công tác phòng chống dịch đã được làm tốt nhưng điều đáng lo ngại nhất là thời gian chúng ta không có ca bệnh trong cộng đồng dẫn đến tâm lý chủ quan, vì vậy, biện pháp lớn nhất là phải siết chặt lại các biện pháp phòng chống dịch.

Ban Chỉ đạo cũng thống nhất sẽ tổ chức diễn tập về phòng chống dịch ở tất cả các khâu, từ kiểm soát nhập cảnh đến khi cách ly, điều trị, theo dõi, giám sát y tế tại địa phương; cử tiếp các đoàn đi kiểm tra tại cửa khẩu, cảng hàng không quốc tế, cơ sở lưu trú phục vụ cách ly…

Thái Bình