Dịch Oropouche bùng phát, châu Mỹ nâng cao cảnh giác

Từ tháng 7/2024, Tổ chức Y tế Liên Mỹ (PAHO) đã đưa ra cảnh báo dịch tễ do tình trạng gia tăng các trường hợp dương tính với OROV tại 5 quốc gia ở châu Mỹ là Bolivia, Peru, Cuba, Colombia và Brazil.

Cơ quan y tế Brazil cho biết nước này đang đối mặt một đợt bùng phát chưa từng có, với 7.767 trường hợp mắc bệnh trong năm nay, trong đó có 2 ca tử vong trong độ tuổi từ 21 đến 24 và bệnh nhân không mắc bệnh nền.

Kể từ năm 2023, Brazil đã bắt đầu xét nghiệm OROV sau khi xác định nhiều trường hợp có các triệu chứng tương tự như sốt xuất huyết, zika hoặc sốt chikungunya nhưng có kết quả xét nghiệm âm tính với virus gây các bệnh này. Hầu hết các trường hợp được ghi nhận ở khu vực Amazon thuộc Brazil.

Trong khi đó, ở Cuba, các ca bệnh đã gia tăng đáng kể sau khi cơ quan y tế xác nhận ca dương tính đầu tiên với OROV ngày 27/5 tại tỉnh miền Đông Santiago de Cuba. Kể từ đó, Bộ Y tế Cuba (MINSAP) cho biết các ca bệnh đã lan khắp 15 tỉnh trên đảo quốc này và số bệnh nhân hiện đã vượt quá 400 người.

Mặc dù đã gây ra những đợt bùng phát thường xuyên, trong thời gian ngắn nhưng dữ dội tại các khu vực nhiệt đới của Brazil, Peru và Panama, cũng như ở một số hòn đảo Caribe, OROV là loại virus tương đối mới ở Cuba. Từ ngày 25/6, Cuba đã kích hoạt hệ thống cảnh báo y tế do số ca sốt xuất huyết và mắc virus Oropouche gia tăng.

MINSAP đánh giá tình hình dịch tễ học là “phức tạp” do OROV lưu hành đồng thời cùng những mầm bệnh khác như cúm và sốt xuất huyết. Những cơn mưa rả rích mùa hè và cuộc khủng hoảng nhiên liệu đang diễn ra tại Cuba khiến hoạt động phun thuốc muỗi trên diện rộng khó thực hiện, tạo điều kiện cho muỗi sinh sản nhanh và dịch bệnh lây lan.

Ngày 27/8, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ cho biết đã ghi nhận tổng cộng 21 trường hợp nhiễm virus Oropouche trong số những người trở về từ Cuba, trong đó có 3 người phải nhập viện. Đầu tháng này, CDC Mỹ đã ban hành cảnh báo sức khỏe để đối phó tình trạng gia tăng của căn bệnh này.

Trong khi đó, Colombia đã phát hiện 87 mẫu dương tính với OROV trong năm 2024 trong số 1.279 mẫu bệnh sốt xuất huyết. Muỗi mang OROV là loài đặc hữu ở vùng Caribe, Daríen và Amazon của nước này.

Theo Hệ thống giám sát dịch tễ học (Sivigila), 94,6% trường hợp nhiễm OROV được phát hiện là từ khu vực Amazon.

Mặc dù chưa ghi nhận ca nhiễm OROV nào, Argentina, Mexico và Uruguay đã tăng cường kiểm soát dịch tễ. Argentina khuyến cáo người dân lắp đặt lưới chống muỗi và tăng cường vệ sinh môi trường, trong khi cơ quan y tế Mexico ban hành cảnh báo phòng ngừa đối với khách du lịch tới Bolivia, Brazil, Colombia, Cuba và Peru. Mexico đánh giá mức độ rủi ro là trung bình và yêu cầu du khách dự định đến bất kỳ quốc gia nào các quốc gia nêu trên cần theo dõi sát tình hình dịch bệnh và tiêm tất cả các loại vaccine, tự bảo vệ bản thân khỏi bị muỗi đốt, sử dụng thuốc chống côn trùng và trang phục phù hợp, cũng như đến cơ sở y tế nếu có bất kỳ triệu chứng nào trong vòng 12 ngày sau khi trở về.

Mặc dù Uruguay chưa đưa ra hướng dẫn chính thức nhưng truyền thông địa phương cho biết Bộ Y tế nước này đã yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh báo cáo về các ca nghi nhiễm OROV và ghi lại lịch sử di chuyển của bệnh nhân.

Chuyên gia của PAHO nhận định mức độ rủi ro của khu vực là “cao”. Mặc dù OROV được phát hiện lần đầu tiên từ năm 1955 gần sông Oropouche ở Trinidad & Tobago, đến nay vẫn chưa có nhiều thông tin về căn bệnh này cũng như chưa có phác đồ điều trị.

Theo PAHO, từ đầu năm 2024 đến nay, khu vực Mỹ Latinh đã ghi nhận hơn 8.000 trường hợp nhiễm OROV, trong đó tập trung chủ yếu ở Brazil. Trước tình hình này, PAHO kêu gọi các nước trong khu vực tăng cường biện pháp diệt côn trùng, giảm số lượng muỗi và các côn trùng truyền bệnh khác, đồng thời nâng cao kiến thức cho người dân về các biện pháp bảo vệ cá nhân. PAHO cũng ban hành hướng dẫn hỗ trợ các quốc gia trong việc phát hiện và giám sát tình hình lây lan OROV đối với các trường hợp có thể lây nhiễm dọc, dị tật bẩm sinh và tử vong.

Mai Phương (TTXVN)