Dịch sốt xuất huyết tại Singapore là báo động đỏ về biến đổi khí hậu toàn cầu

Singapore đang đối mặt với dịch sốt xuất huyết nghiêm trọng. Ảnh: CNN

Theo CNN, từ đầu năm đến nay, Singapore đã ghi nhận hơn 11.000 ca sốt xuất huyết, vượt xa con số 5.258 mà quốc gia này báo cáo trong suốt năm 2021. Con số này thậm chí còn được ghi nhận trước ngày 1/6 - thời điểm mùa sốt xuất huyết bắt đầu.

Các chuyên gia cảnh báo rằng con số trên không chỉ đáng báo động đối với Singapore – quốc gia có khí hậu nhiệt đới mà muỗi Aedes sinh sản tự nhiên, mà còn đối với phần còn lại của thế giới. Bởi vì những thay đổi của khí hậu toàn cầu khiến đợt bùng phát như vậy có khả năng trở nên phổ biến và lan rộng hơn trong những năm tới.

Tình trạng khẩn cấp về dịch sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết có các triệu chứng giống như bệnh cúm, chẳng hạn sốt cao, đau đầu dữ dội và đau nhức cơ thể. Tuy nhiên, trong trường hợp nghiêm trọng, người mắc có thể bị xuất huyết, khó thở, suy nội tạng và thậm chí tử vong.

"Số ca mắc chắc chắn đang tăng nhanh hơn. Đây là một giai đoạn khẩn cấp mà chúng ta phải giải quyết”, Bộ trưởng Nội vụ Singapore Desmond Tan cho biết, sau khi thanh tra một khu vực có nhiều ca sốt xuất huyết.

Một công nhân đang phun thuốc diệt muỗi phòng sốt xuất huyết ở Singapore, tháng 7/2021. Ảnh: CNN

Các chuyên gia cho biết đợt bùng phát dịch ở Singapore - nơi sốt xuất huyết là bệnh đặc hữu trong nhiều thập kỷ - đã trở nên tồi tệ hơn do các hiện tượng thời tiết cực đoan vừa qua. Đây có thể là dấu hiệu báo trước những gì sẽ xảy ra ở những nơi khác, khi ngày càng có nhiều quốc gia trải qua những đợt nắng nóng kéo dài và mưa giông, khiến muỗi sinh sôi nhanh hơn và lây lan dịch.

Trong báo cáo về sốt xuất huyết toàn cầu hồi tháng 1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định “sốt xuất huyết đã trở thành bệnh đặc hữu tại hơn 100 quốc gia”. Đồng thời, cơ quan này cho biết số ca mắc đã tăng "30 lần chỉ trong vòng 50 năm qua".

Theo WHO, vào năm 2019, thế giới đã ghi nhận kỷ lục 5,2 triệu ca mắc sốt xuất huyết và các đợt bùng phát trên khắp châu Á vào năm đó đã giết chết hàng nghìn người. Philippines ghi nhận hàng trăm ca tử vong vì sốt xuất huyết khiến quốc gia này ban bố tình trạng dịch toàn quốc. Trong khi đó, các bệnh viện tại Bangladesh bị quá tải và Afghanistan lần đầu tiên ghi nhận các ca mắc sốt xuất huyết.

Một người đi bộ đi qua tấm biển cảnh báo sốt xuất huyết tại Singapore, 4/2021. Ảnh: Today

Singapore đối mặt với đợt bùng phát sốt xuất huyết tồi tệ nhất trong lịch sử nước này vào năm 2020, khi ghi nhận 35.315 ca mắc và 28 ca tử vong. Năm 2022, Singapore cho đến nay chỉ ghi nhận 1 ca tử vong, nhưng các nhà chức trách nước này cảnh báo về số ca mắc đang gia tăng.

"Tính đến từ đầu năm nay đến ngày 28/5, khoảng 11.670 trường hợp mắc sốt xuất huyết đã được báo cáo, với khoảng 10% phải nhập viện", người phát ngôn của Bộ Y tế Singapore cho biết.

Theo người phát ngôn, khoa cấp cứu của các bệnh viện nước này đã tiếp nhận số ca nhập viện do sốt xuất huyết tăng nhanh chóng, nhưng vẫn ở "mức có thể kiểm soát được”. Hầu hết các ca sốt xuất huyết không cần nhập viện hoặc chăm sóc đặc biệt, tuy nhiên, một số người có thể mắc các triệu chứng nặng, dẫn đến nguy cơ tử vong.

Bác sĩ Clarence Yeo Sze Kin cho biết, dù mới bắt đầu vào mùa cao điểm dịch sốt xuất huyết nhưng số lượng bệnh nhân mắc đã “gia tăng mạnh”, nên năm nay nước này có thể lập kỷ lục về số ca mắc. “Sốt xuất huyết có thể là bệnh đặc hữu, nhưng nó vẫn không phải là một bệnh điều trị đơn giản”, ông nói.

Biến đổi khí hậu là yếu tố cản trở nỗ lực chống dịch

Theo bà Ruklanthi de Alwis, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trường Y Duke - NUS và là chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm, số ca sốt xuất huyết gia tăng ở Singapore là kết quả của nhiều yếu tố như thời tiết ấm áp, ẩm ướt và một chủng virus mới chiếm ưu thế. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh biến đổi khí hậu có khả năng làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Trong khi đó, Cơ quan Khí tượng Singapore cho biết nước này đang nóng lên nhanh gấp đôi so với phần còn lại của thế giới. Nhiệt độ tại Singapore gần đây đã đạt mức cao kỷ lục 36,7 độ C vào tháng 5.

Các chuyên gia khác cũng nhận định, với xu hướng thời tiết nắng nóng kéo dài và lượng mưa lớn hơn từ các đợt gió mùa bất thường, vấn đề sốt xuất huyết hàng năm của Singapore có khả năng trở nên tồi tệ hơn.

Nắng nóng kéo dài và mưa giông bất thường tạo điều kiện để muỗi sinh sản. Ảnh: CNN

“Chúng ta sẽ không thể loại trừ bệnh sốt xuất huyết vì thời tiết khắc nghiệt liên tục tạo ra điều kiện sinh sản hoàn hảo cho muỗi”, nhà khoa học khí hậu Winston Chow thuộc Cao đẳng Nghiên cứu Tích hợp thuộc Đại học Quản lý Singapore cho biết.

Ông Chow, người đã mắc sốt xuất huyết 2 lần, cho biết Chính phủ Singapore đã cố gắng thích ứng với dịch bệnh bằng cách chi hàng chục triệu USD mỗi năm để cố gắng ngăn chặn quần thể muỗi, dập tắt các ổ dịch lớn có các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng và cùng nhiều nỗ lực khác.

Quốc gia này cũng áp dụng các biện pháp mới như thả ra môi trường những con muỗi đặc biệt được nuôi trong phòng thí nghiệm để kiểm soát số lượng muỗi. Tuy nhiên, số ca mắc sốt xuất huyết vẫn tiếp tục gia tăng và dự kiến vẫn ở mức cao trong những tháng tới.

Cơ quan Môi trường Quốc gia Singapore cho biết, khi biến đổi khí hậu ngày càng tồi tệ và Trái Đất nóng lên, các bệnh do muỗi gây ra như sốt xuất huyết, sốt Chikungunya và virus Zika có thể sẽ tiếp tục lây lan và ảnh hưởng lớn hơn bao giờ hết đến sức khỏe và cuộc sống của con người.

Các chuyên gia cũng đặt ra vấn đề cấp hiện nay là các chính trị gia, nhà hoạch định chính sách cần nhận thấy tác động của các bệnh dịch nguy hiểm do muỗi gây ra đối với sức khỏe con người, để tiếp tục ngăn chặn nguy cơ này.

“Điều kiện môi trường biến đổi đang làm tăng tỷ lệ sinh sản của muỗi. Vậy nên, nếu tình trạng khẩn cấp về khí hậu được không được cải thiện, việc loại bỏ hoàn toàn nguy cơ sốt xuất huyết sẽ ngày càng trở nên khó khăn hơn”, nhà khoa học khí hậu Chow cho biết.

"Singapore sẽ phải đối mặt với một trận chiến đau đớn về lâu dài”, ông Chow nói.

Đỗ Thảo