Dịch tả lợn châu Phi diễn biến phức tạp

Tiêu hủy lợn mắc bệnh dịch tả châu Phi ở xã Thanh Nưa.

Dịch diễn biến phức tạp, lây lan diện rộng

Ông L.V.C - một hộ chăn nuôi của xã Thanh Nưa, chia sẻ trong nỗi buồn: Ngày 18/6, hơn 20 con lợn thịt, với cân nặng mỗi con gần 50kg, trị giá gần 70 triệu đồng của gia đình buộc phải tiêu hủy do bệnh dịch tả châu Phi.

Theo ông L.V.C, ban đầu thấy đàn lợn có dấu hiệu bỏ ăn, ông mua thuốc kháng sinh về tiêm. Sau hai ngày tiêm thuốc, đàn lợn đã ăn trở lại, tuy nhiên từ ngày thứ tư trở đi, đàn lợn tiếp tục có dấu hiệu bỏ ăn, ít hoạt động, hay nằm một chỗ... Gia đình báo thú y xã đến lấy mẫu xét nghiệm, kết quả đàn lợn dương tính với vi rút DTLCP nên gia đình tôi chấp nhận tiêu hủy.

Ông Lèo Văn Đoan, Trưởng bản Hồng Lạnh, xã Thanh Nưa xác nhận: Bệnh dịch tả lợn châu Phi bùng phát và lây lan ra 7 hộ gia đình của bản Hồng Lạnh và đã tiến hành tiêu hủy gần 2 tấn lợn. Ngoài công tác thống kê, hỗ trợ người chăn nuôi tiêu hủy lợn bệnh đúng quy trình, các hộ dân được cán bộ thú y hướng dẫn cách xử lý chuồng trại sau khi đã tiêu hủy lợn bệnh như: vệ sinh, sát trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, phương tiện vận chuyển và xung quanh chuồng trại...

Theo số liệu thống kê, trên địa bàn huyện Điện Biên đã tiến hành tiêu hủy hơn 160 con lợn, gần 13 tấn lợn bệnh.

Mắc DTLCP, con lợn nái nặng 260kg của gia đình ông Lò Văn Hòa, bản Chiềng An, xã Thanh An phải đưa đi tiêu hủy. Theo tính toán của gia đình, nếu con lợn nái không bị bệnh dịch thì cuối tháng 7 này gia đình sẽ có nguồn thu từ bán lợn giống. Ông Hòa chia sẻ: Một năm gia đình tôi được 2 đàn lợn giống từ con lợn nái, có thêm thu nhập 35 - 40 triệu đồng từ bán lợn giống. Giờ đây lợn nái phải tiêu hủy vì dịch bệnh, gia đình mất đi khoản thu nhập.

Theo ông Hòa, bệnh dịch tả lợn châu Phi xuất hiện trên địa bàn từ lâu không phải năm nay mới xuất hiện. Năm nay dịch bệnh trên vật nuôi bùng phát, đặc biệt dịch tả lợn châu Phi rất khó chữa, khi lợn nhiễm bệnh thì xác định chỉ có tiêu hủy. "Cơn bão" bệnh dịch tả lợn châu Phi quét qua địa bàn lòng chảo Mường Thanh khiến nhiều hộ chăn nuôi lâm vào cảnh nợ nần (thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y...). Các hộ chăn nuôi đều bày tỏ mong muốn được Nhà nước hỗ trợ phần nào để giảm bớt khó khăn, thiệt hại, khi dịch bệnh qua đi có một phần vốn để tái chăn nuôi.

Ông Vừ A Chía, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Điện Biên cho biết: Từ ngày 15/5 đến 12/6, bệnh dịch tả lợn châu Phi đã xảy ra tại 26 hộ, 16 thôn, bản của 5 xã gồm: Thanh Xương, Thanh Chăn, Thanh An, Thanh Yên và Thanh Nưa. Qua công tác lấy mẫu xét nghiệm, Trung tâm Chẩn đoán Thú y Trung ương đã trả lời kết quả xét nghiệm đều dương tính với vi rút dịch tả lợn châu Phi. Ngày 13/6, UBND huyện Điện Biên quyết định công bố dịch tả lợn châu Phi trên địa bàn. Số liệu cập nhật đến ngày 24/6, trên địa bàn huyện đã tiêu hủy gần 60 con lợn nái, hơn 100 con lợn thịt với tổng trọng lượng tiêu hủy gần 13 tấn.

Ông Lò Văn Hòa, bản Chiềng An, xã Thanh An bên chuồng nuôi trống không.

Nguyên nhân dịch bệnh lây lan nhanh

Theo ông Vừ A Chía, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dịch bệnh lây lan, dây dưa, kéo dài thời gian qua là do việc chăn nuôi nhỏ lẻ, không đảm bảo về khoảng cách, điều kiện an toàn sinh học, chưa thực sự chú trọng đến công tác tiêm vắc xin phòng bệnh cho lợn. Chủ vật nuôi không chủ động khai báo hoạt động chăn nuôi.

Công tác phòng, chống dịch bệnh gặp nhiều khó khăn, thách thức khi các hộ chăn nuôi phát hiện lợn ốm, bỏ ăn nhưng không báo cáo chính quyền, thú y; vẫn có hiện tượng giấu dịch, bán chạy, không khai báo lợn ốm, lợn chết... Trong khi đó khó kiểm soát hoạt động buôn bán, giết mổ, vận chuyển lợn bệnh, lợn nghi mắc bệnh, lợn chết từ các xã có dịch bệnh sang các xã chưa bị dịch bệnh. Việc buôn bán, vận chuyển, giết mổ lợn bệnh không báo cáo theo quy định còn diễn ra... Hộ chăn nuôi lợn vì lợi ích kinh tế trước mắt không khai báo khi có dịch bệnh, gọi thương lái để bán, vận chuyển, giết mổ, tiêu thụ lợn chết, lợn bệnh, lợn không rõ nguồn gốc, làm cho dịch bệnh lây lan nhanh, khó kiểm soát.

Hiện nay, trên thị trường có 2 loại vắc xin dịch tả lợn châu Phi là NAVETASFVAC của Công ty Cổ phần Thuốc thú y Trung ương NAVETCO và AVAC ASF LIVE của Công ty Cổ phần AVAC Việt Nam nghiên cứu, sản xuất và được cấp giấy chứng nhận lưu hành. Tuy nhiên, theo ông Chía, việc tiêm vắc xin cho đàn lợn cũng rất nan giải. Hiện tại giá của 2 loại vắc xin này khá cao nhưng không nằm trong danh mục các loại vắc xin bắt buộc phải tiêm cho đàn lợn nên không được ngân sách Nhà nước hỗ trợ. Bên cạnh đó, theo khuyến cáo của nhà sản xuất, vắc xin chỉ được tiêm cho lợn thịt và yêu cầu lợn phải khỏe mạnh. Trong điều kiện dịch bệnh đang xảy ra hiện nay, lợn có thể đang mang vi rút bệnh nhưng vẫn có biểu hiện bình thường. Nếu tiêm vắc xin mà lợn vẫn bị chết thì rất khó giải thích cho người dân hiểu. "Do vậy, chỉ có thể tiêm vắc xin dịch tả lợn châu Phi theo diện xã hội hóa và tự nguyện, với điều kiện rà soát lợn khỏe mạnh", ông Chía cho biết thêm.

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch tả lợn châu Phi, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Điện Biên đã hướng dẫn người dân cách phòng, chống dịch; phân công, huy động lực lượng cán bộ chuyên môn phối hợp với các xã thường xuyên nắm bắt tình hình chăn nuôi, dịch bệnh, triển khai thực hiện các biện pháp khống chế, dập dịch tả lợn châu Phi theo quy định. Sau khi tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, yêu cầu UBND cấp xã tăng cường công tác thông tin tuyên truyền sâu rộng, bằng nhiều hình thức, nội dung phù hợp nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân về nguy cơ, tác hại khi xảy ra dịch bệnh và các biện pháp phòng, chống dịch theo hướng dẫn. Tiếp tục triển khai biện pháp phòng, chống dịch bệnh; tổ chức kiểm tra, giám sát dịch bệnh, kịp thời phát hiện, xử lý dứt điểm các ổ dịch đang xảy ra trên địa bàn.

Hiện nay, dịch bệnh cơ bản vẫn được kiểm soát, song nguy cơ dịch bệnh tiếp tục phát sinh trong thời gian tới là rất cao, do dịch tả lợn châu Phi những năm trước đã xảy ra ở hầu hết các xã; vi rút dịch tả lợn châu Phi tồn tại trong môi trường lớn; đường truyền lây lan phức tạp; tỷ lệ tiêm vắc xin thấp; số lượng lợn nuôi nhỏ lẻ trên địa bàn lớn (trên 56.751 con). Điều đó đòi hỏi hộ chăn nuôi chủ động công tác phòng, chống dịch bệnh, thực hiện tổng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng khu vực chuồng trại, nuôi nhốt. Đặc biệt, duy trì thực hiện, báo cáo cập nhật ổ dịch bệnh hàng ngày cho chính quyền địa phương và ngành chức năng.

Quang Hùng