Dịch tả lợn châu Phi diễn biến phức tạp: các biện pháp phòng chống khẩn cấp

Chính quyền các cấp tổ chức phổ biến kiến thức về dịch bệnh, khuyến cáo người dân không giấu dịch, không vứt xác lợn bừa bãi. Ảnh minh họa

Dịch bùng phát trên diện rộng

Từ đầu tháng 7/2025, dịch tả lợn châu Phi đang có dấu hiệu tái bùng phát tại nhiều địa phương miền Bắc, trong đó Phú Thọ và Hà Nội là hai điểm nóng ghi nhận số lượng lớn lợn nhiễm bệnh buộc phải tiêu hủy. Các cơ quan chức năng đang triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm khống chế dịch lây lan, bảo vệ ngành chăn nuôi và an toàn thực phẩm.

Tại Phú Thọ, tính đến ngày 11/7, toàn tỉnh đã ghi nhận ổ dịch tại 27 thôn thuộc 11 xã, với tổng số 538 con lợn bị tiêu hủy, tương đương gần 35 tấn. Đáng lo ngại, có tới 8 ổ dịch chưa qua 21 ngày – mốc thời gian quan trọng để xác định vùng đã an toàn dịch tễ. Ngoài các ổ dịch tại chỗ, lực lượng chức năng còn phát hiện nhiều vụ vận chuyển lợn bệnh trái phép với quy mô lớn. Cụ thể, Công an tỉnh Phú Thọ đã thu giữ và tiêu hủy 14 tấn lợn dương tính với virus dịch tả lợn châu Phi đang trên đường từ Sơn La về Hà Nội, cùng một vụ khác liên quan đến 1,6 tấn lợn đang vận chuyển đi Hải Phòng. Mới nhất, ngày 12/7, cơ quan chức năng tiếp tục thu giữ và tiêu hủy 17 tấn lợn bệnh không rõ nguồn gốc, cho thấy tình trạng buôn bán lợn nhiễm dịch vẫn đang diễn biến phức tạp.

Tại Hà Nội, dịch bệnh cũng đã xuất hiện trở lại tại một số địa bàn sau thời gian tạm lắng. Ứng Hòa là địa phương mới nhất ghi nhận ổ dịch, với 2 lợn nái và 1 lợn thương phẩm (tổng 367kg) bị nhiễm virus và buộc tiêu hủy. Trước đó, dịch đã tái phát tại Sóc Sơn và Thạch Thất, khiến 118 con lợn, tương đương hơn 8 tấn, bị tiêu hủy trong thời gian ngắn.

Trước tình hình trên, các địa phương đã nhanh chóng kích hoạt biện pháp phòng chống khẩn cấp. Hàng loạt chốt kiểm dịch được thiết lập để kiểm soát vận chuyển; công tác tiêu độc, khử trùng được tăng cường tại các khu vực có nguy cơ cao; đồng thời tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân không giấu dịch, không vứt xác lợn bừa bãi, và tuân thủ nghiêm các quy trình chăn nuôi an toàn sinh học.

Dịch tả lợn châu Phi không gây hại cho người, nhưng là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên đàn lợn, với tỷ lệ chết lên đến 100%. Do chưa có thuốc đặc trị, chưa có vaccine phổ biến trên diện rộng, nên nếu không được khống chế kịp thời, dịch có thể gây tổn thất nặng nề về kinh tế, ảnh hưởng lớn đến nguồn cung thực phẩm và thu nhập của hàng triệu hộ chăn nuôi.

Các biện pháp phòng chống khẩn cấp

Trước diễn biến phức tạp của dịch, các tỉnh miền Bắc đã kích hoạt các phương án phòng chống khẩn cấp.

Thứ nhất, tăng cường giám sát, phát hiện sớm và tiêu hủy triệt để lợn bệnh. Các ổ dịch được khoanh vùng, thực hiện “nội bất xuất, ngoại bất nhập”; tiêu độc, khử trùng chuồng trại, phương tiện, khu vực có nguy cơ cao. Việc tiêu hủy lợn bệnh phải tuân thủ quy trình kỹ thuật để không lây lan ra môi trường.

Thứ hai, kiểm soát nghiêm ngặt vận chuyển và giết mổ. Nhiều địa phương đã thành lập các chốt kiểm dịch, tăng cường thanh tra, kiểm tra phương tiện vận chuyển lợn. Các cơ sở giết mổ được kiểm soát chặt, tránh tình trạng thịt lợn bệnh lẫn vào thị trường, gây nguy hiểm cho người tiêu dùng và ảnh hưởng uy tín ngành chăn nuôi.

Thứ ba, tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân. Chính quyền các cấp tổ chức phổ biến kiến thức về dịch bệnh, khuyến cáo người dân không giấu dịch, không vứt xác lợn bừa bãi, không tái đàn khi chưa đảm bảo an toàn sinh học. Đồng thời, khuyến khích người dân báo cáo ngay khi phát hiện dấu hiệu bệnh trên đàn lợn.

Thứ tư, áp dụng biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi. Các hộ chăn nuôi được hướng dẫn vệ sinh chuồng trại thường xuyên, kiểm soát nguồn thức ăn, nước uống, hạn chế người lạ ra vào khu vực nuôi.

Thứ năm, triển khai tiêm phòng bằng vaccine thế hệ mới. Một số địa phương đã bắt đầu tiêm thử nghiệm vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, với mục tiêu tiêm phòng cho trên 80% đàn lợn vào cuối tháng 5/2025.

Thứ sáu, xử lý nghiêm các vi phạm. Các trường hợp vận chuyển lợn bệnh, giết mổ trái phép, buôn bán lợn không rõ nguồn gốc đều bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh các biện pháp khẩn cấp, các chuyên gia khuyến nghị cần từng bước xây dựng vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh, gắn với truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ tài chính cho người chăn nuôi bị thiệt hại và thúc đẩy mô hình chăn nuôi tập trung, ứng dụng công nghệ cao.

Trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng có xu hướng diễn biến khó lường, việc tăng cường phối hợp giữa các ngành nông nghiệp, công an, quản lý thị trường và chính quyền địa phương là rất cần thiết để kịp thời ngăn chặn các nguy cơ bùng phát dịch.

Mây Hạ