Dịch vụ công trực tuyến - Bước chuyển đổi số của Chính phủ

Chuyển đổi số - hướng phát triển tất yếu của Chính phủ số trong quản lý thông tin. Đồ họa: Thái Bình

Cuộc cách mạng trong thủ tục hành chính và quản lý thông tin

Dịch vụ công trực tuyến là việc cung cấp các dịch vụ hành chính công trên môi trường mạng, cho phép người dân và doanh nghiệp thực hiện các thủ tục mọi lúc, mọi nơi chỉ với một thiết bị có kết nối internet, thay vì phải đến trực tiếp các cơ quan hành chính. Dịch vụ này đóng vai trò then chốt trong tiến trình chuyển đổi số của Chính phủ, thể hiện rõ nét sự quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, minh bạch và hiệu quả, đồng thời giúp rút ngắn khoảng cách địa lý, mang các dịch vụ thiết yếu đến gần hơn với người dân, đảm bảo quyền lợi và tạo điều kiện thuận lợi cho mọi công dân trong việc thực hiện các thủ tục hành chính, đặc biệt là ở những vùng còn hạn chế về cơ sở hạ tầng công nghệ.

Dịch vụ công trực tuyến mang lại nhiều lợi ích thiết thực, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, trong đó nổi bật là việc tiết kiệm đáng kể thời gian, công sức và chi phí đi lại cho người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là những người ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Mọi quy trình, thủ tục, hồ sơ, thời gian giải quyết và kết quả đều được công khai trên các cổng dịch vụ công, từ đó tăng cường tính minh bạch, giảm thiểu tiêu cực và nhũng nhiễu trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính.

Việc số hóa các thủ tục hành chính cũng giúp các cơ quan Nhà nước quản lý hồ sơ, dữ liệu một cách khoa học, hiệu quả hơn, hỗ trợ công tác hoạch định chính sách và ra quyết định, đồng thời giảm tải áp lực công việc cho cán bộ, công chức, viên chức. Hơn nữa, dịch vụ công trực tuyến là một trong những trụ cột quan trọng của Chính phủ số, góp phần hình thành và phát triển kinh tế số, xã hội số. Khi người dân và doanh nghiệp quen thuộc với việc thực hiện các giao dịch trực tuyến, họ sẽ dễ dàng tiếp cận và tham gia vào các hoạt động kinh tế số khác, từ đó thúc đẩy sự phát triển chung của nền kinh tế.

Những nỗ lực mạnh mẽ

Nhận thức rõ tầm quan trọng của dịch vụ công trực tuyến, Chính phủ đã và đang có những nỗ lực mạnh mẽ để triển khai và phổ cập dịch vụ này đến mọi người dân thông qua việc hoàn thiện thể chế, chính sách, ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chương trình, đề án về chuyển đổi số và phát triển dịch vụ công trực tuyến. Đồng thời, Chính phủ cũng đã đầu tư xây dựng và phát triển hạ tầng số, nâng cấp hạ tầng mạng, trung tâm dữ liệu, đảm bảo kết nối thông suốt và an toàn thông tin, đặc biệt là việc phát triển Cổng dịch vụ công quốc gia trở thành điểm truy cập duy nhất, tập trung tất cả các dịch vụ công trực tuyến.

Các bộ, ngành, địa phương cũng tích cực đẩy mạnh số hóa hồ sơ và kết quả giải quyết thủ tục hành chính, chuẩn hóa các quy trình nghiệp vụ, đảm bảo thông tin được tích hợp trên các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia, giúp giảm bớt gánh nặng giấy tờ cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, hướng dẫn và hỗ trợ người dân được tăng cường, đặc biệt là với đồng bào miền núi, vùng sâu, vùng xa, thông qua các mô hình “Bình dân học vụ số” và sự tham gia tích cực của các tổ chức đoàn thể. An toàn, an ninh thông tin cũng là yếu tố then chốt được Chính phủ đặc biệt chú trọng, xây dựng các hệ thống dịch vụ công trực tuyến với tiêu chuẩn bảo mật cao, đảm bảo an toàn cho mọi giao dịch và thông tin của người dân.

Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, song việc triển khai dịch vụ công trực tuyến đến đồng bào miền núi, vùng sâu, vùng xa vẫn còn đối mặt với không ít thách thức như thiếu thốn về hạ tầng internet, thiết bị công nghệ, hạn chế về kiến thức và kỹ năng số của một bộ phận người dân, tâm lý e ngại hoặc quen với phương thức truyền thống và khác biệt về ngôn ngữ đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Để vượt qua những thách thức này, cần có những giải pháp đồng bộ và phù hợp như tiếp tục đầu tư, nâng cấp hạ tầng viễn thông, internet tại các vùng sâu, vùng xa; tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ năng số cơ bản cho người dân, đa dạng hóa kênh tiếp cận thông qua các ứng dụng di động thân thiện, biên soạn tài liệu, video hướng dẫn bằng tiếng dân tộc thiểu số, tăng cường công tác bảo mật để xây dựng niềm tin. Đặc biệt, phát huy vai trò quan trọng của cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang trong việc hỗ trợ đồng bào tiếp cận công nghệ và dịch vụ công trực tuyến. Có thể nói, dịch vụ công trực tuyến không chỉ là một tiện ích hành chính, mà còn là biểu tượng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của nước ta trong kỷ nguyên số, khẳng định vai trò không thể thiếu trong công cuộc xây dựng một đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và là minh chứng rõ nét cho chủ trương “lấy người dân làm trung tâm” trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Như trên đã nói, dịch vụ công trực tuyến là yếu tố cốt lõi trong chuyển đổi số, mang lại tiện ích vượt trội cho người dân và doanh nghiệp, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa. Đây là cuộc cách mạng xây dựng Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, giúp thực hiện thủ tục hành chính qua internet, tiết kiệm thời gian, chi phí, tăng minh bạch và giảm tiêu cực. Thời gian qua, Chính phủ đã đẩy mạnh triển khai dịch vụ này thông qua hoàn thiện chính sách, đầu tư hạ tầng số với Cổng dịch vụ công quốc gia, số hóa hồ sơ và tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ người dân qua các mô hình như “Bình dân học vụ số”. Tuy nhiên, ở vùng sâu, vùng xa còn gặp thách thức như thiếu hạ tầng internet, thiết bị công nghệ, kỹ năng số hạn chế, tâm lý e ngại và rào cản ngôn ngữ. Giải pháp bao gồm nâng cấp hạ tầng, tổ chức tập huấn, phát triển ứng dụng di động thân thiện, biên soạn tài liệu tiếng dân tộc, tăng cường bảo mật và huy động cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, đặc biệt là BĐBP hỗ trợ, tham gia.

Thái Bình