Năm 1964, hải quân Pháp đã ấp ủ thiết kế một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân có trọng tải 4.000 tấn. Tuy nhiên kế hoạch này đã đổ bể vào năm 1968, người Pháp đã bắt tay vào thiết kế một mẫu tàu ngầm nhỏ hơn. Dựa trên thiết kế sơ bộ của tàu ngầm chạy bằng động cơ Diesel lớp Agosta, với các bổ sung về hệ thống sonar cũng như vũ khí, sử dụng động cơ năng lượng hạt nhân, và thế là tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân Rubis được ra đời.
Tàu ngầm Rubis chính thức được đưa vào hoạt động trong hải quân Pháp từ năm 1983, tàu có 66 thủy thủ, lượng giãn nước tối đa 2.385 tấn khi nổi và 2670 tấn khi lặn, đây là tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân nhỏ nhất trên thế giới hiện nay. Tàu có chiều dài 72.1m, độ sâu khi lặn chiến đấu 300m, độ sâu lặn tối đa 500m , tốc độ tối đa 18 hải lý/h khi nổi và 25 hải lý/h khi lặn. Tàu được trang bị một lò phản ứng hạt nhân có công suất 48 megawatt (WH) cho phép nó hoạt động liên tục 45 ngày trên biển.
Trong vòng 10 năm từ 1983 đến 1993, đã có 6 tàu ngầm lớp Rubis gia nhập hải quân Pháp. Hiện nay vẫn còn 5 chiếc đang hoạt động và 1 chiếc đã nghỉ hưu. Ảnh : biên đội tàu ngầm Rubis di chuyển trên biển trong trạng thái nổi.
Tàu có 4 ống phóng ngư lôi cỡ 550mm và có thể mang theo 14 quả tên lửa chống hạm SM39 Exocet (tầm bắn 70 km) hoặc 14 ngư lôi F17 mod 2 (tầm bắn 18 km). Ngoài ra tàu còn có thể mang 28 quả thủy lôi thay cho ngư lôi hoặc tên lửa cho nhiệm vụ phong tỏa biển. Ảnh: Phòng chỉ huy trên tàu ngầm hạt nhân Rubis.
Từ giai đoạn 1989 cho đến 1995, các tàu ngầm này đã trải qua quá trình hiện đại hóa gồm nâng cấp sonar, làm giảm độ ồn động cơ, nâng cấp bổ sung hệ thống điện tử, được cho là giúp các tàu ngầm này đạt sức mạnh tiệm cận với các tàu ngầm thế hệ sau. Ảnh: Tàu ngầm Rubis phóng tên lửa SM39 Exocet.
Ngoài ra người Pháp cũng tạo ra một phiên bản sử dụng động cơ năng lượng Diesel của tàu ngầm Rubis có tên là lớp Turquoise (Ngọc Lam) Ảnh: Tàu ngầm lớp Turquoise của hải quân Pháp.
Mặc dù là một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tuy nhiên tàu ngầm Rubis lại có thiết kế nhỏ bé, chỉ tương đương với tàu ngầm thông thường chạy bằng động cơ Diesel lớp Kilo 636 hiện đang có mặt trong biên chế hải quân nhân dân Việt Nam. Ảnh: Tàu ngầm Kilo 636 của Việt Nam đang thử nghiệm lúc còn ở Nga.
Tàu ngầm Kilo 636 chỉ chạy bằng năng lượng thông thường nhưng cũng có thời gian hoạt động liên tục 45 ngày trên biển, tương đương tàu ngầm Rubis. Cũng có độ sâu khi lặn tối đa là 500m và chiều dài cũng gần tương đương nhau tuy nhiên lượng giãn nước đầy tải khi lặn của Kilo 636 có lớn hơn (lên đến hơn 3.100 tấn).
Những chiếc tàu ngầm Kilo Việt Nam cũng hoàn toàn áp đảo về mặt hỏa lực khi được trang bị tới 6 ống phóng cỡ 533mm có thể phóng các loại ngư lôi, tên lửa chống hạm và đặc biệt là cả tên lửa hành trình tấn công mặt đất Klub-S. Tàu ngầm Kilo 636 cũng có hệ thống điện tử và sonar hiện đại hơn Rubis rất nhiều, cộng thêm mức độ tàng hình cũng như độ ồn của Kilo 636 phải nói là hoàn toàn vượt trội.
Dù cho là một tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân tuy nhiên hiện nay đã thua kém cả các tàu ngầm tấn công thông thường chạy bằng năng lượng Diesel như Kilo 636, hải quân Pháp đã có kế hoạch đưa vào trang bị loại tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân mới thay thế cho Rubis, đó là tàu ngầm lớp Barracuda. Ảnh: Lễ hạ thủy tàu ngầm Barracuda của hải quân Pháp
Hùng Dũng