Diêm dân Bến Tre mất mùa muối

Diêm dân xã Bảo Thuận, huyện Ba Tri thu hoạch muối.

Năm nay, vùng sản xuất muối tại tỉnh Bến Tre bị mất mùa và giảm giá thấp nên đời sống diêm dân gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân do thời tiết thất thường khiến sản lượng muối giảm đáng kể so với cùng kỳ nhiều năm.

Cánh đồng muối ấp Thạnh Khương, xã Bảo Thuận, huyện Ba Tri đang vào mùa thu hoạch nhưng diêm dân chẳng vui khi mất mùa, giá thấp. Anh Mai Văn An canh tác gần 5.000 m2 muối cho biết: Năm nay thời tiết rất bất lợi cho nghề làm muối như: không khí lạnh, gió ít... nên lượng muối thu hoạch thấp hơn nhiều so với cùng kỳ hằng năm. Năm 2020, anh thu hoạch hơn 1.000 giạ (mỗi giạ 45 kg) nhưng năm nay tới thời điểm này chỉ thu hoạch hơn 200 giạ. Trong khi đó, gần bắt đầu vào mùa mưa nên dự kiến thất thu hơn so với năm rồi rất nhiều. Khó khăn chồng chất khó khăn khi gia đình anh An phải thuê đất để sản xuất muối (khoảng bảy triệu đồng/năm), tính ra không có lợi nhuận và phải tính chuyện trữ muối lại vì bán rất khó khăn. Vụ sản xuất năm 2020, gia đình anh An không bán được hạt muối nào nên trữ lại toàn bộ sản lượng hơn 1.000 giạ. Năm nay nếu bán không được sẽ tiếp tục trữ vì thương lái mua với giá khá thấp. Hiện tại, thương lái mua với giá trung bình 32.000 đồng/giạ nhưng phải vận chuyển ra tới ghe. Chi phí vận chuyển trung bình khoảng 10.000 đồng/giạ nên diêm dân chẳng thu hoạch được bao nhiêu, trong khi làm lụng vất vả suốt nửa năm liền.

Anh Nguyễn Văn Liêm, ngụ xã Bảo Thạnh (huyện Ba Tri) tính toán chi tiết, năm 2020 gia đình anh làm 1 ha đất muối, thu hoạch được 2.100 giạ, giá bán trung bình khoảng 30.000 đồng/giạ. Trừ đi tiền thuê một lao động không thường xuyên, tính ra mỗi ngày chỉ thu khoảng 200 nghìn đồng, kém nhiều so với làm phụ hồ hay làm thuê, làm mướn. Vì vậy, thời gian mùa mưa thì anh đi làm thuê, làm mướn hay chăn nuôi để kiếm thêm thu nhập chứ làm muối không đủ trang trải chi phí lo cho gia đình. Năm nay bị mất mùa nên dự kiến gia đình anh Liêm sẽ thu nhập thấp hơn nhiều, đời sống sẽ khó khăn. Tại địa bàn xã Bảo Thạnh mấy năm nay, diêm dân cũng dần chuyển sang làm muối trải bạt thay cho nền đất theo kiểu truyền thống. Chủ tịch UBND xã Bảo Thạnh Lê Văn Vũ Thanh cho biết, trên địa bàn xã có 600 ha muối, diêm dân chuyển sang làm muối trải bạt khoảng 75 ha. Trong nhiệm kỳ này, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Bảo Thạnh đưa ra quyết tâm phát triển 100 ha muối trải bạt với năng suất và chất lượng cao. Trong năm 2021, địa phương sẽ thành lập hợp tác xã sản xuất muối để liên kết nông dân sản xuất muối chất lượng cao, bao tiêu sản phẩm nhằm từng bước nâng cao đời sống của diêm dân. Hiện tại, địa phương đã có cơ sở sản xuất muối ớt giúp tiêu thụ sản lượng muối của người dân.

Được biết, trên địa bàn tỉnh Bến Tre còn khoảng 1.400 ha sản xuất muối tập trung chủ yếu ở hai huyện Bình Đại và Ba Tri với 1.058 hộ tham gia và giải quyết việc làm ổn định cho 2.116 lao động. Anh Lê Văn Kỳ, ngụ xã Thạnh Phước (huyện Bình Đại) cho biết, sản xuất muối là nghề truyền thống từ lâu đời của người dân vùng ven biển nhưng thu nhập rất thấp. Một số hộ dân có vốn đã chuyển sang nuôi thủy sản còn một số hộ vẫn bám với nghề vì không biết làm nghề gì khác để kiếm sống. Hiện sản lượng muối dự trữ tại kho của người dân khoảng 24.630 tấn; trong đó, sản lượng muối niên vụ 2020-2021 là 10.108 tấn, sản lượng muối năm 2020 chuyển sang là 14.522 tấn. Đến nay, toàn tỉnh có diện tích đất sản xuất muối chuyển sang nuôi trồng thủy sản hơn 236 ha.

Theo quy hoạch của Bến Tre, giai đoạn 2021-2030, tỉnh duy trì sản xuất muối với quy mô hợp lý và xây dựng phát triển mô hình sản xuất muối sạch, liên kết tiêu thụ sản phẩm, kết hợp nuôi thủy sản phù hợp trong ruộng muối. Đến năm 2025, tổng diện tích đất làm muối của Bến Tre là 1.350 ha, tập trung chủ yếu ở hai huyện biển Ba Tri và Bình Đại. Đến năm 2030, diện tích quy hoạch vùng sản xuất muối tập trung là 600 ha ở huyện Ba Tri với sản lượng muối đạt 32.400 tấn/năm.

Năm nay, 362 diêm dân xã Bảo Thuận sản xuất khoảng 180 ha muối, đời sống phần lớn khá khó khăn. Thu nhập từ làm muối không bảo đảm cho cuộc sống nên nửa năm còn lại diêm dân phải làm nghề khác để kiếm sống. Trong khi đó, năm nay sản lượng muối thấp, giá cả lại bấp bênh nên diêm dân sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Hiện tại, một số hộ dân đã chuyển sang hình thức sản xuất muối trải bạt với sản lượng cao hơn từ 30 đến 40% nhưng chi phí đầu tư khá lớn (khoảng 50 triệu đồng/ha) nên diêm dân không có vốn đầu tư.

LÊ VĂN TUẤN

Phó Chủ tịch UBND xã Bảo Thuận, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre

Theo quy hoạch của Bến Tre, diện tích muối trên địa bàn tỉnh sẽ giảm, diện tích còn lại sẽ được chuyển đổi sang nuôi thủy sản, kêu gọi đầu tư phát triển điện mặt trời, điện gió... Hiện tại, sản xuất muối theo cách truyền thống không được khuyến khích vì nhỏ lẻ, giá cả bấp bênh. Địa phương đang có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao để sản xuất muối sạch, liên kết diêm dân để bao tiêu sản phẩm. Diện tích còn lại sẽ có hướng chuyển đổi nghề để bảo đảm cuộc sống cho người dân.

VÕ TIẾN SĨ

Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre

Bài và ảnh: HOÀNG TRUNG