Điểm lại những bước thụt lùi của Oracle trong 10 năm qua
Ba thất bại liên tiếp của Oracle khiến công ty bị tụt lại đằng sau trong cuộc đua công nghệ.
Trong khoảng 10 năm trở lại đây, Chủ tịch điều hành Oracle Larry Ellison tích cực vận động hành lang chính phủ Mỹ, mục đích là để giành được nhiều lợi nhuận kinh doanh, làm suy yếu đối thủ cạnh tranh.
Biện pháp này có tính rủi ro cao, nhưng nó có thể vực dậy Oracle và thay đổi hiện trạng tăng trưởng doanh thu yếu kém. Kể từ năm 2012, doanh thu của Oracle chỉ tăng trưởng trung bình khoảng 1% mỗi năm.
Nhưng những nỗ lực của Ellison đã gặp phải những thất bại nghiêm trọng trong những ngày gần đây. Tòa án tối cao Mỹ đã ra phán quyết mang tính bước ngoặt rằng việc Alphabet sử dụng phần mềm Java do Oracle sở hữu để phát triển hệ điều hành di động Android là hợp pháp. Phán quyết này đã chấm dứt thủ tục pháp lý kéo dài 10 năm và xua tan mong muốn của Oracle trong việc đạt được khoản tiền 9 tỉ USD. Trước đó, việc Oracle đấu thầu một hợp đồng quân sự giá trị 10 tỉ USD và nỗ lực đạt được thỏa thuận với nền tảng truyền thông xã hội TikTok đều thất bại.
Nhà phân tích Anurag Rana của Bloomberg cho biết: "Đối với Oracle, vấn đề lớn nhất là làm thế nào để phục hồi tăng trưởng kinh doanh, và dường như họ không có nhiều tiến bộ trong lĩnh vực này," mặc dù dòng sản phẩm của Oracle rất lớn, bao gồm tất cả các khía cạnh của phần mềm, dịch vụ và phần cứng trung tâm dữ liệu.
Cuối những năm 1970, Ellison đã phát triển một phương pháp lưu trữ và xử lý thông tin mới, đó là cơ sở dữ liệu Oracle. Cơ sở dữ liệu này đưa Oracle trở thành công ty dẫn đầu trong ngành công nghệ. Kể từ đó, Ellison luôn tìm cách bảo vệ và mở rộng hoạt động kinh doanh béo bở này.
Cơ sở dữ liệu là vua
Trụ sở của Oracle ở Taxas, Mỹ. Ảnh: Media Post
Sự chú trọng quá mức của Ellison vào sản phẩm cơ bản của công ty và cơ sở dữ liệu đã khiến họ nhắm mắt làm ngơ trước xu hướng chuyển dịch sang điện toán đám my . Khách hàng sử dụng cơ sở dữ liệu thường lưu trữ và quản lý dữ liệu trên máy chủ của công ty và phải trả một khoản phí hỗ trợ khách hàng nhất định cho Oracle hàng năm.
Tỷ suất lợi nhuận của mảng kinh doanh điện toán đám mây có lúc vượt quá 90%. Điện toán đám mây cho phép các công ty thuê không gian trên các máy chủ đám mây để lưu trữ và xử lý thông tin trên Internet. Sự dịch chuyển này đồng nghĩa với việc ít nhất trong ngắn hạn Oracle sẽ mất đi một phần lớn doanh thu và lợi nhuận hiện có.
Hai giao dịch tiềm năng mà Oracle tìm kiếm với Lầu Năm Góc và TikTok, một công ty con của ByteDance, có thể đã mang lại hàng tỉ USD và khiến Oracle trở thành đối thủ cạnh tranh mạnh mẽ với các công ty dẫn đầu thị trường Amazon và Microsoft trong lĩnh vực dịch vụ đám mây trong một đêm.
Ellison hiện có khối tài sản 89 tỉ USD. Ông đã ủng hộ Bill Clinton trong những năm 1990. Một trong những mối quan tâm lớn nhất của ông là tăng trưởng kinh tế, điều này sẽ tốt cho công việc kinh doanh của ông.
Oracle cũng thường xuyên vận động hành lang để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Nhưng khi công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh kinh doanh ngày càng tăng trong 10 năm qua, Oracle bắt đầu sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để làm suy yếu các đối thủ cạnh tranh của mình.
Cuộc bầu cử của cựu tổng thống Barack Obama mang đến thay đổi căn bản trong lĩnh vực công nghệ. Các công ty như Oracle, IBM và Hewlett-Packard đã dần bị thay thế bởi các công ty Internet như Google, Facebook và Amazon. Chính quyền Obama không thân thiết với Oracle như Google. Từ khi Obama nhậm chức đến tháng 10/2015, Google đã tham gia 363 cuộc họp tại Nhà Trắng.
Liên tục thay đổi hướng đi chính trị
Larry Ellison là người ủng hộ ông Donald Trump mạnh mẽ ở Thung lũng Silicon.
Sau khi bị "bơ đẹp" dưới nhiệm kỳ Tổng thống Obama trong nhiều năm, Ellison và đồng CEO Oracle - bà Safra Catz trở nên đặc biệt quan tâm đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016. Cả hai đều ủng hộ Thượng nghị sĩ Marco Rubio của Đảng Cộng hòa Florida. Ellison đã quyên góp 4 triệu USD cho tổ chức vận động ủng hộ Rubio. Nhưng khi Donald Trump giành được đề cử của Đảng Cộng hòa, các giám đốc điều hành Oracle đã nhanh chóng chuyển sang ủng hộ ông Trump.
Bà Catz chịu trách nhiệm thiết lập mối quan hệ thân thiết hơn với ông Trump. Một tháng sau khi cuộc bầu cử Tổng thống kết thúc, bà Catz và các nhân vật cấp cao của Oracle cùng nhau đến Trump Tower và gia nhập nhóm chuyển giao quyền lực của Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Trong nhiệm kỳ của ông Trump, bà Catz đã đến Nhà Trắng để tham dự các cuộc họp và dự tiệc tổng thống riêng với người đồng sáng lập Palantir Technologies và tỷ phú Peter Thiel. Ông Teal là người ủng hộ nổi tiếng nhất của ông Trump ở Thung lũng Silicon trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Tại bữa tối đó, bà Catz đã nói chuyện về quá trình lựa chọn các công ty hợp tác của Lầu Năm Góc cho một hợp đồng điện toán đám mây trị giá 10 tỉ USD. Oracle thực sự muốn có được hợp đồng này.
Hợp đồng "Cơ sở hạ tầng phòng thủ doanh nghiệp chung" (JEDI) là một phần của dự án khổng lồ mà Bộ Quốc phòng Mỹ muốn thúc đẩy nhằm hiện đại hóa năng lực kỹ thuật số của nước này và hợp đồng kéo dài trong 10 năm. Đối với Oracle, thỏa thuận này có thể giúp công ty bắt kịp với Amazon và Microsoft trong lĩnh vực điện toán đám mây. Nhưng hai gã khổng lồ trên cũng tranh đấu thầu hợp đồng.
Mặc dù bà Catz rất cố gằng giành được hợp đồng nhưng vấn đề là Oracle không có các điều kiện kỹ thuật cần thiết để thực hiện thương vụ này và bị loại trừ vào năm 2019. Công ty sau đó đã đệ đơn kiện và kháng cáo nhưng vô ích. Vào tháng 9 năm ngoái, Oracle đã thua trong lần kháng cáo cuối cùng.
Điều duy nhất Oracle có thể làm là phát động một cuộc chiến ngôn từ. Oracle đã khởi động một chiến dịch để đặt câu hỏi về tính công bằng của quá trình đấu thầu và cho rằng một số quan chức Lầu Năm Góc thiên vị Amazon. Mặc dù Amazon Web Services (AWS) được nhiều người coi là có lợi thế, nhưng cuối cùng nó lại thua Microsoft trong cuộc đấu thầu.
Microsoft chính là người chiến thắng cuối cùng trong cuộc cạnh tranh giành hợp đồng cung cấp đám mây cho Bộ Quốc phòng Mỹ, đánh bại Amazon, IBM và Oracle.
Mặc dù mối quan hệ của Oracle với ông Trump không giúp Oracle giành được hợp đồng JEDI, Amazon cũng đã trở thành đối thủ của Oracle trong nhiệm kỳ tổng thống của Trump. Kể từ khi trở thành hãng cung cấp dịch vụ điện toán đám mây lớn, Amazon nỗ lực bỏ dùng phần mềm Oracle. Ellison chỉ trích công nghệ của Amazon Web Services, nói rằng công nghệ của nó đơn giản và giá quá cao.
Để tăng cường hơn nữa mối quan hệ với ông Trump, Ellison đã tổ chức một sự kiện gây quỹ cho ông Trump tại tư dinh ở Rancho Mirage (California). Số tiền thu về được chuyển cho một ủy ban gây quỹ của đảng Cộng hòa. Tổng thống Trump gọi Ellison là "một người tuyệt vời", Oracle là một "công ty chắn chắn có thể làm nên chuyện".
Thương vụ béo bở bất thành trước phút chót
Cuối cùng, Oracle cũng không thể mua lại hoạt động kinh doanh của Tik Tok ở Mỹ.
Vào tháng 8 năm ngoái, Tổng thống Trump đã yêu cầu ByteDance bán công việc kinh doanh của TikTok tại Mỹ. Nhiều nguồn tin nói rằng Microsoft đã đưa ra đề nghị tiếp quản công khai, nhưng TikTok đã liên hệ với Ellison vì biết ông có mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Trump và hy vọng rằng Ellison có thể hoàn tất giao dịch.
Ellison nhận ra rằng ByteDance, chủ sở hữu của TikTok, muốn duy trì hoạt động kinh doanh ở Mỹ. Không giống như Microsoft, bản thân ông không muốn sở hữu hoàn toàn ứng dụng video này. Bytedance đã xem xét việc tổ chức lại hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ.
Thông qua một loạt các cuộc trò chuyện riêng với Giám đốc điều hành Bytedance Zhang Yiming và Tổng thống Trump, Ellison đã thuyết phục TikTok tạm dừng việc bán doanh nghiệp ở Mỹ. Với sự ủng hộ của ông Trump, một thỏa thuận sơ bộ đã được công bố vào tháng 9 rằng Oracle trở thành đối tác công nghệ của TikTok. Oracle có kế hoạch cung cấp dịch vụ đám mây cho TikTok và bảo vệ dữ liệu người dùng Mỹ. Oracle cũng có kế hoạch mua lại 12,5% cổ phần trong một công ty mới thành lập của ByteDance ở Mỹ, nhưng sẽ không tham gia vào hoạt động của công ty mới.
Nhà phân tích Mark Moerdler của Bernstein vào thời điểm đó cho biết điều này có thể "rất có giá trị đối với Oracle" và "mang lại tỷ suất lợi nhuận đáng kể. Đây không chỉ là nhà cung cấp đám mây cốt lõi của Zoom mà còn là dịch vụ đám mây của TikTok. Điều này sẽ mang lại uy tín thị trường rất lớn đối với Oracle.
Nhưng ông Trump đã thua ông Biden khi tái tranh cử. Trong vài ngày cuối nhiệm kỳ của Trump, ông mất hứng thú với TikTok và thay vào đó tập trung vào đảo ngược kết quả bầu cử.
TikTok chưa bao giờ ký kết một thỏa thuận cuối cùng, và thỏa thuận vẫn đang đi vào bế tắc. Không có dấu hiệu nào cho thấy Bytedance phải hoàn thành giao dịch.
Kể từ đó, những nỗ lực khôi phục hoạt động kinh doanh của Oracle đều gặp phải những thất bại. Kết quả tài chính của công ty được công bố vào tháng 3 cũng cho thấy ở một mức độ nhất định, Oracle vẫn không thể phá vỡ mức tăng trưởng doanh thấp.
Ellison cũng lên tiếng chỉ trích SAP - một gã khổng lồ công nghệ doanh nghiệp, và liệt kê một loạt tên công ty từ bỏ các dịch vụ của Oracle chuyển sang SAP, trong đó có Amazon. Google nói rằng họ cũng sẽ từ bỏ phần mềm tài chính của Oracle và thay vào đó sử dụng SAP.