Điểm lợi của người dân khi thực hiện Luật Đất đai mới
Luật Đất đai là một đạo luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, KT-XH, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều luật khác có liên quan.
Luật Đất đai là một đạo luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, KT-XH, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp và có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều luật khác có liên quan.
Người dân sử dụng đất nông nghiệp được hưởng lợi nhiều hơn khi Luật Đất đai năm 2024 được áp dụng.
Luật Đất đai năm 2024 được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 18/1/2024. Luật có nhiều nội dung mới mang tính đột phá quan trọng, góp phần vào mục tiêu hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất. Như nhiều nội dung mới về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, tài chính đất đai, giá đất… góp phần tháo gỡ vướng mắc về pháp lý cho các dự án có liên quan đến sử dụng đất đai của doanh nghiệp; hỗ trợ, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển, khơi dậy tiềm năng, phát huy cao nhất giá trị nguồn lực đất đai.
Luật Đất đai năm 2024 bổ sung 8 điều quy định chuyển tiếp về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; hồ sơ địa chính, đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận; tài chính đất đai, giá đất; thời hạn sử dụng đất; xử lý quyền sử dụng đất của hộ gia đình cá nhân và một số trường hợp khác nhằm tạo sự thống nhất, đồng bộ trong việc áp dụng pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất theo hướng có lợi nhất.
Theo đó, được tăng giá đất bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất. Luật Đất đai năm 2024 đã bỏ quy định về khung giá đất và đất sẽ được định giá theo nguyên tắc thị trường. Khi bỏ khung giá đất, mỗi địa phương tự quyết định bảng giá đất và điều chỉnh bảng giá mỗi năm 1 lần để phù hợp với giá đất thị trường (thay vì 5 năm/lần và căn cứ vào giá đất tối thiểu - tối đa do Chính phủ ban hành như hiện nay). Bảng giá đất mới được quy định cần tiệm cận với giá đất thị trường mà giá đền bù được tính theo giá đất cụ thể.
Thu hồi đất nông nghiệp có thể sớm được bồi thường bằng đất ở, nhà ở. Theo quy định tại khoản 6, Điều 111, Luật Đất đai năm 2024, người dân bị thu hồi đất nông nghiệp, đủ điều kiện được bồi thường mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở/nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì sẽ được bồi thường bằng đất/nhà ở tái định cư. Như vậy, nếu Luật Đất đai có hiệu lực sớm hơn dự kiến thì từ ngày 1/7/2024, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp có thể được bồi thường bằng đất ở/nhà ở nếu có nhu cầu và quỹ đất địa phương cho phép.
Được bố trí tái định cư xong mới được ra quyết định thu hồi đất. Đây là quy định hoàn toàn mới tại khoản 5, Điều 91, Luật Đất đai năm 2024 thực hiện theo tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW. Việc phê duyệt phương án cũng như thực hiện bố trí tái định cư sẽ phải được hoàn thành trước khi thực hiện thu hồi đất.
Hộ gia đình nhiều thế hệ bị thu hồi đất sẽ được giao thêm đất. Theo khoản 4, Điều 111, Luật Đất đai năm 2024, nếu hộ gia đình có nhiều thế hệ/nhiều cặp vợ chồng cùng sống trên một thửa đất ở bị thu hồi mà đủ điều kiện để tách thành từng hộ riêng, hoặc có nhiều hộ gia đình chung quyền sử dụng một thửa đất bị thu hồi mà diện tích đất được bồi thường không đủ để giao riêng cho từng hộ gia đình, thì sẽ được xem xét hỗ trợ giao đất ở có thu tiền sử dụng đất/bán, cho thuê hoặc cho thuê mua nhà ở đối với các hộ gia đình còn thiếu.
Thêm nhiều khoản hỗ trợ cho người bị thu hồi đất. Bên cạnh các khoản hỗ trợ được quy định tại Luật Đất đai thì người dân cũng sẽ được hưởng thêm một số khoản chi phí như: Chi phí hỗ trợ di dời vật nuôi; chi phí hỗ trợ tháo dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất… Người dân trong trường hợp thuộc đối tượng sử dụng đất không giấy tờ cũng sẽ được tạo thêm điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Theo Luật Đất đai năm 2024, 3 mốc thời gian sẽ được xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gồm: Từ trước ngày 18/12/1980, từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993 và từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai năm 2024 cũng bổ sung quy định về nghiêm cấm vi phạm chính sách về đất đối với đồng bào dân tộc thiểu số, quy định liên quan đến quyền lợi của phụ nữ trong vai trò sử dụng đất.
Còn đối với doanh nghiệp, Luật Đất đai năm 2024 cho phép doanh nghiệp linh hoạt trả tiền thuê đất. Cụ thể, theo quy định tại khoản 2, Điều 30, Luật Đất đai năm 2024, khi Nhà nước cho thuê đất, một số trường hợp thuê đất thu tiền một lần sẽ được chuyển sang trả tiền hàng năm nhằm giảm áp lực tài chính.
Luật Đất đai năm 2024 tập trung vào các vấn đề trọng tâm nhằm phát triển thị trường bất động sản, bao gồm: thuê đất; quy định về việc bồi thường, hỗ trợ khi bị thu hồi đất; đấu giá quyền sử dụng đất, dự án có sử dụng đất; nguyên tắc xác định giá đất, bảng giá đất và giá đất cụ thể; các trường hợp sẽ được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất... Như vậy có thể thấy, Luật Đất đai có nhiều điểm mới có lợi cho người sử dụng đất, các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước; nhiều điều khoản được điều chỉnh nhằm bảo vệ lợi ích tối đa cho người dân, doanh nghiệp.
