Điểm nóng xung đột ngày 24-3: Nhà Trắng tính sai về xung đột Nga - Ukraine?

Trong một cuộc tranh luận trên truyền hình vài ngày trước đó, ông Donald Trump cam kết "giải quyết vấn đề trước khi trở thành tổng thống".

Ông cũng từng tuyên bố vào tháng 5-2023 rằng ông sẽ chấm dứt chiến sự trong 24 giờ đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống.

Tổng thống Donald Trump đã nhậm chức được hơn 2 tháng và Nhà Trắng có thể đã bắt đầu nhận ra rằng nỗ lực chấm dứt một cuộc xung đột phức tạp như khủng hoảng Nga - Ukraine có thể sẽ mất nhiều thời gian.

Có nhiều lý do khiến tiến độ giải quyết xung đột chậm hơn so với dự đoán của chính quyền Tổng thống Donald Trump, theo BBC.

Tổng thống Donald Trump quá lạc quan?

Đầu tiên, niềm tin của Tổng thống Donald Trump vào sức mạnh ngoại giao cá nhân, một-đối-một của ông có thể đã bị đặt nhầm chỗ.

Ông từ lâu đã tin rằng bất kỳ vấn đề quốc tế nào cũng có thể được giải quyết nếu ông ngồi lại với một nhà lãnh đạo khác và đồng ý một thỏa thuận.

Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên đối thoại với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vào ngày 12-2, một cuộc điện đàm được ông mô tả là "rất hiệu quả". Hai nhà lãnh đạo đã nói chuyện lại vào ngày 18-3.

Nhưng rõ ràng là những cuộc điện đàm này đã không đảm bảo được lệnh ngừng bắn tạm thời 30 ngày ngay lập tức như mong muốn của ông chủ Nhà Trắng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump chào đón Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng hồi tháng 2. Ảnh: Tân Hoa Xã

Sự nhượng bộ thực chất duy nhất mà ông có được từ Tổng thống Vladimir Putin là lời hứa chấm dứt các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở năng lượng của Ukraine. Tuy nhiên, Ukraine khẳng định cam kết này đã bị phá vỡ chỉ vài ngày sau cuộc điện đàm nêu trên.

Sự kiên quyết của Tổng thống Vladimir Putin

Thứ hai, Tổng thống Vladimir Putin đã nói rõ rằng ông không có ý định bị thúc ép.

Nhà lãnh đạo Nga kiên quyết phản đối chiến lược hai giai đoạn của Washington: tìm kiếm lệnh ngừng bắn tạm thời trước khi nói về một giải pháp lâu dài hơn.

Ông chủ Điện Kremlin nhấn mạnh bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng phải giải quyết những gì ông coi là "nguyên nhân gốc rễ của xung đột": Nỗi lo NATO mở rộng và Ukraine bằng cách nào đó trở thành mối đe dọa an ninh quốc gia Nga.

Ông cũng đặt ra các câu hỏi và điều kiện chi tiết phải được trả lời và đáp ứng trước khi bất kỳ thỏa thuận nào có thể được nhất trí.

Kẽ hở trong chiến lược

Thứ ba, chiến lược ban đầu của Washington tập trung vào Ukraine có thể đã bị đánh giá sai.

Các nhà ngoại giao phương Tây thừa nhận chính phủ Ukraine đã chậm nhận ra thế giới đã thay đổi nhiều như thế nào sau khi ông Donald Trump lên nắm quyền.

Sức ép của Washington lên Kiev dẫn đến màn tranh luận gay gắt tại Phòng Bầu dục, khi Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance chỉ trích Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Điều này làm hao tốn thời gian, công sức và niềm tin chính trị.

Nó còn làm rạn nứt mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, khiến châu Âu và Mỹ bất hòa - một vấn đề ngoại giao khác cần thời gian để giải quyết.

Nổ lớn sau khi Ukraine tấn công Nga bằng máy bay không người lái ở Engels, tỉnh Saratov ngày 20-3. Ảnh: Astra/Telegram

Thứ tư, tính phức tạp của cuộc xung đột khiến bất kỳ giải pháp nào cũng trở nên khó khăn. Đề xuất ban đầu của Ukraine là ngừng bắn tạm thời trên không và trên biển. Ukraine tin rằng một lệnh ngừng bắn như vậy sẽ tương đối dễ dàng theo dõi.

Nhưng trong các cuộc đàm phán tuần trước tại Ả Rập Saudi, Washington nhấn mạnh bất kỳ lệnh ngừng bắn ngay lập tức nào cũng phải bao gồm cả tiền tuyến dài hơn 1.200 km ở phía Đông Ukraine. Điều này khiến nỗ lực theo dõi ngừng bắn trở nên phức tạp hơn. Tất nhiên, đề xuất trên sau đó đã bị Moscow bác bỏ.

Thứ năm, việc Washington tập trung vào lợi ích kinh tế của lệnh ngừng bắn đã làm sao nhãng sự chú ý khỏi ưu tiên chấm dứt giao tranh. Tổng thống Donald Trump tìm cách thiết lập một thỏa thuận khung cho phép công ty Mỹ tiếp cận nguồn khoáng sản quan trọng của Ukraine.

Với một số người, nỗ lực trên là một khoản đầu tư của Washington vào tương lai của Ukraine. Tuy nhiên, không ít người chỉ trích ý định của Mỹ đối với tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.

Cao Lực