Điện Biên: 'Cát tặc' lộng hành, xã báo lên huyện rồi…không ai xử lý

Trên sông Mã (đoạn chảy qua bản Nậm Ty, xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) việc khai thác cát trái phép đang diễn ra một cách rầm rộ, có quy mô lớn. Điều đáng nói, nạn “cát tặc” đã diễn ra được một thời gian dài, nhưng không được xử lý dứt điểm. Tình trạng này gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn, ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân địa phương.

Hoạt động khai thác khoáng sản trên sông Mã đoạn qua xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên.

Theo ghi nhận thực tế của phóng viên, việc khai thác cát tại khu vực sông Mã (đoạn chảy qua xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên Đông) diễn ra ngang nhiên giữa thanh thiên bạch nhật.

Đứng từ trên bờ sông Mã thuộc bản Nậm Ty (xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông), tiếng máy nổ uỳnh uỳnh vang cả một khúc sông. Dưới lòng sông, các phao nổi tự chế bằng thùng nhựa gắn máy nổ liên tục nhả khói đen để hút cát lên những chiếc thuyền nhỏ đậu bên cạnh. Tiếng máy nổ chát chúa, tiếng nước ùng ục kéo cát lên khoang thuyền làm náo loạn cả 1 khúc sông. Người đi trên đường cách xa hàng trăm mét đều nghe và nhìn thấy.

Điểm khai thác trái phép và tập kết cát nằm ngay tuyến đường đê ven sông Mã.

Sau khi cát được hút đầy các thuyền tự chế khoảng gần 10m3, các thuyền này được tập kết vào bãi gần đó. Cát từ khoang thuyền được các đầu hút bơm vào bãi tập kết hoặc được máy xúc múc lên.

Hoạt động khai thác cát này cứ lặp đi lặp lại từ ngày này qua ngày khác, từ tháng này qua tháng khác. Hàng chục m3 cát đã bị ăn cắp từ đoạn sông này.

Cách bãi khai thác cát địa bàn bản Nậm Ty không xa, có thêm một điểm khai thác cát khác gần cầu vượt sông Mã lối sang UBND xã Chiềng Sơ. Tại đây, hoạt động khai thác cát cũng diễn ra tương tự. Một khúc sông dậy vang tiếng ầm ầm của những máy nổ khai thác cát.

Một người dân sinh sống tại đây cho biết: "Việc khai thác cát ở đây diễn ra từ cuối năm 2021, các tàu hút cát hoạt động suốt ngày đêm. Sau khi cát được hút từ sông lên bãi, thì được múc lên những chiếc xe ô tô Howo để vận chuyển đi nơi khác tiêu thụ”.

Trao đổi với phóng viên, ông Lường Văn Thế, Chủ tịch UBND xã Chiềng Sơ cho biết, trên địa bàn xã không có đơn vị cá nhân nào được cấp phép khai thác khoáng sản trên lòng sông Mã.

Mỗi ngày, hàng chục khối cát bị ăn cắp trên sông Mã đoạn chảy qua xã Chiềng Sơ.

Khi được thông tin về hoạt động của 2 điểm hút và tập kết khoáng sản trái phép trên địa bàn xã, ông Thế cho hay, trên địa bàn xã có 2 cá nhân có hành vi hút cát trái phép trên sông Mã.

Ông Thế cho biết thêm, vào năm 2020 UBND xã Chiềng Sơ đã nhiều lần lập biên bản, yêu cầu các cá nhân trên tạm dừng khai thác cát và giữ nguyên hiện trạng bến bãi nhưng các chủ bãi không chấp hành. Do vượt quá thẩm quyền xử lý, phía UBND xã Chiềng Sơ sau đó có báo cáo lên UBND huyện Điện Biên Đông (tỉnh Điện Biên) bằng văn bản để UBND huyện kiểm tra xử lý. Một báo cáo vào tháng 4/2021, một báo cáo vào tháng 12/2021.

Tuy nhiên, đã nhiều tháng trôi qua, văn bản gửi đi nhiều lần lên UBND huyện Điện Biên Đông nhưng khoáng sản trên lòng sông Mã vẫn bị lấy đi mà cơ quan chức năng của UBND huyện Điện Biên Đông không có động thái kiểm tra xử lý. Chính vì báo cáo nhiều lần lên cấp huyện mà không nhận được ý kiến chỉ đạo hay đoàn của UBND huyện Điện Biên Đông xuống kiểm tra nên chính quyền địa phương xã Chiềng Sơ cung “lúng túng” không biết làm gì để xử lý việc này….

Văn bản xã Chiềng Sơ gửi đi nhưng chưa được hồi đáp.

Trao đổi với báo chí, Đại úy Lò Văn Vĩnh, Trưởng công an xã Chiềng Sơ (huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) thông tin, phía công an xã đã phối hợp với công an môi trường huyện đã xử lý, bắt tạm dừng?!

Tuy nhiên, như đã viện dẫn ở trên, trong buổi làm việc với PV, ông Lường Văn Thế, Chủ tịch UBND xã Chiềng Sơ cho biết đã báo lên huyện nhưng chưa thấy cơ quan nào xuống kiểm tra xử lý?

Vậy, cá nhân nào đứng ra khai thác khoáng sản trái phép trên sông Mã? Tại sao chính quyền địa phương cấp xã đã báo cáo vục việc nhưng nhiều tháng trôi qua mà UBND huyện Điện Biên Đông không vào cuộc xử lý? Trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan liên quan ở đâu khi để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản này?

Một đoạn sông nhưng có đến 2 điểm khai thác và tập kết trái phép tại xã Chiềng Sơ.

GS.TS Hoàng Xuân Cơ, Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam cho biết, hoạt động khai thác trái phép cát đương nhiên không đáp ứng các yêu cầu về khảo sát, xin cấp phép, không có nghiên cứu kỹ lưỡng về tác động của hoạt động này đối với địa hình, địa chất, hình thái của lòng sông, chế độ dòng chảy, diễn biến lòng, bờ, bãi sông không có các phương án bảo vệ lòng, bờ, bãi sông, hồ…

Hoạt động này gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như làm gia tăng nguy cơ mất ổn định bờ sông; Sạt lở bờ, bãi ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt sản xuất hoa màu; Đe dọa đến an toàn đê điều, tính mạng, tài sản và an toàn của người dân; Suy giảm mực nước sông trong mùa cạn…

“Cần phải chấm dứt các hoạt động khai thác trái phép bằng cách nâng cao hơn nữa vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương. Thậm chí có những chế tài quy định trách nhiệm, xử lý người đứng đầu khi để xảy ra sai phạm trong địa bàn thuộc thẩm quyền quản lý”, GS.TS Hoàng Xuân Cơ nêu quan điểm.

Tạp chí Điện tử Kinh tế Môi trường tiếp tục thông tin!

Để cát tặc lộng hành trách nhiệm thuộc về ai?

Nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác khoáng sản, ngày 10/4/2017 UBND tỉnh Điện Biên đã ban hành Quyết định 08/2017/QĐ-UBND về quy chế quản lý hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Trong đó quy định rõ trách nhiệm của UBND từ cấp xã đến cấp huyện, đặc biệt là người đứng đầu chính quyền các cấp.

Cụ thể, chủ tịch UBND cấp huyện phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép; kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm đối với chủ tịch UBND cấp xã và tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý nếu không hoàn thành nhiệm vụ; nếu để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản thành điểm nóng, tập trung đông người, ảnh hưởng đến môi trường, gây mất an ninh trật tự, bức xúc trong nhân dân thì chủ tịch UBND cấp huyện phải chịu trách nhiệm... Song thực tế từ trước đến nay, các đoàn thanh tra, kiểm tra đã phát hiện, xử phạt nhiều vụ vi phạm khai thác khoáng sản trái phép nhưng chưa có trường hợp người đứng đầu nào chịu trách nhiệm.

Xuân Hòa