Diễn biến mới nhất về kinh tế Mỹ trong quý đầu tiên năm nay

Người mua sắm cầm túi khi chờ qua phố Post ở San Francisco vào tháng 3. Ảnh: David Paul Morris/Bloomberg qua Getty Images

Theo CNN, đây là dấu hiệu cho thấy chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump đang ảnh hưởng phần nào đến người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ.

Tổng sản phẩm quốc nội, bao gồm tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong nền kinh tế, đã ghi nhận mức tăng trưởng hàng năm là -0,2% trong quý đầu tiên, theo ước tính thứ hai của Bộ Thương mại Mỹ được công bố vào ngày 29.5. Ước tính ban đầu cho thấy GDP giảm 0,3%.

Chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump đã thúc đẩy các công ty và người tiêu dùng Mỹ đẩy mạnh mua hàng để tránh bất kỳ cú sốc giá nào. Điều này đã khiến lượng hàng nhập khẩu tăng vọt.

Tuy nhiên, căng thẳng thương mại vẫn chưa kết thúc. Diễn biến không ổn định từ các chính sách thuế quan dự kiến sẽ vẫn tiếp diễn và tác động đến nền kinh tế Mỹ.

Dữ liệu GDP mới nhất không làm dịu đi những sự lo lắng của người dan. Thước đo về nhu cầu trong nền kinh tế — được gọi là doanh số bán hàng cuối cùng cho người mua trong nước — đã được điều chỉnh giảm đáng kể nửa phần trăm trong quý đầu tiên.

Chi tiêu của người tiêu dùng, huyết mạch của nền kinh tế Mỹ, cũng được điều chỉnh giảm, do chi tiêu cho thực phẩm, ô tô và dịch vụ tài chính yếu hơn.

Việc điều chỉnh tăng đầu tư vào hàng tồn kho tư nhân — cụ thể là của các nhà sản xuất hàng tiêu dùng không bền và các công ty trong ngành thông tin — đã bù đắp cho những con số yếu kém mới đó.

Liệu sức phục hồi của nền kinh tế có tiếp tục?

Người Mỹ vẫn lo lắng về chính sách thuế quan, nhưng vẫn chưa có kết luận chắc chắn về việc người tiêu dùng sẽ tiếp tục chi tiêu hay thắt lưng buộc bụng vào thời gian tới.

Trong những năm gần đây, diễn biến kinh tế ảm đạm cũng không dẫn đến chi tiêu yếu hơn, như đã xảy ra vào năm 2022 và 2023, khi người tiêu dùng lo lắng về lạm phát cao.

Các cuộc khảo sát người tiêu dùng mới nhất cho thấy thái độ của mọi người đối với nền kinh tế vẫn trong tình trạng ảm đạm.

Sức chi tiêu của người tiêu dùng gắn liền chặt chẽ với "sức khỏe của thị trường lao động".

Các nhà hoạch định chính sách hàng đầu tại Cục Dự trữ Liên bang lo ngại tình trạng thất nghiệp có thể sớm gia tăng, đặc biệt là nếu căng thẳng thương mại vượt khỏi tầm kiểm soát.

Theo biên bản cuộc họp chính sách của ngân hàng trung ương vào đầu tháng này, các quan chức Cục Dự trữ liên bang (FED) đã "đánh giá nguy cơ thị trường lao động sẽ suy yếu trong những tháng tới", với một số lưu ý "hạn chế hoặc tạm dừng tuyển dụng vì tình hình bất ổn gia tăng".

Theo dữ liệu của Bộ Thương mại Mỹ, GDP trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 3 giảm 0,2%, thấp hơn 0,1% so với ước tính đưa ra trước đó, song vẫn là một sự sụt giảm lớn so với mức tăng trưởng 2,4% trong quý cuối cùng của năm 2024.

Giới phân tích cho rằng sự sụt giảm trong quý 1 sẽ không ảnh hưởng đến GDP cả năm, vì sự gia tăng nhập khẩu có thể sẽ không lặp lại trong quý 2 này.

Tuy nhiên, trong một báo cáo khác công bố cùng ngày, Cục Phân tích Kinh tế (BEA) của Bộ Thương mại Mỹ cảnh báo lợi nhuận của các công ty Mỹ đã giảm mạnh trong quý đầu tiên và có thể tiếp tục bị siết chặt trong năm nay do vấn đề thuế quan hạn chế khả năng mở rộng kinh doanh.

Cụ thể, báo cáo cho biết lợi nhuận từ sản xuất hiện tại, sau khi điều chỉnh với lượng hàng tồn kho và khấu trừ tiêu hao, đã giảm 118,1 tỷ USD trong quý trước.

Cho đến nay, thị trường lao động tại Mỹ vẫn ổn định, trong đó các nhà tuyển dụng tiếp tục tạo thêm việc làm với tốc độ nhanh chóng và tỷ lệ thất nghiệp vẫn tương đối thấp.

Tuy nhiên, nếu thị trường lao động yếu đi, chi tiêu của người tiêu dùng sẽ giảm bởi đây là động lực thúc đẩy 2/3 nền kinh tế Mỹ.

Và khi người Mỹ cố gắng đẩy nhanh các giao dịch mua để tránh thuế quan của Tổng thống Trump thì nền kinh tế sẽ dễ bị tổn thương.

"Nếu giá thiết bị và xe cộ sẽ tăng thì người tiêu dùng sẽ đẩy nhanh kế hoạch mua sắm hiện tại. Nếu không có tiền mặt để mua những thứ này, tín dụng có thể là rủi ro trong thời điểm bất ổn", Elizabeth Renter, chuyên gia kinh tế cấp cao tại NerdWallet, cho biết trong một lưu ý phân tích vào thứ năm.

Theo bà Renter, các tài khoản tín dụng mới quá hạn đang gia tăng, vì vậy ngoài việc dự đoán tác động của các chính sách kinh tế mới đối với giá cả, các nhà kinh tế sẽ muốn theo dõi tác động tiềm ẩn đối với việc quản lý nợ hộ gia đình.

HỒNG NHUNG