Điện Biên: phát triển nông nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị

Những năm gần đây, Điện Biên đã đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Theo đó, tỉnh đã tập trung triển khai có hiệu quả các kế hoạch, đề án phát triển sản xuất, nông, lâm nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao giá trị, chất lượng.

Cây cà phê là cây trồng chủ lực của huyện Mường Ảng.

Bên cạnh đó, các cấp, các ngành đã tăng cường phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn của tỉnh. Mỗi địa phương trong tỉnh đã tập trung vào chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với lợi thế địa bàn, nhu cầu thị trường và điều kiện biến đổi khí hậu.

Riêng năm 2024, trong lĩnh vực trồng trọt, toàn tỉnh đã chuyển đổi hơn 2.600ha sản xuất lúa, ngô kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác. Nhờ đó, ngày càng xuất hiện nhiều vùng sản xuất nông sản hàng hóa tập trung, chất lượng cao như: vùng sản xuất lúa tập trung với quy mô khoảng 4.000 ha tại các huyện Điện Biên, Tuần Giáo, Mường Ảng và thành phố Điện Biên Phủ; vùng chè Shan tuyết tại huyện Tủa Chùa sản xuất theo hướng hữu cơ quy mô 600 ha; vùng sản xuất cà phê tại các huyện Mường Ảng, Tuần Giáo, quy mô khoảng 3.000 ha; vùng sản xuất rau tại huyện Điện Biên, Tuần Giáo và thành phố Điện Biên Phủ, quy mô 230 ha; vùng trồng cây ăn quả tập trung tại các huyện: Điện Biên, Mường Ảng, Tuần Giáo quy mô khoảng 3.000 ha.

Để định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, an toàn và hữu cơ gắn với sản xuất và tiêu thụ, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên đã khuyến khích áp dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp như mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học trong sản xuất lúa theo hướng hữu cơ tại xã Thanh Chăn, giúp giảm lượng phân bón vô cơ và tăng cường sử dụng chế phẩm sinh học, nâng cao chất lượng sản phẩm. Khuyến khích thành lập các hợp tác xã nông nghiệp và cung cấp các chính sách ưu đãi, đặc biệt về nguồn vốn đầu tư. Điều này nhằm tạo liên kết sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị, đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Bên cạnh đó, Sở cũng mở các lớp tập huấn để hướng dẫn nông dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và công nghệ mới trong sản xuất. Tổ chức các lớp tập huấn về sản xuất rau an toàn, giúp nông dân nâng cao kiến thức và kỹ năng canh tác, đảm bảo chất lượng sản phẩm. Đồng thời, tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao thu nhập cho người dân.

Trong quá trình thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, Điện Biên đã tận dụng tối đa nguồn lực Chương trình mục tiêu quốc gia để đẩy mạnh các mô hình dự án hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết, sản xuất cộng đồng.

Đặc biệt, sau hơn 3 năm triển khai Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đến nay, tỉnh có 54 sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh, trong đó có 2 sản phẩm được chứng nhận 4 sao và 52 sản phẩm được chứng nhận 3 sao.

Để phát triển các sản phẩm OCOP, tỉnh Điện Biên đã và đang tổ chức lại sản xuất, xây dựng và phát triển vùng nguyên liệu gắn với nâng cao chất lượng sản phẩm; đồng thời tăng tính liên kết giữa các doanh nghiệp, hợp tác xã với nông hộ trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao tính cạnh tranh, tạo giá trị gia tăng lớn cho sản phẩm thuộc Chương trình OCOP.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã có 9/10 huyện, thị xã, thành phố đã có sản phẩm OCOP với gần 30 chủ thể sản xuất. Các sản phẩm có nhiều chuyển biến tích cực về chất lượng và bao bì nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, một số sản phẩm có vùng nguyên liệu được hỗ trợ chứng nhận VietGAP.

Năm 2025, Điện Biên phấn đấu có 25/115 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 6 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, tăng 1 xã so với năm 2024; số tiêu chí bình quân đạt 15,46 tiêu chí/xã. Tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án "Bảo tồn, phát triển nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống gắn với sản phẩm OCOP và du lịch nông nghiệp nông thôn trên địa bàn tỉnh Điện Biên giai đoạn 2021-2025 định hướng đến năm 2030”.

Cùng với đó, tỉnh thực hiện rà soát các sản phẩm tiềm năng tại cơ sở ngay từ đầu năm, để hỗ trợ trực tiếp cho chủ thể trong phát triển sản phẩm cũng như trong quá trình hoàn thiện hồ sơ cho việc tham gia đánh giá xếp hạng sản phẩm OCOP trong năm; hướng dẫn, cấp, quản lý mã số vùng trồng và chỉ dẫn địa lý sản phẩm. Kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp, an toàn thực phẩm, nông, lâm và thủy sản.

Với sự quyết tâm của tỉnh Điện Biên, từ việc ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp là yếu tố then chốt gỡ khó đầu ra cho sản phẩm địa phương. Từ những giải pháp trên, Điện Biên xác định phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, góp phần nâng cao đời sống cho người dân và thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương.

Nguyễn Hương