Diễn biến thị trường tài chính - tiền tệ quốc tế tuần từ 4-9/8

Diễn biến thị trường tài chính tiền tệ quốc tế

Mỹ: Chứng khoán tăng, trái phiếu kho bạc giảm

Các chỉ số chứng khoán Mỹ tăng trong tuần qua, phục hồi từ đợt bán tháo tuần trước. Nasdaq Composite, vốn nặng về cổ phiếu công nghệ, dẫn đầu đà tăng và đóng cửa tuần ở mức cao kỷ lục, theo sau là S&P 500 và Russell 2000. Chỉ số S&P MidCap 400 tăng chậm hơn nhưng vẫn nhích 0,63%.

Nhiều tin tức liên quan đến từng cổ phiếu riêng lẻ đã thúc đẩy tâm lý thị trường. Đáng chú ý, Apple thông báo sẽ đầu tư thêm 100 tỷ USD - ngoài 500 tỷ USD đã công bố trước đó - vào phát triển sản xuất tại Mỹ trong 4 năm tới. Động thái này dự kiến sẽ giúp công ty được miễn áp thuế cao của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với chip bán dẫn. Cổ phiếu Apple tăng 13,33% trong tuần, góp phần hỗ trợ các chỉ số lớn.

Về thương mại, vòng áp thuế toàn cầu mới của chính quyền Trump có hiệu lực từ thứ Năm. Tuy nhiên, một số đối tác thương mại lớn của Mỹ đã đạt thỏa thuận trước hạn, khiến phản ứng thị trường có phần nhẹ hơn so với các đợt áp thuế gần đây. Ngoài ra, ông Trump còn tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế hàng hóa Ấn Độ lên 50% để trừng phạt việc nước này mua dầu từ Nga, và đàm phán Mỹ - Thụy Sĩ kết thúc mà không đạt thỏa thuận, giữ nguyên mức thuế 39% với hàng nhập từ Thụy Sĩ.

Một tâm điểm khác là khả năng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) hạ lãi suất tại cuộc họp tháng 9. Nhiều quan chức Fed, trong đó có Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly, ám chỉ rằng ngân hàng trung ương “nhiều khả năng sẽ phải điều chỉnh chính sách trong vài tháng tới” nếu thị trường lao động suy yếu thêm và lạm phát duy trì ở mức thấp.

Hôm thứ Năm, ông Trump cũng thông báo sẽ đề cử ông Stephen Miran, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng tạm thời vào ghế trống trong Hội đồng Thống đốc Fed, động thái được giới đầu tư cho là có thể ủng hộ chính sách tiền tệ nới lỏng hơn.

Tính đến chiều thứ Sáu, công cụ FedWatch của CME cho thấy khoảng 90% khả năng Fed sẽ hạ lãi suất vào cuộc họp tới.

Chỉ số PMI dịch vụ tháng 7 của Viện Quản lý Cung ứng (ISM) Mỹ công bố giảm 0,7 điểm xuống 50,1%, thấp hơn dự báo 51,3% và chỉ nhỉnh hơn ngưỡng 50 phân định tăng trưởng và suy giảm. Các chỉ số đơn hàng mới và việc làm đều giảm, với việc làm thu hẹp tháng thứ hai liên tiếp. Chỉ số giá tăng lên 69,9%, mức cao nhất từ tháng 10/2022.

Bộ Lao động Mỹ cho biết đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tăng lên 226.000 trong tuần kết thúc 2/8, từ mức điều chỉnh 219.000 tuần trước. Số người nhận trợ cấp thường xuyên tăng 38.000 lên 1,97 triệu, cao nhất từ tháng 11/2021.

Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ tăng trong tuần, kéo giá giảm. Trái phiếu đô thị tăng nhờ dòng vốn mạnh và lịch phát hành dày, với các đợt phát hành mới được đăng ký mua vượt xa khối lượng chào bán. Trái phiếu doanh nghiệp đầu tư cũng ghi nhận lợi nhuận tích cực. Trái phiếu lợi suất cao phục hồi từ đợt yếu tuần trước nhờ bối cảnh vĩ mô cải thiện và mùa báo cáo lợi nhuận dày đặc.

Châu Âu: Chứng khoán tăng, kinh tế eurozone vững nhờ bán lẻ và niềm tin nhà đầu tư

Chỉ số STOXX Europe 600 tăng mạnh nhờ lợi nhuận doanh nghiệp và hy vọng hòa bình Ukraine–Nga, cụ thể, chỉ số này tăng 2,11%, với FTSE MIB của Ý tăng 4,21%, DAX của Đức +3,15%, CAC 40 của Pháp +2,61%, còn FTSE 100 của Anh nhích 0,30%.

Ngân hàng Anh (BoE) giảm lãi suất chủ chốt 0,25 điểm phần trăm xuống 4%, do lo ngại thị trường lao động yếu. Ủy ban Chính sách Tiền tệ chia rẽ với tỷ lệ bỏ phiếu 5-4, cần tới vòng bỏ phiếu thứ hai, lần đầu tiên từ năm 1998. Thống đốc Andrew Bailey nói quyết định này “cân nhắc kỹ” và lãi suất “vẫn đi theo hướng giảm” nhưng cần hạ “từ tốn và thận trọng”.

BoE dự báo lạm phát sẽ lên 4% vào tháng 9, từ 3,6% tháng 8, cao nhất trong hai năm, và cảnh báo rủi ro giá cả tăng mạnh hơn trong những năm tới.

Về kinh tế, doanh số bán lẻ tháng 6 tăng 0,3% so với tháng trước và +3,1% so với cùng kỳ, vượt dự báo 2,0%. Chỉ số niềm tin Sentix tăng trong quý II nhưng giảm vào tháng 8.

Tại Đức, sản lượng công nghiệp tháng 6 giảm 1,9% so với tháng trước - tệ nhất từ 2020, và đơn hàng công nghiệp giảm 1% tháng thứ hai liên tiếp do nhu cầu nước ngoài yếu.

Nhật Bản: Chứng khoán tăng, BoJ chia rẽ về lộ trình chính sách

Dù đầu tuần xuất hiện dấu hiệu Mỹ và Nhật khác biệt cách hiểu thỏa thuận thương mại song phương tháng 7, thị trường được trấn an khi Mỹ xác nhận thuế 15% với hàng Nhật sẽ không cộng thêm vào mức hiện có, và thuế ô tô giảm từ 27,5% xuống 15%.

Lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm giảm từ 1,55% xuống 1,49% sau khi biên bản họp tháng 7 của BoJ cho thấy các thành viên tranh luận thời điểm và tốc độ tăng lãi suất. Một thành viên muốn chờ 2-3 tháng để đánh giá tác động thuế quan, thành viên khác thận trọng hơn, cho rằng tăng trưởng vẫn chậm và lạm phát cơ bản yếu, cần tiếp tục nới lỏng.

Số liệu cho thấy lương thực tế tháng 6 giảm 1,3% so với cùng kỳ, tháng giảm thứ 17 liên tiếp, sau -2,6% tháng 5. Chi tiêu hộ gia đình tháng 6 tăng 1,3%, giảm mạnh so với +4,7% tháng 5 và thấp hơn dự báo +2,6%, do tác động thuế Mỹ và lạm phát cao.

Trung Quốc: Chứng khoán, xuất khẩu và PMI cùng tăng

Thị trường chứng khoán Trung Quốc đại lục tăng trong tuần, được hỗ trợ bởi dữ liệu thương mại cho thấy nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa Trung Quốc vẫn mạnh mẽ bất chấp cuộc chiến thương mại do Mỹ khơi mào.

Theo dữ liệu từ FactSet, chỉ số chuẩn trong nước CSI 300 tăng 1,23% và chỉ số Shanghai Composite tăng 2,11% tính theo nội tệ. Tại Hồng Kông, chỉ số chuẩn Hang Seng tăng 1,43%.

Theo số liệu từ cơ quan hải quan Trung Quốc, tng kim ngạch xuất khẩu tháng 7 của Trung Quốc tăng vọt 7,2% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt dự báo, đạt 322 tỷ USD. Lượng hàng xuất sang châu Âu, Đông Nam Á, Úc và các thị trường khác tăng mạnh, bù đắp cho sự sụt giảm kéo dài của hàng xuất sang Mỹ, vốn giảm 22% so với cùng kỳ trong tháng 7 sau khi đã giảm 16,1% trong tháng 6.

Các nhà phân tích cho biết, dữ liệu mới nhất cho thấy các doanh nghiệp Trung Quốc đã bù đắp được sự mất mát từ thị trường Mỹ bằng cách tăng bán sang các thị trường khác. Đồng nhân dân tệ suy yếu so với USD và nhiều đồng tiền khác trong tháng 7 cũng góp phần thúc đẩy xuất khẩu,

Đầu tuần, một khảo sát tư nhân cho thấy hoạt động dịch vụ bất ngờ tăng trong tháng trước, có thể báo hiệu sự cải thiện trong tâm lý tiêu dùng vốn yếu. Chỉ số PMI dịch vụ do S&P China thực hiện tăng từ 50,6 trong tháng 6 lên 52,6 trong tháng 7, đây là mức tăng trưởng mạnh nhất trong 14 tháng. Mặc dù mùa hè là cao điểm của các ngành dịch vụ như du lịch, vận tải và giải trí, sự mở rộng của tháng trước cho thấy sức chống chịu của lĩnh vực dịch vụ Trung Quốc, vốn bị ảnh hưởng bởi nhu cầu tiêu dùng chậm chạp trong bối cảnh suy thoái bất động sản kéo dài.

Ấn Độ: Ngân hàng trung ương giữ nguyên lãi suất trong bối cảnh tăng trưởng mạnh và bất ổn về thuế quan

Trong tuần qua, Ngân hàng trung ương Ấn Độ (RBI) đã tổ chức cuộc họp chính sách tiền tệ định kỳ và quyết định giữ nguyên lãi suất chủ chốt (lãi suất repo) ở mức 5,50%. Quyết định này, vốn đã được thị trường dự đoán từ trước, nhận được sự đồng thuận tuyệt đối từ các nhà hoạch định chính sách.

Theo tuyên bố sau cuộc họp, các nhà hoạch định chính sách đánh giá môi trường toàn cầu vẫn “đầy thách thức”, với “các khó khăn trong đàm phán thương mại” tiếp tục kéo dài. Thực tế, Ấn Độ - khác với nhiều quốc gia châu Á khác - vẫn chưa đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ để có mức thuế quan ưu đãi hơn.

Trên thực tế, hôm thứ Tư, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp nâng mức thuế trung bình đối với hàng xuất khẩu từ Ấn Độ lên 50% trong khoảng ba tuần tới, do nước này có các hoạt động mua dầu trực tiếp và gián tiếp từ Nga.

Về tình hình kinh tế trong nước, các nhà hoạch định chính sách nhận định tăng trưởng kinh tế Ấn Độ vẫn “kiên cường”, dù lưu ý rằng tăng trưởng trong lĩnh vực công nghiệp vẫn “trầm lắng và không đồng đều giữa các phân khúc”. Tuy nhiên, RBI tin rằng một số yếu tố vẫn “tiếp tục hỗ trợ hoạt động kinh tế nội địa” và rằng “các chính sách tiền tệ, quy định và tài khóa mang tính hỗ trợ… cũng sẽ thúc đẩy nhu cầu”.

Về lạm phát, các nhà hoạch định chính sách ghi nhận chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã giảm tháng thứ tám liên tiếp trong tháng 6, nhờ “sự sụt giảm mạnh của lạm phát lương thực”. Họ cũng lưu ý rằng triển vọng lạm phát cho giai đoạn 2025–2026 đã trở nên “dễ chịu hơn so với dự kiến trước đó”. Tuy vậy, RBI đã nâng dự báo lạm phát CPI dài hạn lên 4,9%, cao hơn mức trung điểm trong biên độ mục tiêu 2%-6% của ngân hàng trung ương.

Xét đến việc tăng trưởng kinh tế Ấn Độ vẫn “vững vàng”, bất ổn về thuế quan “vẫn đang diễn biến”, và ngân hàng trung ương đã giảm lãi suất tổng cộng 100 điểm cơ bản (tương đương 1 điểm phần trăm) kể từ tháng 2, RBI cho rằng đây là thời điểm thích hợp để “tiếp tục duy trì lập trường trung lập” bằng cách giữ nguyên lãi suất repo ở mức 5,50%. Với chính sách tiền tệ hiện không siết chặt cũng không nới lỏng, dường như ngân hàng trung ương đã đi đến cuối chu kỳ cắt giảm lãi suất.

Cộng hòa Séc: Áp lực lạm phát kéo dài ngăn cản việc cắt giảm lãi suất

Hôm thứ Năm, Ngân hàng trung ương Séc (CNB) đã tổ chức cuộc họp chính sách tiền tệ định kỳ và quyết định giữ nguyên lãi suất chính (lãi suất repo kỳ hạn hai tuần) ở mức 3,50%. Các quan chức ngân hàng trung ương cũng giữ nguyên lãi suất chiết khấu ở mức 2,50% và lãi suất Lombard ở mức 4,50%. Quyết định không cắt giảm lãi suất, vốn được thị trường dự đoán trước, đã nhận được sự đồng thuận tuyệt đối từ cả bảy thành viên Hội đồng Ngân hàng.

Theo tuyên bố sau cuộc họp mang giọng điệu khá “diều hâu” của ngân hàng trung ương, các nhà hoạch định chính sách khẳng định rõ rằng “áp lực lạm phát kéo dài từ nền kinh tế trong nước hiện đang ngăn cản việc tiếp tục cắt giảm lãi suất”. Cụ thể, họ dẫn dự báo của ngân hàng trung ương cho thấy lạm phát sẽ “duy trì trên 2% trong phần còn lại của năm nay” và lạm phát cơ bản sẽ “vẫn ở mức cao trong vài quý tới”.

Các quan chức CNB cũng lưu ý rằng cung tiền đang tăng với tốc độ 4,1% và tăng trưởng tín dụng đang “dần gia tăng”. Họ nhấn mạnh rằng để ổn định lạm phát tổng thể quanh mức mục tiêu dài hạn 2% của ngân hàng trung ương, chính sách tiền tệ phải đảm bảo tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức “vừa phải” và không để tốc độ tăng trưởng cung tiền “tăng quá mức”.

Đại Hùng