Điện tử hóa tối đa quy trình, nghiệp vụ để hộ kinh doanh kê khai, nộp thuế

Cung cấp các dịch vụ thuế điện tử, các công cụ hỗ trợ việc kê khai, nộp thuế theo phương thức điện tử cho hộ, cá nhân kinh doanh. Ảnh: TN

Tối ưu chi phí, tăng cường tư vấn, hỗ trợ

Để hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi hình thức nộp thuế khoán sang hình thức kê khai, ngày 11/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng có thư ngỏ gửi Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam; Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam; các đại lý thuế; công ty cung cấp dịch vụ tư vấn thuế, kế toán, kiểm toán, dịch vụ giải pháp công nghệ về thuế với đề nghị tiếp tục đồng hành, phát huy vai trò tích cực hỗ trợ người nộp thuế.

Trong thư, Bộ trưởng đánh giá cao sự chuyên nghiệp, tinh thần trách nhiệm và vai trò quan trọng của các hội, hiệp hội, công ty… trong việc hỗ trợ người nộp thuế, là cầu nối quan trọng giữa cơ quan thuế và người nộp thuế thông qua các hoạt động phổ biến chính sách, tư vấn, đào tạo và cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán, thuế.

Nhờ sự hỗ trợ kịp thời, thiết thực từ các hội, hiệp hội, công ty… người nộp thuế đã từng bước nâng cao tính tuân thủ nghĩa vụ thuế, pháp luật kế toán, kiểm toán, giảm chi phí, giành thời gian tập trung hơn vào hoạt động sản xuất kinh doanh; cơ quan thuế cũng nâng cao được hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Để triển khai hiệu quả chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, Bộ Tài chính đề nghị các hội, hiệp hội, công ty… tiếp tục nghiên cứu, phát triển, đa dạng hóa các gói dịch vụ, cải tiến dịch vụ, tối ưu chi phí, giảm giá thành, tư vấn hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị, mở rộng kinh doanh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng hệ thống tài chính minh bạch, tuân thủ pháp luật kế toán, kiểm toán… Các hội, hiệp hội, công ty tiếp tục phối hợp với cơ quan thuế và các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan để đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật các thay đổi về chính sách thuế, pháp luật kế toán, kiểm toán cho các doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng.

Bộ trưởng đề nghị các tổ chức kế toán, kiểm toán, tư vấn thuế chủ động xây dựng và triển khai các chương trình đồng hành, hỗ trợ cùng hộ kinh doanh khoán chuyển đổi sang kê khai và lên doanh nghiệp, như tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn, hướng dẫn về chính sách thuế, kê khai thuế, chế độ kế toán và lập báo cáo thuế, báo cáo tài chính, áp dụng ưu đãi thuế theo Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết 198/2025/QH15 về một số chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Giảm dần sự khác biệt để hộ kinh doanh kê khai, nộp thuế

Chia sẻ về các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh trong kê khai nộp thuế, bà Nguyễn Thị Thu - Trưởng Ban nghiệp vụ thuế (Cục Thuế) cho biết, ngành Thuế đã chủ động nghiên cứu sửa đổi, hoàn thiện quy định trong các văn bản pháp luật điều chỉnh về thuế theo hướng giảm dần sự khác biệt giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Cá nhân kinh doanh sẽ tự kê khai, tự nộp thuế; đồng thời tạo thuận lợi và đơn giản hóa việc tính thuế, nộp thuế cho các doanh nghiệp có quy mô nhỏ.

Trong đó, cơ quan thuế đã rà soát, tham gia ý kiến sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân để hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân tương tự như thuế thu nhập doanh nghiệp của doanh nghiệp. Đồng thời, quy định đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp mà xác định được doanh thu, không xác định được chi phí thì thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ % trên doanh thu.

Đặc biệt, ngành Thuế thực hiện rà soát các thủ tục đăng ký, khai thuế của hộ kinh doanh theo hướng thuận tiện, tự động với mục tiêu cắt giảm chi phí tuân thủ ít nhất 30% so với hiện nay. Cung cấp các dịch vụ thuế điện tử, các công cụ hỗ trợ việc kê khai, nộp thuế theo phương thức điện tử cho hộ, cá nhân kinh doanh.

Đại diện cho tổ chức tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp, đại diện Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho hay, để các hộ kinh doanh có thể thuận lợi chuyển sang kê khai thuế, Nhà nước cần có những hỗ trợ phù hợp. Chẳng hạn, xây dựng phần mềm hỗ trợ kê khai đơn giản, dễ dùng, phù hợp với những người không chuyên về kế toán hay công nghệ. Việc phát triển phần mềm kê khai đơn giản, dễ sử dụng là rất cần thiết. Các hộ có thể dễ dàng nhập doanh thu, chi phí, hàng hóa mua vào, bán ra mà không gặp khó khăn quá lớn.

Đồng quan điểm, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh cho rằng, để hộ kinh doanh chuyển sang hình thức kê khai nộp thuế hay chuyển lên thành doanh nghiệp cần những cải cách mạnh mẽ về thể chế. Trong đó, các quy định về thuế cần đơn giản hơn, có công nghệ hỗ trợ nhằm tránh sai sót và tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.

Ông Nguyễn Hữu Huân cho rằng, "Khi còn là hộ kinh doanh, họ đóng thuế khoán và đơn giản hơn, thậm chí nhiều hộ kinh doanh không tính đủ doanh thu nên tiết kiệm được nhiều chi phí. Còn khi chuyển thành doanh nghiệp hay chuyển sang phương thức kê khai, họ sẽ phải kê khai theo doanh thu thực; đồng thời có thể phát sinh thêm một số thủ tục khác" - ông Nguyễn Hữu Huân lý giải về việc hộ kinh doanh còn ngần ngại trong việc chuyển đổi thành doanh nghiệp hay áp dụng kê khai thuế.

Do đó, "để khuyến khích, thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển sang phương thức kê khai nộp thuế hay chuyển mình thành doanh nghiệp, ngoài chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, cần có hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, để họ an tâm vận hành, không sợ sai, không sợ phạt, họ mới chủ động chuyển đổi" - ông Huân chia sẻ.

Văn Tuấn