Điều chỉnh để cả thầy và trò cùng thích ứng với chương trình GDPT mới

Thận trọng trước ý kiến về chương trình “nặng” hay “nhẹ”

Qua một tháng đầu dạy học với các bộ SGK mới của chương trình lớp 1, có nhiều ý kiến cho rằng, môn Tiếng Việt quá “nặng” đối với trẻ mới đến trường, ngay cả giáo viên cũng gặp lúng túng nhất định. Nhiều phụ huynh phản hồi rằng con phải “viết nhiều lắm”.

Trong cuộc họp báo quý 3 của Bộ GD&ĐT, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD&ĐT đã trả lời về vấn đề này rằng: Để nói chương trình “nặng” hay “nhẹ” trong thời điểm này là chưa đủ căn cứ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức khảo sát thực tế, tham khảo ý kiến các cơ quan quản lý giáo dục, các trường, cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và những người quan tâm để đánh giá chương tình, xem xét, điều chỉnh, xây dựng chương trình các môn học (nếu cần thiết) và hướng dẫn thực hiện các điều chỉnh (nếu có).

Thực tế là học sinh lớp 1 năm nay có 4 bộ sách, tùy thuộc vào quyết định chọn sách của từng trường. Nên việc đánh giá “nặng” hay “nhẹ” thời điểm này theo nhiều chuyên gia cần có sự cân nhắc. Và chưa thể đủ cơ sở để kết luận. GS.TS Đỗ Việt Hùng – Tổng chủ biên sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 - “Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục” cho rằng: Các bộ SGK đều phải tuân thủ chương trình, nên khó hay dễ còn tùy thuộc vào cảm nhận của mỗi người. SGK cụ thể hóa chương trình nên tùy từng nhóm tác giả của từng bộ sách, có thể có cách thể hiện khác nhau.

Đánh giá chương trình “nặng” hay “nhẹ” phải có cơ sở khoa học và có tiêu chí cụ thể. Có thể nhiều phụ huynh dạy con 1 - 2 bài thấy căng thẳng nên vội kết luận là chương trình “nặng”. Đó là cách hiểu không đầy đủ. Theo GS.TS Nguyễn Minh Thuyết thì: Chương trình Tiếng Việt lớp 1 nào cũng dạy số vần, số chữ như nhau, với yêu cầu cuối năm học sinh phải biết đọc, biết viết nên không có chuyện chương trình nào “nặng” hơn chương trình nào. Còn về SGK, mỗi quyển một khác, cần đánh giá cụ thể quyển nào “nặng” ở đâu để cơ quan chuyên môn có biện pháp điều chỉnh.

Bộ GD&ĐT đã có hướng dẫn các trường điều chỉnh kế hoạch hoạt động dạy học, sao cho cả thầy, cả trò đều không quá tải với chương trình GDPT mới. Ảnh: P.T

Điều chỉnh để cả cô và trò không căng thẳng

Theo Bộ GD&ĐT, ngay sau khai giảng năm học mới, Bộ GD&ĐT đã tiến hành kiểm tra, khảo sát ở một số địa phương và nhận thấy các nhà trường đã xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình lớp 1 phù hợp với điều kiện thực tiễn của trường.

Các giáo viên dạy lớp 1 đã bước đầu áp dụng được các phương pháp, kỹ thuật dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; nền nếp dạy học đã bước đầu ổn định, tạo được sự chủ động, tự tin trong học tập cho học sinh lớp 1 đối với hầu hết các môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình, SGK mới.

Tuy nhiên, theo phản ánh của một số giáo viên, cha mẹ học sinh, chương trình, SGK môn Tiếng Việt lớp 1 còn gặp khó khăn trong quá trình tổ chức dạy và học. Bộ GD&ĐT đề nghị các Sở GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục thực hiện chương trình lớp 1 theo hướng phân bổ hợp lý về nội dung và thời lượng dạy học giữa các môn học, hoạt động giáo dục để không gây quá tải, đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện chương trình mới được xây dựng theo hướng mở; giúp học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập ngay tại lớp học, không giao thêm bài tập về nhà cho học sinh.

Các địa phương cũng đang nhanh chóng điều chỉnh, Sở GD&ĐT TP HCM đã thông báo về kết luận chỉ đạo của ông Nguyễn Văn Hiếu, PGĐ Sở GD&ĐT TP tại hội nghị xây dựng kế hoạch giáo dục cấp tiểu học năm học 2020-2021. Theo đó, các cơ sở giáo dục tiểu học cần phải xác định chương trình GDPT 2018 là cơ hội để đổi mới toàn diện; cần tranh thủ mọi nguồn lực, nắm bắt cơ hội để vượt qua thách thức, khó khăn ban đầu, nhất là cấp tiểu học.

Sở cũng khẳng định, giáo viên được quyền quyết định việc xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động dạy học, các nội dung dạy học và chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, chất lượng, hiệu quả giáo dục của từng học sinh trong lớp.

Còn tại Hà Nội, TP huy động tối đa mọi nguồn lực về điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, lựa chọn những giáo viên tốt nhất để đảm nhận việc dạy học lớp 1 năm học 2020-2021. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ nhận định, học sinh Hà Nội đã đáp ứng tốt với chương trình, SGK mới.

Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, để việc dạy - học lớp 1 theo chương trình mới được thuận lợi, hiệu quả, trước hết, giáo viên cần dạy đúng yêu cầu của chương trình; thực hiện quyền chủ động của mình ví dự như: Tăng số tiết cho những bài học còn khó đối với số đông học sinh; thực hiện dạy học phân hóa; giảm bớt những hoạt động không thiết thực… Trong trường hợp có những bài trong SGK chưa phù hợp, thì cơ quan quản lý giáo dục cần hướng dẫn tác giả, nhà xuất bản để điều chỉnh.

Phan Thủy