Điều gì đang thực sự xảy ra với giá vàng trong những ngày qua?

Khi nguồn cung vàng dồi dào, sẽ không còn tình trạng khan hiếm, từ đó áp lực tăng giá do tâm lý thiếu hụt sẽ được giải tỏa.

Lý do chính khiến giá vàng tăng nhanh

Giá vàng thế giới hôm nay (2-9) chạm mức 3.492 USD/ounce, tương đương 112 triệu đồng/lượng. Giá vàng thế giới chỉ còn cách mốc kỷ lục cũ 3.500 USD ở một biên độ giá rất nhỏ, và được kỳ vọng sẽ sớm vượt qua mức này trong thời gian tới.

Theo giới phân tích, đà tăng mạnh của giá vàng gần đây không phải là ngẫu nhiên mà là kết quả của sự hội tụ của nhiều yếu tố kinh tế và địa chính trị.

Giá vàng thế giới đã gần chạm mốc kỷ lục 3.500 USD.

Chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) được xem là động lực chính thúc đẩy giá vàng. Các bình luận gần đây của Chủ tịch Fed Jerome Powell tại hội nghị Jackson Hole đã cho thấy một lập trường ôn hòa hơn, tập trung vào sự chậm lại của nền kinh tế và thị trường lao động.

Điều này củng cố kỳ vọng của thị trường về một đợt cắt giảm lãi suất trong tháng 9 này. Khi lãi suất giảm, chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng cũng giảm theo, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư.

Thị trường đang bắt đầu nhận thấy sự đình lạm (stagflation) của kinh tế Mỹ, một sự kết hợp giữa lạm phát cao và tăng trưởng kinh tế chậm lại.

Trong bối cảnh này, các nhà đầu tư tìm đến vàng như một nơi trú ẩn an toàn, duy trì giá trị tài sản trong thời kỳ bất ổn kinh tế. Đặc biệt là cuộc xung đột giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Fed, đang làm suy yếu niềm tin vào đồng USD như một đồng tiền dự trữ. Điều này khiến vàng trở thành một kim loại tiền tệ hấp dẫn hơn, thu hút dòng vốn đầu tư.

Nhu cầu vàng vẫn cao giúp giá vàng có động lực tăng trưởng bền vững.

Theo tiến sĩ Hồ Quốc Tuấn, Đại học Bristol (Anh), diễn biến chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và áp lực lạm phát toàn cầu cao hơn về dài hạn đang tạo ra một lực đẩy bền vững cho giá vàng. Điều này buộc các quỹ đầu tư lớn phải duy trì một tỷ trọng vàng nhất định trong danh mục của họ, khiến việc giảm tỷ trọng không hề dễ dàng.

Một trong những yếu tố chính củng cố đà tăng của giá vàng trong dài hạn là dòng vốn đầu tư (inflows) mạnh mẽ từ các quỹ quốc tế. Các quỹ ETF vàng đã ghi nhận dòng vốn chảy vào khá mạnh trong năm nay, đặc biệt là các quỹ ETF của Mỹ đã mua ròng sau nhiều năm bán ra. Điều này cho thấy sự quan tâm trở lại của các nhà đầu tư tổ chức đối với kim loại quý.

“Vàng vẫn nhận được sự hỗ trợ rõ ràng trong dài hạn từ hai yếu tố chính gồm dòng vốn quốc tế chảy vào vẫn đang khá mạnh mẽ, và vai trò của vàng như một công cụ phòng vệ trước những rủi ro vĩ mô, đặc biệt là lạm phát và sự bất ổn về chính sách tiền tệ” – tiến sĩ Hồ Quốc Tuấn nhận định.

Để hạ nhiệt giá vàng trong nước

Hiện giá vàng SJC và PNJ đang lần lượt bán ra thị trường là 130,6 và 125,4 triệu đồng/lượng. Giá vàng SJC đang cao hơn giá vàng thế giới là 18,6 triệu đồng/lượng và PNJ cũng tạo khoảng cách 13,4 triệu đồng so với giá vàng thế giới.

Theo chuyên gia tài chính Trần Đình Phương, giá vàng trong nước chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thị trường quốc tế. Do đó, giá vàng trong nước rất khó hạ nhiệt nếu giá vàng thế giới vẫn duy trì đà tăng như hiện nay.

Mặt khác, sự biến động mạnh của giá vàng trong nước một phần đến từ tâm lý thị trường. Người dân đổ xô đi mua vàng khi thấy giá tăng hoặc có nguy cơ khan hiếm. Điều này tạo ra một vòng xoáy tăng giá. Để phá vỡ vòng xoáy này, nguồn cung cần được đảm bảo và thị trường vận hành một cách minh bạch, ổn định.

Nguồn cung vàng dồi dào sẽ giúp giá vàng hạ nhiệt.

“Nghị định 232/2025 xóa bỏ cơ chế độc quyền vàng và cho phép nhiều thương hiệu vàng miếng ra đời. Nhưng để giá vàng trong nước thu hẹp khoảng cách với giá vàng thế giới, thị trường phải cung ứng vàng một cách đều đặn, với số lượng đủ lớn để đáp ứng nhu cầu thực. Khi nguồn cung dồi dào, tâm lý lo sợ khan hiếm sẽ được giải tỏa, từ đó thu hẹp được khoảng chênh lệch với giá vàng thế giới” – ông Phương nói.

Theo các chuyên gia, việc thu hẹp giá vàng trong nước và quốc tế không chỉ là một mục tiêu mà còn là một bài toán phức tạp đòi hỏi nhiều yếu tố.

Trong lịch sử, ngay cả trước giai đoạn độc quyền vàng miếng, những thách thức này đã tồn tại. Hiện tại, dù đã có những thay đổi chính sách, vẫn còn nhiều câu hỏi lớn chưa được giải đáp, chẳng hạn doanh nghiệp nào sẽ được cấp phép nhập vàng và nguồn ngoại tệ để nhập khẩu vàng sẽ được lấy từ đâu, với số lượng bao nhiêu.

Một khi thị trường vàng trong nước và thế giới được liên thông, dòng chảy vàng vào và ra sẽ hình thành. Cụ thể, khi giá vàng trong nước cao hơn giá thế giới, các doanh nghiệp sẽ nhập vàng để cân bằng cung cầu. Ngược lại, khi giá trong nước thấp hơn, họ có thể xuất khẩu vàng để thu về ngoại tệ.

Các chuyên gia cũng cho rằng, vấn đề tỷ giá hối đoái có thể là một mối lo ngại, khiến Nhà nước cân nhắc trong việc cấp phép nhập vàng, nhưng theo thống kê của Hội đồng vàng thế giới, Việt Nam tiêu thụ khoảng 50 tấn vàng mỗi năm. Theo ước tính, nếu cho phép nhập khẩu vàng để đáp ứng nhu cầu, con số này có thể tương đương khoảng 3,8 tỉ USD, một con số không quá lớn so với dự trữ ngoại hối hiện tại và không gây ảnh hưởng đáng kể đến tỷ giá.

Để thị trường vàng trong nước trở nên minh bạch và ổn định hơn, việc thiết lập một cơ chế liên thông với thị trường quốc tế là bước đi cần thiết để xóa bỏ sự chênh lệch giá và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chủ động hơn trong kinh doanh.

PHƯƠNG MINH. Ảnh: PM