Xóa độc quyền vàng miếng, khi nào giá sẽ giảm?

Ông Nguyễn Quang Huy - CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi) nhận định, trong ngắn hạn, giá vàng trong nước khó giảm ngay. Bởi lẽ, niềm tin vào thương hiệu vàng miếng SJC vẫn lớn, các thương hiệu mới sẽ cần thời gian chứng minh chất lượng và tính thanh khoản.

“Tâm lý trú ẩn khi vàng thế giới biến động, cộng với nguồn cung vật chất trong nước hạn chế sẽ giữ giá ở mức cao. Còn về trung - dài hạn, khi có thêm nguồn cung từ ngân hàng và doanh nghiệp, chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới sẽ dần thu hẹp, thị trường bớt cảnh 'giá nội gấp rưỡi giá ngoại'. Nhưng quá trình này cần từ 12-24 tháng, thậm chí lâu hơn để vận hành trơn tru”, ông Huy lưu ý.

Cũng theo ông Huy, việc bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng là bước ngoặt lớn, mở ra cơ chế cạnh tranh thay vì thương hiệu SJC "một mình một chợ".

"Với quy định này, khi nhiều ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia, nguồn cung vàng miếng sẽ dần cải thiện, tạo nền tảng để thị trường bớt méo mó, minh bạch và tiệm cận hơn với giá quốc tế", ông Huy nói.

Tuy vậy, theo ông Huy, đây là tác động dài hạn, còn trong ngắn hạn thị trường chưa thể thay đổi ngay vì quy trình cấp phép, sản xuất và xây dựng niềm tin cần có độ trễ.

Theo các chuyên gia, trong ngắn hạn, giá vàng sẽ chưa thể giảm ngay được. (Ảnh: Minh Đức).

Trong khi đó, chuyên gia vàng Trần Duy Phương lại cho rằng, hơn 1 tháng nữa, Nghị định số 232 của Chính phủ mới có hiệu lực thi hành. Có thể dự đoán, đây là quá trình để chuẩn bị cho sự ra đời của thông tư hướng dẫn chi tiết, cũng là khoảng thời gian để các đơn vị liên quan có bước tính toán, chuẩn bị cần thiết.

Theo vị chuyên gia này, chỉ khi nào các doanh nghiệp nhập khẩu được vàng nguyên liệu, sản xuất vàng và tăng cung ra thị trường, thị trường vàng mới chịu tác động rõ rệt, thực sự “hạ nhiệt”.

“Phải từ đầu tháng 11 trở đi, khả năng cao mới có sự biến động mạnh trên thị trường vàng. Dự báo, chênh lệch giá vàng từ mức gần 20 triệu đồng/lượng có thể nhanh chóng giảm còn 12-13 triệu đồng/lượng”, ông Phương dự báo.

Về khả năng giá vàng trong nước giảm về mốc 100 triệu đồng/lượng, ông Phương cho biết với giá vàng thế giới ở mức 3.370 USD/ounce, quy đổi tương ứng khoảng 114 triệu đồng đến 115 triệu đồng một lượng trong nước.

Để giá vàng Việt Nam hạ về 100 triệu đồng, giá thế giới cần giảm thêm khoảng 300 USD xuống vùng 3.000 USD/ounce đến 3.050 USD/ounce.

“Yếu tố quyết định vẫn là diễn biến của giá vàng quốc tế”, ông nhấn mạnh.

Cũng theo ông, có quá nhiều yếu tố có thể kéo giá vàng thế giới giảm như tình hình địa chính trị đã ổn định hơn, đàm phán thương mại giữa Mỹ và các nước đối tác đang dần đi đến hoàn tất.

"Nhà đầu tư nên cân nhắc giải ngân tiền mua vàng khi giá vàng thế giới và trong nước chỉ còn chênh lệch khoảng 5 – 7 triệu đồng/lượng, đây là mức chênh lệch phù hợp", ông Phương đưa ra lời khuyên.

Cần thực hiện nhiều biện pháp tăng nguồn cung

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, thị trường vàng trong thời gian tới sẽ có nhiều chuyển biến, với điều kiện nghị định phải được thực thi nhanh chóng, chứ không chỉ tồn tại trên giấy.

Theo ông, nếu chưa có động thái cụ thể, chẳng hạn như tuyên bố thương hiệu vàng SJC không còn là thương hiệu vàng quốc gia, hay Ngân hàng Nhà nước cho phép một số ngân hàng thương mại và doanh nghiệp nhập khẩu vàng... thì thị trường vàng chưa có nhiều chuyển biến.

Ông phân tích, với quy định mới, có thể giá vàng trong nước sẽ giảm khoảng 5-10 triệu đồng/lượng, nhưng với điều kiện giá vàng trên thế giới không thay đổi. Còn nếu giá vàng thế giới vẫn xu hướng tăng thì giá trong nước cũng sẽ tăng theo.

Ngoài ra, thời gian tới, việc quản lý thị trường vàng cũng cần được tăng cường thực hiện khi xuất hiện nhiều sản phẩm vàng miếng. Lâu nay trách nhiệm quản lý chủ yếu do Ngân hàng Nhà nước đảm nhiệm. Tuy nhiên, vàng thực chất là một loại hàng hóa quý chứ không phải tiền tệ, nên không thuộc phạm vi chính sách tiền tệ và cũng không nằm trong thẩm quyền quản lý trực tiếp của Ngân hàng Nhà nước.

Vì vậy, trong tương lai có thể xem xét thành lập một cơ quan chuyên trách quản lý thị trường vàng, tách biệt với Ngân hàng Nhà nước. Cơ quan này sẽ chịu trách nhiệm ổn định giá cả, điều tiết cung - cầu, thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và thế giới, kiểm soát giao dịch, ngăn chặn buôn lậu, đồng thời giám sát toàn bộ hoạt động kinh doanh vàng.

Trong khi đó, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng, để sản xuất vàng miếng, doanh nghiệp cần có nguồn vàng nguyên liệu, đồng nghĩa với việc Ngân hàng Nhà nước phải cấp hạn ngạch nhập khẩu. Mức hạn ngạch này có đáp ứng đầy đủ nhu cầu trong nước hay không sẽ là yếu tố then chốt quyết định khả năng thu hẹp chênh lệch giá vàng.

“Xóa bỏ độc quyền là cần thiết, nhưng chưa đủ. Để thị trường vàng ổn định, phải có thêm nhiều giải pháp đồng bộ, đặc biệt là giải quyết gốc rễ của vấn đề nguồn cung vàng”, ông Huân nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Huân cũng cho rằng, Việt Nam cần phát triển sàn vàng trong các trung tâm tài chính quốc tế đang được chuẩn bị xây dựng. Sàn vàng sẽ giúp giảm bớt tình trạng đầu cơ bằng cách chuyển hoạt động mua bán từ vàng vật chất sang giao dịch tài chính, từ đó hạn chế nhu cầu nắm giữ vàng thật.

Ngoài ra, ông Huân cũng đề xuất huy động vàng trong dân thông qua hình thức token hóa hoặc phát hành chứng chỉ vàng. Người dân gửi vàng vào hệ thống sẽ nhận được lãi suất thấp (khoảng 0,5-1%/năm) nhưng an toàn, đồng thời Nhà nước có thể sử dụng nguồn lực này để đầu tư phát triển. Để bảo vệ giá trị, Ngân hàng Nhà nước cần áp dụng các công cụ phái sinh nhằm phòng ngừa rủi ro biến động giá vàng.

Chuyên gia vàng Trần Duy Phương cũng cho rằng, chỉ khi nào các doanh nghiệp nhập khẩu được vàng nguyên liệu, sản xuất vàng và tăng cung ra thị trường, thị trường vàng mới chịu tác động rõ rệt, thực sự hạ nhiệt.

Ngọc Vy