Điều gì khiến Guardiola gục ngã trước Tuchel

Phút thứ 85 của trận đấu, ống kính máy quay hướng tới Pep Guardiola, sau khi ông hét rất lớn để thúc giục học trò đưa bóng về phía trước. Pep đưa tay gãi cái đầu hói, hình ảnh thường thấy khi ông đang bối rối.

Không khó để dự đoán những gì đã diễn ra trong đầu Pep Guardiola: Ông đang tự hỏi, làm sao để có thể chốt được chức vô địch Ngoại hạng Anh 2020/21 ngay trong trận đấu này. Câu trả lời đơn giản dĩ nhiên là một chiến thắng, và các học trò của Guardiola cần ghi bàn.

Hoàn cảnh thực tế lại rất khác: Manchester City không thể áp đặt được Chelsea trong trận đấu này, và thậm chí ngược lại, những lựa chọn chiến thuật của Pep đã trở thành con dao hai lưỡi, họ không giữ nổi 1 điểm ở lại sân Etihad.

Canh bạc 1 tiền vệ, 4 tiền đạo của Pep

Suốt từ ngày 3/4 cho tới nay, Manchester City trải quân trên 4 mặt trận gồm 3 giải quốc nội và Champions League. Với mật độ khủng khiếp 11 trận trong 40 ngày, Guardiola dĩ nhiên áp dụng chính sách xoay vòng liên tục.

Nhìn từ góc độ đó, ai cũng có thể đoán già đoán non về những thay đổi trước Chelsea. Mặc dù vậy, việc chỉ có đúng 2 cái tên cũng thi đấu từ đầu tại lượt về bán kết Champions League 4 ngày trước đó (Ederson Moraes và Ruben Dias) vẫn là cú sốc.

Pep Guardiola tung vào sân đội hình gồm 5 hậu vệ và 4 người được xem là tiền đạo. Chỉ một mình Rodrigo Hernandez có thể xem là tiền vệ trung tâm. Điều này trái ngược hẳn với trận thắng Paris Saint-Germain, khi đội hình của City có 6 tiền vệ và 0 tiền đạo. Các nhà chuyên môn thay nhau đoán già đoán non về cách thức vận hành, thậm chí ứng dụng kỹ thuật InfoGol còn dự đoán Joao Cancelo và Benjamin Mendy sẽ là 2 tiền vệ phòng ngự.

Vận hành thực cho thấy đây là một sơ đồ có thể tạm gọi là 5-1-2-2. Rodri quả nhiên là tiền vệ trung tâm duy nhất. Sergio Aguero và Gabriel Jesus là những tiền đạo. Sự khác thường đến từ Raheem Sterling và Ferran Torres: Họ chơi trong vai trò “nửa tiền vệ cánh, nửa tiền vệ công” - có thể gọi vui là “số 7 rưỡi” (ghép giữa “số 7” và “số 8”).

Đây liệu có phải canh bạc của Pep nhằm xoay tua hoàn toàn đội hình, đưa vào sân những cầu thủ khỏe mạnh? Hay đây là tính toán chiến thuật, như cách ông vẫn thường xuyên đưa vào sân 4-5 tiền đạo tại Bayern Munich mùa giải 2015/16?

Hệ thống chiến thuật của 2 đội trong trận đấu này.

Bên kia chiến tuyến, Thomas Tuchel không tạo ra bất ngờ nào, dù cũng có những điểm xoay tua đội hình. Vẫn là 3-4-3 (3-4-2-1) quen thuộc đã làm nên thành công của ông kể từ khi tới làm việc tại Stamford Bridge.

Chúng ta hãy cùng điểm lại những điểm nhấn quyết định cuộc đối đầu chiến thuật giữa Guardiola và Tuchel.

Guardiola bỏ qua trung tuyến

Trước “máy quét” N’Golo Kante và hệ thống phòng ngự đang nhận nhiều khen ngợi của Chelsea, Guardiola lựa chọn hai vũ khí: Tạo ra thế 3 đấu 2 tại trung tuyến, đồng thời đưa bóng vượt qua trung tuyến nhanh nhất có thể. Đó là nhiệm vụ mà Sterling và Torres đảm nhiệm trong trận đấu này.

Man City chủ động đưa bóng về vị trí thủ môn, nơi có chân chuyền áo đen Ederson Moraes. Ederson liên tục giữ bóng một cách chủ động để chờ áp lực của Chelsea dâng lên tận vòng cấm địa.

Từ đây, thế 3 đấu 2 trung tuyến được tạo ra. Bộ ba Rodri - Sterling - Torres sẽ dựa vào lợi thế số lượng này để vượt qua Billy Gilmour và Kante. Hình ảnh này có thể thấy ngay từ phút thứ 3 của trận đấu.

Man City tạo ra sự lấn át số lượng ở trung lộ.

Để khỏa lấp vấn đề này, Antonio Ruediger chủ động dâng lên để “phụ trách” Torres. Tuy nhiên, tới đây, chức năng của 2 tiền đạo bên phía Man City được thể hiện: họ sẽ sẵn sàng cho các pha bóng dài trực diện vào phía sau lưng Rudiger. Bản thân Torres và Sterling - hai chân chạy đầy tốc độ - cũng sẽ lập tức ập lên để hỗ trợ.

Rudiger dâng lên áp sát, Man City khai thác bằng bóng dài.

Điểm cũng rất quan trọng là ở các tình huống này, Man City có được sự nguy hiểm nhờ thế cân bằng 1 đấu 1 khi thường sẽ loại bỏ được hầu hết cầu thủ tuyến trên của Chelsea. Sergio Aguero và Gabriel Jesus thường xuyên có các pha đối đầu với Andres Christensen và một trong hai trung vệ trái/phải của Chelsea từ các pha bóng này.

Biểu đồ các đường chuyền dài của Nathan Ake và Ruben Dias trong trận đấu này.

Chính từ một trong các tình huống này, Manchester City đã mở tỷ số, khi Jesus vượt qua Christensen trong cú đua tốc độ. Sự tiếp trợ của Sterling cho Aguero đã dẫn tới bàn thắng.

Bàn mở tỷ số đến từ tình huống tương tự.

Ý tưởng sử dụng 4 cầu thủ tấn công tốc độ để tấn công một cách trực diện của Guardiola ở chừng mực nhất định cũng đã phát huy tác dụng. Vai trò của Rodri cũng chỉ phục vụ cho việc luân chuyển bóng tuyến dưới nhằm thu hút đối thủ, lợi dụng chính lối chơi áp sát đồng bộ của Chelsea.

Dù vậy, cũng dễ nhận thấy việc tạo ra tình huống kết thúc ngay từ sân nhà hoặc khu vực 1/3 sân giữa không hẳn là sở trường của City. Đội chủ sân Etihad thường triển khai đến vòng cấm địa đối thủ trước khi dứt điểm.

Sterling đã chơi không quá tệ, nhưng 3 cái tên còn lại là Aguero, Jesus và Torres vẫn chưa tìm được phong độ tốt nhất, và vì vậy số cơ hội thực sự của Man City cũng không quá nhiều.

Cho tới hiệp hai, khi Ilkay Guendogan và Phil Foden vào sân, Guardiola thực ra không có thay đổi cụ thể về phương án tiếp cận mà vẫn tiếp tục áp dụng đấu pháp đã định.

Tuchel khai thác trung lộ và vượt kèm người

Lật ngược lại vấn đề, điểm yếu mà nhiều người đã nhìn ra được trong hệ thống của Man City chính là việc Rodri rơi vào thế đơn độc.

Bản thân Rodri là một trong những tiền vệ có khả năng tranh chấp tốt nhất. Thế nhưng, về góc độ đảm đương một không gian lớn, anh không thể cơ động để “bao tất” như người đồng đội Fernandinho trước đây, hay gần hơn chính là Kante ở bên kia chiến tuyến.

Rodri không thể khỏa lấp toàn bộ khu vực trước mặt các trung vệ Man City. Và thế là, Hakim Ziyech đã có một ngày “vàng” trong việc khai thác điểm yếu này. Cựu tiền vệ của Ajax Amsterdam đã có 3 cú dứt điểm nguy hiểm từ rìa vòng cấm địa, trong đó có bàn thắng gỡ hòa.

Biểu đồ các cú sút xa của Hakim Ziyech.

Cứ mỗi lần Ziyech rời xa khỏi vị trí thông thường, hoặc đơn giản hơn là khi Dias chọn vị trí phòng thủ theo thói quen đã thuần thục, lập tức khoảng trống sẽ hiện ra.

Khoảng trống trước mặt hàng phòng ngự của Man City trước cú sút xa của Ziyech ở phút thứ 43.

Pha lập công của Ziyech ở phút thứ 63.

Một đặc điểm khác có tính quyết định ở trận đấu này là cách Guardiola giao nhiệm vụ kèm người 1 đối 1 chặt chẽ, một “chiêu” mà chính ông hầu như không bao giờ khi thực hiện.

Cựu HLV trưởng Bayern Munich thường chỉ từ bỏ phương pháp phòng ngự khu vực có hàng lối khi gặp những đối thủ lớn nhất và khó nhằn nhất. Điều đáng chú ý là ông thường thua khi yêu cầu kèm người 1 đối 1, điển hình là trước Barcelona tại bán kết Champions League 2014/15.

Man City triển khai phòng thủ 1-kèm-1.

Vấn đề nằm ở chỗ, cũng như rất nhiều đội bóng khác dưới bàn tay Thomas Tuchel, Chelsea giờ cũng đã thuần thục lối chơi kiểm soát bóng, di chuyển linh hoạt nhằm kiến tạo khoảng trống trên sân. Cách phòng ngự 1 kèm 1 là “mồi ngon” cho lối chơi định hướng vị trí của Tuchel và chính của Guardiola nữa.

Chelsea dễ dàng vượt qua tuyến áp lực đầu tiên gồm Aguero và Jesus, bởi họ có thế 3 đấu 2, chưa kể sự trợ lực của thủ thành Mendy từ phía dưới.

Ziyech và đặc biệt là Pulisic luôn thể hiện được sự thông minh chiến thuật khi lựa chọn rất đúng thời điểm để di chuyển vào khoảng trống ở 2 bên của Rodri. Nathan Ake và Ruben Dias khi ấy thường sẽ bám theo quyết liệt, vô tình để lại khoảng trống phía sau.

Điều này dẫn đến nhiều pha bóng mà Timo Werner có cơ hội thực hiện những pha di chuyển không bóng đâm thẳng vào khoảng trống nách của các trung vệ để tấn công khoảng trống sau lưng Ake, Dias. Tuy nhiên, Werner đã chơi khá tồi. Anh mắc tới 3 lỗi việt vị, và cũng hiếm khi thoát được Aymeric Laporte.

Nhưng chỉ trong một pha bóng duy nhất ở phút bù giờ, Werner đã thành công. Cú nước rút chéo vào khu vực sau lưng Ake giúp anh nhận bóng. Pha xử lý tốt hiếm hoi của Werner đã giúp Tuchel và Chelsea giành chiến thắng.

Pha di chuyển không bóng sở trưởng của Werner mang về bàn thắng quyết định.

Kết luận

Guardiola đã thể hiện được những ý tưởng độc đáo và táo bạo, ngược lại Tuchel tiếp tục cho thấy chất lượng huấn luyện vô cùng cao cấp thông qua cách các học trò “giải toán đố” trên sân.

Rõ ràng việc cả Guardiola và Tuchel vẫn cất giữ nhiều nhân tố phong độ cao trên băng ghế dự bị vẫn là yếu tố để kỳ vọng chung kết Champions League vẫn sẽ cực kỳ hấp dẫn và khó lường.

Mà vẻ đẹp của bóng đá lại nằm ở tính ngẫu nhiên khó lường. Ai có thể ngờ, một tượng đài CLB như Sergio Aguero lại thực hiện không thành công quả penalty ở phút cuối cùng hiệp một, gián tiếp dẫn đến kết quả thua ngược cho Manchester City?

Guardiola mất ngủ vì Neymar và Mbappe Thuyền trưởng Man City đánh giá cao bộ đôi bên phía PSG trước trận bán kết lượt đi Champions League lúc 2h ngày 29/4.

Dũng Lê