Điều gì xảy ra khi nhiệt độ toàn cầu nóng lên không được kiểm soát?
Đến năm 2030, khoảng 2 tỷ người trên hành tinh sẽ sinh sống ở nơi khí hậu không phù hợp. Nhiệt độ trung bình cả năm vượt quá 29 độ C được coi là ngoài vùng khí hậu lý tưởng đối với sự phát triển thịnh vượng của con người.
Theo một nghiên cứu vừa mới công bố, nếu tốc độ nóng lên toàn cầu hiện nay không được kiểm soát, hàng tỷ người sẽ phải sống trong điều kiện khí hậu không thích hợp để con người có thể phát triển thịnh vượng và phải đối mặt với thời tiết nóng bức nguy hiểm.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Sustainability đã đánh giá tác động đối với con người nếu nhiệt độ ấm lên thêm 2,7 độ C vào cuối thế kỷ này theo quỹ đạo dự kiến so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Tính cả tình trạng nóng lên toàn cầu và gia tăng dân số, nghiên cứu cho thấy đến năm 2030, khoảng 2 tỷ người sẽ sống ngoài vùng khí hậu phù hợp, đối mặt với nhiệt độ trung bình cả năm từ 29 độ C trở lên. Con số này còn tăng lên 3,9 tỷ người sống ngoài vùng khí hậu thích hợp vào năm 2090.
GS. Timothy Lenton - tác giả nghiên cứu tại Đại học Exter (Anh) cho biết, 1/3 dân số thế giới sẽ sống trong điều kiện khí hậu không hỗ trợ con người phát triển thịnh vượng.
Theo các nhà khoa học, những nơi phù hợp nhất đối với sự sinh tồn và phát triển của con người có nhiệt độ trung bình hàng năm từ 13 độ C tới 27 độ C. Khi nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao vượt quá khung lý tưởng này, điều kiện thời tiết thường có xu hướng quá nóng, quá lạnh hoặc quá khô.
Nghiên cứu xác định rằng, hiện nay, dù chưa đến 1% dân số trên hành tinh đang tiếp xúc với nhiệt độ nguy hiểm, tuy nhiên, biến đổi khí hậu đã đẩy hơn 600 triệu người vào tình trạng khó khăn.
GS. Chi Xu - đồng tác giả nghiên cứu tại Đại học Nam Kinh (Trung Quốc) cho biết, nhiều nơi dù không nóng đến mức nguy hiểm nhưng điều kiện thời tiết có xu hướng khô hơn nhiều, không thích hợp cho mật độ dân số dày đặc.
Nghiên cứu cho thấy, nếu trái đất nóng lên thêm 2,7 độ C, Ấn Độ , Nigeria, Indonesia, Philippines và Pakistan sẽ là 5 quốc gia hàng đầu có dân số tiếp xúc nhiều nhất với mức nhiệt nguy hiểm.
Ngoài hai quốc gia Tây Phi gồm Burkina Faso và Mali, các hòn đảo nhỏ trên hành tinh đang gặp rủi ro do mực nước biển dâng cao sẽ phải đối mặt với nhiệt độ cao chưa từng thấy.
Trong trường hợp xấu nhất, nếu Trái đất nóng lên thêm 3,6 hoặc thậm chí 4,4 độ C vào cuối thế kỷ này, một nửa dân số thế giới sẽ nằm ngoài vùng khí hậu lý tưởng.
Theo báo cáo, sống bên ngoài vùng khí hậu thích hợp có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong tăng cao, do tiếp xúc với nhiệt độ trên 40 độ C có thể gây nguy hiểm thậm chí tử vong do sốc nhiệt.
Đặc biệt, nếu độ ẩm quá cao, khó ra mồ hôi hơn để làm mát cơ thể có thể dẫn đến tăng thân nhiệt, lúc này, cơ thể khó duy trì các chức năng hoạt động bình thường.
Thời tiết nóng cực đoan cũng được dự đoán sẽ làm giảm năng suất cây trồng và lây lan dịch bệnh.
Các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo nóng lên toàn cầu vượt quá 1,5 độ C sẽ dẫn đến những thay đổi thảm khốc và có khả năng không thể đảo ngược.
Khi các khu vực trong vùng khí hậu lý tưởng bị thu hẹp lại do nhiệt độ toàn cầu tăng lên, một bộ phận dân số lớn hơn sẽ thường xuyên phải đối mặt với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn bao gồm hạn hán, bão, cháy rừng và sóng nhiệt.
Các chuyên gia cho rằng vẫn còn thời gian để làm chậm tốc độ nóng lên toàn cầu bằng cách tránh xa việc đốt dầu, than và khí đốt và hướng tới năng lượng sạch, nhưng "cánh cửa" đang ngày càng hẹp lại.
Thậm chí, đầu tháng này, Tổ chức Khí tượng Thế giới còn cho rằng trong vòng 5 năm tới, có đến 66% khả năng ít nhất có 1 năm nhiệt độ hành tinh sẽ ấm hơn 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Theo GS. Lenton, để đạt được tốc độ thay đổi tình trạng biến đổi khí hậu, thế giới sẽ phải tăng gấp 5 lần tốc độ giảm phát thải khí nhà kính hoặc quá trình khử cacbon của nền kinh tế toàn cầu.