Điều tra cơ bản về dầu khí: Giao nhiệm vụ hay đấu thầu?

Điều tra cơ bản phải đi trước một bước

Trong Tờ trình số 159/TTr-CP, Chính phủ cho rằng, điều tra cơ bản về dầu khí là hoạt động rất quan trọng do Nhà nước thống nhất quản lý. Điều tra cơ bản phải đi trước một bước làm cơ sở để xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành dầu khí, định hướng hoạt động tìm kiếm thăm dò dầu khí, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, phát triển kinh tế đất nước, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của Việt Nam trên biển phù hợp với luật pháp quốc tế.

Hiện, hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí đang được điều chỉnh bởi Nghị định số 95/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Dầu khí. “Bổ sung quy định điều tra cơ bản về dầu khí vào dự thảo Luật để nâng cao tính pháp lý, minh bạch về nội dung, trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của các cơ quan, tổ chức, nhà thầu”, Tờ trình nêu rõ.

Chính phủ cho biết thêm, trước đây, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) được hình thành và sử dụng Quỹ tìm kiếm thăm dò dầu khí phục vụ tìm kiếm thăm dò dầu khí và điều tra cơ bản về dầu khí. Tuy nhiên, hiện pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp không cho phép lập Quỹ tìm kiếm thăm dò. Do đó, việc bố trí kinh phí phục vụ điều tra cơ bản về dầu khí từ nguồn ngân sách và nguồn vốn của các tổ chức cá nhân là cần thiết, đồng bộ với quy định của pháp luật về khoáng sản.

Cần làm rõ cơ chế thực hiện điều tra cơ bản dầu khí là “giao nhiệm vụ” hay “đấu thầu”.

Làm rõ cơ chế thu hút tư nhân điều tra cơ bản

Trong báo cáo thẩm tra, Ủy ban Kinh tế “cơ bản nhất trí mở rộng phạm vi điều chỉnh của dự án Luật bao gồm cả hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí”. Bởi lẽ, điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí có những nội dung mang tính đặc thù so với các hoạt động khác về tính chuyên ngành kỹ thuật phức tạp, rủi ro cao về đầu tư, trữ lượng, có quy mô đầu tư lớn...; gắn liền với yếu tố chính trị, quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia. Vì vậy, điều tra cơ bản cần được áp dụng quy định riêng theo Luật Dầu khí.

Dù vậy, cơ quan thẩm tra cho rằng, dự thảo Luật chưa quy định rõ những nội dung cụ thể trong điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí được áp dụng theo quy định của “luật khác có liên quan”, chưa rõ quy định cụ thể của “luật khác” được áp dụng. Vì vậy, ban soạn thảo cần bổ sung quy định rõ ràng, cụ thể theo nguyên tắc bảo đảm tính đặc thù trong điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí thượng nguồn thực hiện theo quy định của Luật Dầu khí.

Để tiếp tục hoàn thiện quy định về điều tra cơ bản về dầu khí, Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo cần báo cáo rõ về trường hợp cơ quan quản lý nhà nước thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí trên thực tế, khả năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan thực hiện nhiệm vụ này. Đồng thời, nghiên cứu, bổ sung quy định rõ về: cơ chế thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí là cơ chế “giao nhiệm vụ” hay cơ chế “đấu thầu”; các tiêu chí, điều kiện xác định trường hợp cơ quan quản lý nhà nước thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí, trường hợp giao cho PVN thực hiện.

Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cần làm rõ cơ chế thu hút các tổ chức, cá nhân tham gia điều tra cơ bản dầu khí; hình thức ghi nhận sự thỏa thuận giữa Nhà nước và tổ chức, cá nhân thực hiện; các nguyên tắc, căn cứ thẩm định, phê duyệt đề án điều tra cơ bản và đánh giá năng lực, lựa chọn cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện. Đồng thời, xác định rõ căn cứ, trách nhiệm thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong trường hợp thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí tại khu vực đã được giao thực hiện công tác điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản hoặc thăm dò, khai thác khoáng sản…

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế đề nghị quy định những nội dung cụ thể giao Chính phủ quy định chi tiết về tổ chức thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí (việc lập danh mục dự án; trình tự, thủ tục thẩm định, phê duyệt đề án, báo cáo kết quả…); bổ sung quy định về cơ chế khuyến khích các tổ chức, cá nhân chia sẻ các công trình và cơ sở hạ tầng sẵn có của ngành dầu khí để thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí. Bổ sung quy định về việc quản lý, quyền sử dụng thông tin dữ liệu thu được từ hoạt động dầu khí (không chỉ giới hạn thông tin, dữ liệu là kết quả điều tra cơ bản về dầu khí mà còn đối với thông tin, dữ liệu có được từ hoạt động tìm kiếm thăm dò, phát triển và khai thác trong quá khứ)…

Trao đổi với báo chí, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Phan Đức Hiếu nhìn nhận, điều tra cơ bản rất quan trọng nhằm phát hiện tối đa tiềm năng dầu khí, do vậy cần đẩy mạnh hoạt động này. Tuy nhiên, trong dự thảo Luật chưa thấy các chính sách, biện pháp ưu đãi đầu tư trực tiếp, bao gồm hoạt động về điều tra cơ bản. Ông Hiếu đề nghị, nên mở rộng phạm vi về biện pháp ưu đãi đầu tư cho cả hoạt động về điều tra cơ bản nhằm tăng cường huy động các nguồn lực thực hiện.

Minh Châu