Nhiều thay đổi quan trọng liên quan tới sổ đỏ từ 1/8

Tên gọi mới ngắn gọn hơn

Cụ thể, so với Luật Đất đai 2013, sổ đỏ - thường được biết đến với "Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất" sẽ được thay đổi ngắn gọn hơn thành "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất".

Luật cũng quy định rõ: "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất" là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Tài sản gắn liền với đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Luật Đất đai 2024 có hiệu lực vào 1/8 thì sổ đỏ vẫn được coi là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, bao gồm cả nhà ở và các công trình gắn liền với đất. Điều khác biệt ở chỗ, nhà làm luật không liệt kê thêm quyền sở hữu “nhà ở” vào tên gọi của giấy chứng nhận mà được gộp chung vào nhóm “tài sản gắn liền với đất”.

Người dân sẽ không cần đổi sang sổ mới, bởi luật quy định: Sổ đỏ, sổ hồng đã được cấp trước 1/8/2024 vẫn có giá trị tương đương sổ đỏ mới và vẫn có giá trị pháp lý, không phải cấp đổi sang sổ mới. Nếu người dân có nhu cầu đổi sổ sẽ được cơ quan nhà nước đáp ứng.

Sổ đỏ dự kiến sẽ có nhiều đổi mới

Sổ đỏ mới được cấp theo mẫu thống nhất trên cả nước do Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường quy định.

Được biết, tại Dự thảo Thông tư quy định giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và hồ sơ địa chính mà Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến thời gian qua, mẫu sổ đỏ mới sẽ chỉ còn 2 trang thay vì 4 trang như hiện nay.

Chính giữa trang một là dòng chữ "giấy chứng nhận" in hoa cỡ lớn. Bên dưới là dòng chữ "quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất", in hoa nhỏ hơn, thay cho dòng chữ "quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất" như hiện hành.

Các thông tin người sử dụng đất và chủ sở hữu gắn liền với đất; thông tin thửa đất gồm số thửa, loại đất, thời hạn sử dụng, hình thức sử dụng đất, nguồn gốc sử dụng đất, địa chỉ; thông tin tài sản gắn liền với đất; sơ đồ thửa đất, đều được đưa ra trang một. Mẫu sổ đỏ mới cũng sẽ in mã QR để tích hợp thông tin, thuận tiện tra cứu.

Trường hợp nào không được cấp sổ đỏ?

Luật đất đai mới có hiệu lực từ 1/8 cũng quy định rõ nội dung được nhiều quan tâm, đó là các trường hợp đất không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, tức sổ đỏ.

Một là, đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn gồm xây dựng công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang, nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết; công trình công cộng do UBND cấp xã đầu tư, quản lý, sử dụng, sẽ không được cấp sổ đỏ.

Hai là, đất được Nhà nước giao để quản lý, sẽ không được cấp sổ đỏ, gồm đất công trình công cộng và hành lang bảo vệ an toàn công trình; đất có mặt nước của sông và đất có mặt nước chuyên dùng; quỹ đất đã được Nhà nước thu hồi; đất để thực hiện dự án đầu tư; đất dùng vào mục đích công cộng; đất chưa giao, chưa cho thuê tại địa phương; đất chưa sử dụng tại các đảo; đất giao cho cộng đồng dân cư quản lý.

Trong những trường hợp nêu trên, nếu đất được giao để sử dụng nằm chung với đất được giao để quản lý, thì được cấp sổ đỏ với phần diện tích giao sử dụng theo quyết định giao đất, cho thuê đất của Nhà nước.

Ba là, đất thuê, thuê lại của người sử dụng đất, cũng không được cấp sổ đỏ, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của chủ đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng phù hợp với dự án đã được phê duyệt.

Bốn là, đất nhận khoán không được cấp sổ đỏ, trừ trường hợp đất nông nghiệp, lâm nghiệp có nguồn gốc là đất được giao, giao khoán, khoán trắng, thuê đất, mượn của nông, lâm trường trước 1/2/2015 theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.

Năm là, đất đã có quyết định thu hồi của Nhà nước không được cấp sổ đỏ, trừ trường hợp đã quá ba năm từ khi có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện dự án.

Sáu là, đất đang tranh chấp, đang bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để đảm bảo thi hành án hoặc quyền sử dụng đất đang bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, cũng không thuộc diện được cấp sổ đỏ.

Bảy là, tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để dùng vào mục đích công cộng không nhằm kinh doanh, sẽ không được cấp sổ đỏ.

Đồng thời, Luật mới cũng nêu 5 trường hợp tài sản gắn liền với đất không được cấp sổ đỏ. Cụ thể gồm: tài sản gắn liền với thửa đất thuộc 7 trường hợp nêu trên, sẽ không được cấp sổ đỏ.

Nhà ở, công trình xây dựng tạm thời trong thời gian xây công trình chính hoặc công trình bằng tranh, tre, nứa, lá, đất; công trình phụ trợ nằm ngoài phạm vi công trình chính và để phục vụ vận hành công trình chính, cũng không được cấp sổ đỏ.

Tài sản gắn liền với đất đã có thông báo hoặc quyết định giải tỏa, quyết định thu hồi đất của Nhà nước, sẽ không được cấp sổ đỏ, trừ trường hợp đã quá ba năm mà không thực hiện dự án.

Nhà ở, công trình xây dựng sau thời điểm cấm xây dựng; lấn chiếm mốc giới bảo vệ hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng; tài sản gắn liền với đất được tạo lập từ sau thời điểm quy hoạch được phê duyệt mà không phù hợp quy hoạch.

Ngoài ra, tài sản thuộc sở hữu Nhà nước, cũng không được cấp sổ đỏ, trừ trường hợp tài sản đã xác định là phần vốn của Nhà nước đóng góp vào doanh nghiệp.

Hồng Sơn