Đỉnh điểm của bất đồng

Đây là “cú tát” thô bạo mà Quốc hội Mỹ do đảng Cộng hòa chiếm đa số ở lưỡng viện dành cho nhiệm kì 2 năm còn lại của Tổng thống Obama. Việc phe Cộng hòa gửi thư ngỏ từ chối hợp tác với Iran một cách thẳng thừng trong lúc Nhà Trắng đang ra sức cải thiện quan hệ hai nước, cho thấy bất đồng đảng phái đã lên đỉnh điểm.

Phe Cộng hòa chiếm đa số trong Quốc hội khiến Tổng thống Obama không còn cơ hội thông qua bất cứ thỏa thuận nào với nước ngoài cũng như các dự luật, chính sách do ông đề xuất trong lĩnh vực đối nội. Ông chủ Nhà Trắng chỉ còn cách dùng các quyền hạn đặc biệt của tổng thống được quy định trong hiến pháp, để phủ quyết các quyết định của Quốc hội và đơn phương thông qua các thỏa thuận ngoại giao.

Thực trạng “cơm không lành, canh không ngọt” giữa hai đảng Dân chủ - Cộng hòa không còn lạ gì trong chính trường Mỹ. Nhưng từ nhiệm kỳ hai của Obama, bất đồng này lên đến đỉnh điểm qua những hành động nhằm gây mất mặt nhau, bất chấp thông lệ ngoại giao. Nổi bật nhất là việc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ hôm 3-3, phản đối kịch liệt thỏa thuận hạt nhân với Iran.

Hai năm cuối tại vị của ông Obama sẽ vô cùng gay go do những bất đồng

Nay đến việc phe Cộng hòa trong Quốc hội gửi thư cảnh báo Iran trong bối cảnh vòng đàm phán mới nhất về vấn đề hạt nhân của Iran giữa Mỹ và các thành viên khác của P5+1 (Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) sẽ diễn ra tại Brussels (Bỉ) vào ngày 16-3 tới. Đây là lần đầu tiên, đàm phán với Iran diễn ra ở cấp ngoại trưởng. Tuy nhiên chỉ vì bất đồng đảng phái, thư ngỏ cảnh báo của phe Cộng hòa của Mỹ đã kích động phe bảo thủ trong chính quyền Iran - những người không hề muốn hợp tác với Mỹ khi họ xem Washington như kẻ thù. Tổng thống Obama tức giận đáp trả “thật mỉa mai khi Quốc hội muốn lập liên minh với những kẻ bảo thủ ở Iran”.

Điểm lại nhiệm kì của ông Obama, không ít vụ bất đồng lưỡng đảng đẩy nước Mỹ vào tình huống khó xử. Điển hình là vụ chính phủ Mỹ phải đóng cửa từ ngày 1 đến 17-10-2013 do bất đồng giữa đảng Cộng hòa (nắm Hạ viện) và đảng Dân chủ (nắm Thượng viện) khi đó đã không thông qua dự luật phân phối ngân sách. Rồi chương trình cải tổ chế độ bảo hiểm y tế của Tổng thống Obama (ObamaCare) cũng đang chững lại, do phe Cộng hòa cản trở.

Khi tình hình Thế giới đang diễn biến phức tạp: từ chương trình hạt nhân của Iran, trỗi dậy của các nhóm cực đoan như IS đến việc Trung Quốc nổi lên như một thế lực đáng gờm đe dọa vị thế của Washington tại châu Á, thì mâu thuẫn nội bộ chỉ thỏa mãn lợi ích của một nhóm người, còn đại cục sẽ vô cùng tồi tệ cho một siêu cường.

Anh Duy