Định hướng nghề nghiệp trong thời đại AI

Đào tạo nghề điện tử tại Trường cao đẳng Kỹ nghệ II, phường Phước Long, Thành phố Hồ Chí Minh.

Giáo dục nghề nghiệp là lựa chọn mở

Giáo dục nghề nghiệp đang trở thành lựa chọn đáng cân nhắc đối với nhiều học sinh sau khi hoàn thành bậc trung học cơ sở. Ông Đào Phi Trường, Phòng Giáo dục Thường xuyên-Nghề nghiệp và đại học, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Nếu chọn con đường giáo dục nghề nghiệp, các em có thể học tại các trường trung cấp, cao đẳng, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp-giáo dục thường xuyên. Ở đây, các em vừa được học văn hóa, vừa được học nghề. Tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, học sinh sẽ học song song văn hóa và nghề nghiệp. Chương trình văn hóa được tổ chức theo hai hình thức đào tạo phù hợp với nhu cầu của từng học sinh.

Thứ nhất là chương trình văn hóa bốn môn. Sau khi hoàn thành, học sinh sẽ được cấp giấy chứng nhận hoàn thành khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông, làm cơ sở để liên thông lên các bậc học cao hơn như cao đẳng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng giấy chứng nhận này không tương đương với bằng tốt nghiệp trung học phổ thông.

Thứ hai là chương trình văn hóa bảy môn. Sau khi hoàn thành chương trình, các em có thể đăng ký dự kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông với đề thi, thời gian và môn thi giống với học sinh các trường phổ thông. Kết quả đạt yêu cầu sẽ được cấp bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, mở ra cánh cửa để tiếp tục chinh phục tri thức tại các trường đại học.

Những hình thức đào tạo linh hoạt này không chỉ giúp học sinh có thêm cơ hội hoàn thiện học vấn và phát triển kỹ năng nghề nghiệp, mà còn tạo điều kiện để các em xác định sớm định hướng học tập và nghề nghiệp phù hợp.

Theo cô Nguyễn Thị Ngọc Trâm, giáo viên tiếng Anh, Trường trung học cơ sở Trần Văn Ơn, phường Tân Định, Thành phố Hồ Chí Minh, công tác hướng nghiệp ngày càng được triển khai sớm hơn. Ngay từ bậc trung học cơ sở, nhiều học sinh đã bắt đầu suy nghĩ, lựa chọn ngành nghề phù hợp cho tương lai.

Giai đoạn sau trung học cơ sở là bước ngoặt quan trọng, đòi hỏi học sinh phải có sự định hướng nghề nghiệp rõ ràng. Chính vì vậy, công tác tư vấn và hỗ trợ chọn nghề đang được các đơn vị giáo dục chú trọng đẩy mạnh. Bà Trương Hải Thanh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo đánh giá cao việc tổ chức Ngày hội tuyển sinh, hướng nghiệp giáo dục nghề nghiệp trong những năm qua vì đã đem nhiều thông tin chính thống, bổ ích nhằm định hướng nghề nghiệp cho học sinh Thành phố sau trung học cơ sở, giúp học sinh trang bị thêm kiến thức, kỹ năng chọn ngành nghề phù hợp.

Được tiếp cận thông tin và định hướng từ sớm, học sinh có thể chủ động tìm hiểu và cân nhắc nhiều lựa chọn cho tương lai. Trong đó, giáo dục nghề nghiệp là hướng đi linh hoạt, thực tiễn và giàu tiềm năng. Với nhiều lộ trình học tập phù hợp cùng cơ hội phát triển trình độ học vấn, học sinh có thể chủ động lựa chọn con đường phù hợp với năng lực, sở thích và định hướng nghề nghiệp của bản thân.

Lựa chọn nghề nghiệp khi AI bùng nổ

AI đang dần trở thành một phần không thể tách rời của cuộc sống hiện đại. Sự xuất hiện của AI mang đến nhiều cơ hội mới, nhưng cũng khiến không ít học sinh phải đắn đo chọn nghề. Tiến sĩ Nguyễn Thanh Tùng, chuyên gia tư vấn tâm lý-hướng nghiệp chia sẻ: Mỗi học sinh trước hết cần hiểu rõ năng lực, sở trường và niềm đam mê của chính mình. Khi đã hiểu rõ bản thân, học sinh mới có thể tìm hiểu xu hướng để xác định con đường phù hợp, chủ động thích ứng với những biến động của xã hội.

Hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của AI có tác động đến cơ cấu việc làm, song mức độ ảnh hưởng không quá lớn. Chỉ một số ít ngành nghề có thể biến mất, trong khi phần lớn lĩnh vực vẫn tồn tại và tiếp tục phát triển theo hướng mới. Tỷ lệ ngành nghề bị tác động sâu chỉ chiếm dưới 10%. Đặc biệt, các lĩnh vực gắn liền với công nghệ thông tin đang mở ra vô vàn cơ hội, trở thành điểm đến hấp dẫn cho thế hệ lao động trẻ năng động và sáng tạo.

Học sinh Trịnh Nhất Duyên, lớp 9A8, Trường trung học cơ sở Trần Văn Ơn cho biết: Trước đây, em từng lo lắng khi thấy các bức tranh do AI tạo ra được lan truyền rộng rãi, sợ rằng ngành nghệ thuật mình yêu thích sẽ dần bị lu mờ. Tuy nhiên, sau khi lắng nghe lời khuyên từ các chuyên gia, em tự tin hơn trong lựa ngành nghề liên quan đến nghệ thuật cho tương lai.

Trong bối cảnh AI phát triển bùng nổ, lựa chọn nghề nghiệp không chỉ dựa trên xu hướng hay độ hấp dẫn của ngành học, mà quan trọng hơn là sự hiểu biết về chính mình và khả năng thích ứng với sự thay đổi.

Ngọc Ý và Khánh Trình