Do biến đổi khí hậu, nguy cơ cháy rừng ở California đã tăng gần gấp rưỡi

Một nghiên cứu được công bố hôm 28-1 cho thấy biến đổi khí hậu do hệ quả từ các hoạt động của con người khiến cháy rừng, như vụ cháy hồi đầu năm 2025 ở Los Angeles (bang California, Mỹ), trở nên dễ xảy ra và gây thiệt hại nặng nề hơn, theo trang tin Axios.

Tổ chức World Weather Attribution chuyên xem xét các hình thái thời tiết cực đoan đã tiến hành nghiên cứu với sự tham gia của 32 chuyên gia hàng đầu về khí hậu toàn cầu. Nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến vô số yếu tố có thể khiến các đám cháy rừng trở thành thảm họa.

Cháy rừng hoành hành ở khu vực Castaic (hạt Los Angeles, bang California, Mỹ) hôm 22-1. Ảnh: AFP

Các nhà nghiên cứu tập trung nhiều vào các yếu tố ngắn hạn như gió mạnh, sự thay đổi đột ngột độ ẩm trong không khí, cũng như các yếu tố dài hạn về chu kỳ thời tiết.

Kết quả nghiên cứu cho thấy hiện nay, xác suất ghi nhận lượng mưa thấp từ tháng 10 đến tháng 12 đã cao gấp đôi so với thời điểm trước khi con người sử dụng năng lượng hóa thạch như dầu mỏ, khí đốt, than đá ở thế kỷ XVIII.

Liên quan trực tiếp tới vụ cháy rừng “như địa ngục” ở Los Angeles đầu năm 2025, các nhà nghiên cứu nhận thấy mùa cháy rừng ở đây trở nên dài hơn. “Tình trạng khô hạn dễ cháy” ở khu vực dài hơn tới 23 ngày so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Điều này kết hợp với sự thay đổi của các điều kiện độ ẩm, không khí, cùng gió mạnh ngoài khơi Santa Ana – loại “gió quái” nóng và khô thường thổi vào miền nam California vào tháng 12 và tháng 1 – có thể thể khiến các đám cháy rừng ở đây lan rộng nhanh chóng.

Nguy cơ xảy ra cháy ở các khu dân cư ở Altadena hay Pacific Palisades (bang California) – những nơi bị vụ cháy rừng vừa ra tàn phá – đã tăng thêm 35% so với thời kỳ tiền công nghiệp. Nguyên nhân được cho là liên quan tới hiện tượng nóng lên toàn cầu do phát thải từ quá trình sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Các chuyên gia ước tính nguy cơ cháy rừng ở các khu vực này sẽ còn tăng thêm 35% nữa trong tháng 1 một khi Trái Đất tiếp tục nóng lên và khoảng cách nhiệt độ so với thời kỳ tiền công nghiệp đạt tới 2,6 độ C.

Theo tính toán của một trung tâm nghiên cứu khí hậu của Liên minh châu Âu (EU), nhiệt độ năm 2024 tăng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

Ngoài ra, “cơ sở hạ tầng nước vốn không được thiết kế để chống lại đám cháy rừng đang lan rộng nhanh chóng đã không thể theo kịp quy mô và nhu cầu cực độ trong các vụ cháy rừng” - các nhà nghiên cứu viết.

Nhà khoa học về khí hậu Gabi Hegerl thuộc Đại học Edinburgh (Vương quốc Anh) nhận xét rằng công bố của của World Weather Attribution “là một kết quả được nghiên cứu kỹ lưỡng và cần được xem xét nghiêm túc”.

Ông Hegerl cho rằng “nhìn chung, nghiên cứu nhận thấy biến đổi khí hậu đã khiến các vụ cháy ở Los Angeles có nguy cơ xảy ra cao hơn”, song cũng lưu ý tới một số thiếu sót về thống kê của nhóm nghiên cứu.

HOÀN ĐỨC