Doanh nghiệp chuyển mình, 'xanh hóa' trung tâm dữ liệu trong kỷ nguyên số

Doanh nghiệp chuyển mình với xu thế tất yếu

Trung tâm dữ liệu xanh được định nghĩa là kho lưu trữ, quản lý và phổ biến dữ liệu, trong đó các hệ thống cơ khí, ánh sáng, điện và máy tính được thiết kế để tối đa hóa hiệu quả năng lượng và giảm thiểu tác động môi trường. Việc xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu xanh bao gồm các công nghệ và chiến lược tiên tiến.

Có thể thấy, trung tâm dữ liệu (TTDL) là hạ tầng thiết yếu của nền kinh tế số nhưng đồng thời cũng là một trong những lĩnh vực tiêu thụ năng lượng lớn nhất.

Xây dựng mô hình trung tâm dữ liệu xanh đang trở thành ưu tiên hàng đầu của Việt Nam trong kỷ nguyên số - Ảnh: IT

Tại Việt Nam, quy mô tiêu thụ điện của các TTDL ước tính đạt 169,8 MW (megawatt) vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 242,4 MW vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR là 7,38% (Theo Research And Markets). Để dễ hình dung, 1 MW có thể cung cấp điện cho khoảng 800 - 1.000 ngôi nhà một năm với điều kiện sử dụng bình thường.

Điều này cho thấy thị trường TTDL tại Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về lưu trữ và xử lý dữ liệu. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của nền kinh tế số, yêu cầu về TTDL xanh, tiết kiệm năng lượng và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế đang ngày càng trở thành ưu tiên hàng đầu.

Không nằm ngoài xu hướng của toàn cầu, Việt Nam đang nỗ lực hướng đến mục tiêu đẩy mạnh mô hình TTDL bền vững. Điều này được thể hiện rõ thông qua việc xây dựng, ban hành các tiêu chí đánh giá data center dựa trên tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 30134, EN 50600. Nhiều tổ chức, doanh nghiệp đã chủ động đầu tư vào các giải pháp "xanh hóa" TTDL, áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001:2018, nhằm tối ưu hiệu suất hoạt động và tiết kiệm năng lượng hiệu quả.

Để hiện thực hóa mục tiêu đó, từ năm 2020, Viettel IDC đã lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời với tổng công suất 182 KWp, cung cấp điện năng để vận hành máy chủ tại TTDL Bình Dương. Đồng thời, Viettel IDC còn đầu tư vào các thiết bị hiệu suất cao như trạm biến áp, bộ lưu điện với chế độ Eco-conversion, hệ thống làm mát Economizer, hệ thống DCIM,... giúp theo dõi, đo lường và quản lý TTDL một cách hiệu quả.

Đặc biệt, năm 2024 đánh dấu bước tiến quan trọng của Viettel IDC khi triển khai và tích hợp các công nghệ mới nhất, giúp tối ưu hiệu suất sử dụng năng lượng cho TTDL Hòa Lạc. Thiết kế "tổ ong" độc đáo của tòa nhà có thể đảm bảo tối ưu luồng gió và hiệu quả cách nhiệt, kết hợp với hệ thống giải nhiệt ly tâm đệm từ giúp nâng cao hiệu suất làm mát lên đến 40% so với các giải pháp truyền thống.

Công ty còn ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hệ thống giám sát và quản lý TTDL. Điều này cho phép nhà cung cấp dễ dàng điều chỉnh hoạt động vận hành, nâng cao tính ổn định và an toàn cho toàn bộ cơ sở, đồng thời cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng. Bên cạnh đó, Viettel IDC cũng chú trọng đẩy mạnh các giải pháp "Green Cloud", cho phép doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình mở rộng hệ thống, tiết kiệm năng lượng và hạn chế chất thải điện tử.

Tập đoàn VNPT cũng đang đầu tư mạnh vào các giải pháp "xanh hóa" TTDL nhằm đáp ứng xu hướng tất yếu của thị trường. Hiện VNPT sở hữu 8 IDC (TTDL Internet) tại các tỉnh, thành lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, cung cấp dịch vụ cho hàng nghìn doanh nghiệp trong và ngoài nước. VNPT IDC không chỉ mang lại các giải pháp lưu trữ và bảo mật dữ liệu tối ưu mà còn giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành thông qua các công nghệ tiết kiệm năng lượng

Cụ thể, các TTDL của VNPT đang từng bước chuyển đổi sang sử dụng năng lượng mặt trời, gió, giúp giảm phát thải carbon và đảm bảo vận hành bền vững. VNPT IDC đang áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001. Đây là tiêu chuẩn quốc tế giúp xây dựng hệ thống quản lý năng lượng hiệu quả, dựa trên mô hình cải tiến liên tục và các yêu cầu, hướng dẫn được quy định trong bộ tiêu chuẩn này.

Khi sử dụng VNPT IDC, doanh nghiệp không chỉ tiếp cận hạ tầng hiện đại mà còn tận hưởng nhiều lợi ích, bao gồm giảm chi phí vận hành nhờ công nghệ tiết kiệm năng lượng, đáp ứng tiêu chuẩn ESG để nâng cao uy tín và thu hút đầu tư, bảo mật cao với các tiêu chuẩn ISO/IEC 27001:2013, dịch vụ hỗ trợ 24/7.

Trong khi đó, công nghệ đột phá trong lĩnh vực TTDL của FPT với trọng tâm là Colocation - một giải pháp đang định hình lại ngành công nghệ thông tin toàn cầu, mang đến những bước tiến vượt bậc trong quản lý dữ liệu và tối ưu hóa hạ tầng doanh nghiệp.

TTDL đóng vai trò thiết yếu trong hạ tầng kết nối của doanh nghiệp thời đại số. Với chuẩn Tier III, hệ thống này không chỉ bảo đảm lưu trữ và vận hành tối ưu mà còn đáp ứng các tiêu chuẩn bảo mật 6 lớp, giúp bảo vệ toàn diện dữ liệu quan trọng của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, FPT còn sở hữu các công nghệ tiên tiến như Liquid cooling, giúp tối ưu hóa hiệu suất hoạt động của trung tâm dữ liệu, đồng thời hướng tới mục tiêu xây dựng những TTDL thân thiện với môi trường.

Để đạt được những tiêu chí khắt khe của danh hiệu cơ sở sử dụng năng lượng xanh, TTDL FPT Fornix ưu tiên lựa chọn thiết bị có hiệu suất năng lượng cao để tối ưu hóa chi phí tiêu thụ điện năng, đồng thời sử dụng hệ thống điều hòa IT Cooling, hệ thống điều hòa chính xác đảm bảo khả năng vận hành và tuổi thọ của thiết bị luôn ở mức cao nhất.

FPT còn nhấn mạnh tầm nhìn phát triển bền vững với thông điệp"Green Data Center", "năng lượng tái tạo" và "zero carbon".

Để các TTDL hoạt động hiệu quả

Ông Nguyễn Đình Tuấn, Trưởng phòng Kỹ thuật của Viettel IDC cho biết để các TTDL sử dụng hiệu quả năng lượng thì cần phát triển các module mà ở một số khu vực có mật độ công suất thay đổi có thể điều chỉnh tự động các hệ thống làm mát để tối ưu cho từng khu vực, từ đó giúp tiết kiệm 5 - 10% điện năng tiêu thụ cho hệ thống làm mát. Đây là yếu tố bắt buộc cần triển khai trong tương lai khi mức tiêu thụ điện năng trong TTDL tăng lên.

"Chỉ cần tiết kiệm 1 - 2% mức điện năng tiệu thụ là có thể giảm phát thải carbon trong TTDL rất nhiều", ông Tuấn cho biết. Ngoài ra, còn một điểm nữa khá mới là hệ thống BMS phải báo cáo được các thông số cơ bản. Các thông số này là các thông số giám sát về hiệu quả và tác động đến môi trường của TTDL. Hiện tại, các cơ quan quản lý đang được giao xây dựng, ban hành quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn của TTDL cho Việt Nam.

"Khách hàng ở Việt Nam chưa yêu cầu nhưng một số khách hàng quốc tế đã yêu cầu Viettel IDC báo cáo định kỳ hàng năm và gửi trong phần báo cáo bền vững. Bởi khi doanh nghiệp cam kết sử dụng năng lượng tái tạo và phát thải ròng bằng 0 thì không những họ phải kiểm soát việc trực tiếp phát thải bao nhiêu mà còn kiểm soát trong chuỗi cung ứng, hệ sinh thái các đối tác của họ.

Khi dữ liệu có thể coi là tài sản, dòng máu của quốc gia thì nhu cầu đặt ra là lưu trữ và xử lý một cách bền vững, an toàn. Công ty nhìn thấy nhu cầu này và cam kết xanh, bền vững song song với chiến lược kinh doanh, cụ thể là tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng và lượng nước tiêu thụ tại các TTDL, chuyển dịch sang sử dụng 30% năng lượng tái tạo vào năm 2030", ông Tuấn cho hay.

Các chuyên gia cho rằng, dự báo quy mô TTDL tại Việt Nam đến năm 2030 đạt 1.266 triệu USD, tốc độ tăng trưởng kép bình quân 10,8%, thị trường này cũng có nhiều thách thức cần giải quyết. Đó là các thách thức về điện nước tiêu thụ, phát thải carbon, xử lý chất thải và các vấn đề về con người để có thể bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững.

Ông Lê Bá Tân, Giám đốc Viettel IDC, cho biết quy mô thị trường TTDL Việt Nam đang ở giai đoạn tăng trưởng tương đối cao, dự báo đạt 630 triệu USD trong năm nay và sẽ chạm mốc 1,1 tỉ USD vào cuối thập kỷ.

Thống kê năm 2024, Viettel IDC giữ vị trí dẫn đầu với 49% thị phần, trong khi các doanh nghiệp khác như FPT (17%) hay CMC (10%)...

Tuyết Nhung