Doanh nghiệp đề xuất ý kiến triển khai Nghị quyết 70-NQ/TW
Nghị quyết 70-NQ/TW của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với nhiều cơ chế thông thoáng hơn, tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư và quản lý trong lĩnh vực năng lượng. Trên cơ sở này, các tập đoàn doanh nghiệp năng lượng Nhà nước đã đề xuất các ý kiến nhằm triển khai Nghị quyết có hiệu quả hơn.
Cần sớm thể chế hóa các nội dung của Nghị quyết 70
Theo ông Phan Tử Giang, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), Nghị quyết 70 là văn kiện rất mới, thể hiện bước chuyển quan trọng so với Nghị quyết 55 trước đây, với nhiều cơ chế thông thoáng hơn, tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư và quản lý trong lĩnh vực năng lượng. Đồng thời cho biết, Petrovietnam đang nghiên cứu, xây dựng chương trình hành động để cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết, bảo đảm chiến lược phát triển của Tập đoàn gắn với mục tiêu an ninh năng lượng quốc gia. Ngoài ra, lãnh đạo Petrovietnam cũng kiến nghị Bộ Công Thương tiếp tục tham mưu để Chính phủ, Quốc hội sớm thể chế hóa các nội dung của Nghị quyết 70, đây là điều hết sức cấp thiết.
Ông Nguyễn Đức Ninh - Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO) cho biết, để thực hiện Nghị quyết 70, vấn đề quan trọng nhất là khâu tổ chức thực hiện. Theo Tổng Giám đốc NSMO, trong giai đoạn phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2045, thách thức lớn sẽ tập trung vào giai đoạn 2027 - 2032 với nguy cơ khó khăn trong cung ứng điện và bảo đảm an ninh năng lượng.
Với nhiệm vụ cụ thể trong Nghị quyết 70, NSMO tập trung vào giải pháp số 3 là hiện đại hóa hệ thống điện. Theo đó, doanh nghiệp sẽ đồng bộ triển khai cùng dự thảo nghị quyết, nghị định, trong đó bổ sung cơ chế xây dựng hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đồng thời, NSMO sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong tổ chức thực hiện các giải pháp về cơ chế, đầu tư và quy hoạch.
Áp dụng cơ chế giá điện 2 thành phần
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 70, EVN đã chủ động giao các Ban chức năng xây dựng chương trình, kế hoạch hành động để cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 70 như cần bám sát các quan điểm chỉ đạo của Nghị quyết 70, đặc biệt trong việc hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách.
Ông Tuấn cho rằng, trước mắt cần sớm áp dụng cơ chế giá điện 2 thành phần. Nếu được triển khai đầy đủ, minh bạch, cơ chế này sẽ loại bỏ tình trạng phải duy trì chênh lệch giá giữa các đối tượng mua điện, xóa bỏ bù chéo giá điện đã được nhận diện rõ ràng tại Nghị quyết 70.
Theo báo cáo của Cục Điện lực (Bộ Công Thương), giá điện 2 thành phần là cơ cấu giá phải trả cho công suất đăng ký sử dụng và điện năng thực tế sử dụng. Đây là điểm khác biệt so với cơ chế giá hiện nay là giá bán theo một thành phần điện năng tiêu dùng, tức là tính theo lượng điện năng thực tế sử dụng. Việc áp dụng cách tính giá điện theo bậc thang như hiện nay mới chỉ phản ánh lượng điện năng tiêu thụ là chính và chưa đúng bản chất của giá bán điện cho từng đối tượng.
Chuyên gia năng lượng cao cấp của Ngân hàng Thế giới Chu Bá Thi đánh giá, giá cung cấp năng lượng hiện nay ở Việt Nam chưa phản ánh đầy đủ chi phí cung cấp năng lượng đối với các ngành công nghiệp (ví dụ như hiện này giá cung cấp điện năng cho công nghiệp mới chỉ có thành phần giá năng lượng, chưa có phần giá công suất). Do đó, áp dụng giá điện 2 thành phần là công bằng đối với đơn vị cung cấp điện và phương thức này đã được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới.
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, EVN đã nghiên cứu, xây dựng cơ chế giá bán lẻ điện 2 thành phần, đề xuất điều kiện và lộ trình áp dụng, trong đó có phương pháp tính, đối tượng khách hàng đủ điều kiện kỹ thuật để áp dụng. Cụ thể, EVN đề xuất, trước mắt chỉ xem xét đối tượng áp dụng là khách hàng sản xuất lớn, có sản lượng tiêu thụ điện từ 200.000kWh/tháng trở lên đấu nối cấp điện áp từ 22kV trở lên (là tệp khách hàng được áp dụng cơ chế mua bán điện trực tiếp - DPPA theo quy định), chưa áp dụng đối với khách hàng sinh hoạt do phải đầu tư thay thế toàn bộ hệ thống công tơ đo đếm.
Ông Tuấn khẳng định, việc nghiên cứu, chuyển đổi cơ chế giá bán lẻ điện từ giá bán lẻ điện 1 thành phần (theo điện năng sử dụng) sang giá bán lẻ điện 2 thành phần (theo giá công suất và giá điện năng) ở giai đoạn hiện nay là cần thiết, phù hợp để thu đúng, thu đủ chi phí của ngành điện bỏ ra để cung cấp điện cho khách hàng sử dụng điện (bao gồm chi phí sử dụng hạ tầng ngành điện (nguồn, lưới điện) và chi phí điện năng). Điều này tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện, phản ánh đúng bản chất việc sử dụng điện của khách hàng trong hệ thống điện.