Doanh nghiệp gắn kết với trường đại học trong thời AI
Trong báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam phát hành vào tháng 9-2025 với chuyên đề 'Bứt tốc phát triển nhân tài công nghệ cao của Việt Nam', Ngân hàng Thế giới (WB) cho rằng một trong những rào cản xây dựng đội ngũ nhân tài công nghệ là do mối liên kết giữa các cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp còn yếu.
Báo cáo viết: “Các cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp ở Việt Nam phần lớn hoạt động thiếu gắn kết với nhau, dẫn đến chương trình đào tạo lạc hậu và lệch với nhu cầu về kỹ năng... Sinh viên tốt nghiệp hoàn tất chương trình học mà vẫn thường chưa có kinh nghiệm thực tế hoặc chưa được tiếp xúc với các công cụ tiêu chuẩn trong ngành. Do đó, các tổ chức, nhà tuyển dụng lao động cho biết họ phải đầu tư đáng kể để đào tạo lại nhân sự mới tuyển dụng nhằm đáp ứng nhu cầu công việc”.
Điều này càng đúng trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) có những bước tiến đột phá, một mặt làm các trường đại học lúng túng trước hiện tượng sinh viên ngày càng sử dụng nhiều công cụ AI trong học tập; mặt khác doanh nghiệp cũng loay hoay tìm nhân sự với những kỹ năng mới. Việc gắn kết cơ sở giáo dục đại học với doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp địa phương càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết để giải quyết nhu cầu của cả hai bên.
Với các trường đại học, khi chưa biết kiểm soát cách sinh viên sử dụng AI trong làm bài, thi cử như thế nào cho tối ưu, cách tốt nhất là gắn chương trình đào tạo với nhu cầu của doanh nghiệp. Một khi các trường có những dự án nghiên cứu ứng dụng dựa trên các bài toán thực tế của doanh nghiệp, lúc đó sinh viên phải dựa vào thực học chứ không thể nhờ AI trả bài. Thực tế cuộc sống, thực tế hoạt động doanh nghiệp rất phong phú, đa dạng, không AI nào rành hơn chính người trong cuộc.
Với doanh nghiệp, đặt hàng cho các cơ sở giáo dục đại học cũng là cách chuẩn bị cho nguồn nhân lực tương lai. Hiện nay thị trường lao động đang có những chuyển biến khác trước; nhiều báo cáo từ nước ngoài cho thấy doanh nghiệp ngưng tuyển dụng nhân sự cấp thấp mà kỹ năng có thể bị AI thay thế. Thay vào đó, họ chú trọng đến kỹ năng sử dụng AI, kinh nghiệm giải quyết công việc với sự trợ giúp của AI để tăng năng suất, một người làm thay ba bốn chỗ làm trước đây. Quá trình hợp tác với các trường đại học giúp doanh nghiệp giải các bài toán của đơn vị mình trong lúc nắm được các kỹ năng nào giúp họ giải các bài toán đó.
Trong quá trình hợp tác, các trường đại học có thể nhờ thực tế sinh động tại doanh nghiệp mà cập nhật được chương trình đào tạo, biết kỹ năng nào thị trường cần, kỹ năng nào có thể giao phó AI đảm trách. Bản thân ngành công nghệ AI cũng là nơi cần nguồn nhân lực lớn; nhất là nguồn nhân lực giúp triển khai ứng dụng AI vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Hợp tác với đa dạng loại hình doanh nghiệp giúp các trường đại học đào tạo đúng nguồn nhân lực xã hội sẽ cần trong những năm tới. Ngược lại, doanh nghiệp cũng từ hợp tác này sẽ tiếp nhận các công nghệ mới, nhất là ứng dụng AI vào hoạt động sản xuất và kinh doanh.
Nguồn Saigon Times: https://thesaigontimes.vn/doanh-nghiep-gan-ket-voi-truong-dai-hoc-trong-thoi-ai/