Doanh nghiệp lo ngân hàng 'mua rẻ, bán đắt' USD

Việt Nam vẫn là nước có đồng nội tệ ổn định hơn so với nhiều nước trong khu vực. Ảnh: Đức Thanh

Thiệt vì chênh lệch mua - bán USD

Tuần này, giá USD chợ đen một lần nữa vọt lên sát ngưỡng 26.000 VND/USD khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nâng giá bán USD tham khảo lên vượt mốc 26.000 VND/USD từ cuối tuần trước. Theo các chuyên gia kinh tế, việc NHNN chấp nhận tỷ giá tăng cao hơn là phù hợp trong bối cảnh phải duy trì lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng. Tuy vậy, diễn biến của tỷ giá khiến nhiều doanh nghiệp lo lắng, nhất là các doanh nghiệp nhập khẩu.

Chia sẻ với phóng viên Báo Đầu tư, giám đốc một doanh nghiệp xuất nhập khẩu nông sản cho hay, năm nay, dù dự báo tỷ giá không tăng nhiều so với năm ngoái, song công ty vẫn “găm” một ít USD để giảm rủi ro. Công ty này hoạt động cả xuất khẩu lẫn nhập khẩu nông sản. Do doanh số xuất khẩu nhiều hơn nhập khẩu, nên những năm trước, mỗi khi thu về USD, công ty lại bán hết cho ngân hàng, lấy VND để quay vòng tiền.

“Tuy nhiên, khi cần USD thanh toán đơn hàng nhập khẩu, chúng tôi lại phải mua USD với giá cao. Do đó, từ vài năm nay, chúng tôi thường giữ lại một lượng nhất định USD để thanh toán đơn hàng nhập khẩu, tránh tình trạng bị ngân hàng ‘mua rẻ, bán đắt’, thiệt thòi một khoản không nhỏ”, lãnh đạo doanh nghiệp này cho biết.

Phát biểu với ngành ngân hàng tại những buổi đối thoại gần đây, nhiều doanh nghiệp kiến nghị ngân hàng thương mại giảm chênh lệch mua - bán ngoại tệ để giảm gánh nặng chi phí cho các doanh nghiệp.

Ông Ngô Văn Khanh, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Bắc Giang, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Bắc Giang cho biết, với doanh số xuất khẩu 50 triệu USD/năm, hoạt động của công ty này chịu tác động rất lớn của biến động tỷ giá. Vì vậy, ông Khanh kiến nghị NHNN ổn định tỷ giá và các ngân hàng thương mại giảm chênh lệch mua - bán ngoại tệ.

Liên quan đến đề nghị của doanh nghiệp, ông Nguyễn Việt Cường, Phó tổng giám đốc Vietcombank khẳng định, giá USD mà Vietcombank bán ra cho doanh nghiệp tùy thuộc vào giá mua vào. Do đó, thời gian tới, Vietcombank tiếp tục phấn đấu tìm kiếm cơ hội mua vào tỷ giá thấp, khi đó sẽ có khả năng bán ra với tỷ giá thấp.

“Chúng tôi cũng đang xây dựng nền tảng giao dịch ngoại tệ trực tuyến cho khách hàng doanh nghiệp. Thông qua nền tảng này, doanh nghiệp mua ngoại tệ có thể kết nối với doanh nghiệp bán ngoại tệ, từ đó thu hẹp chênh lệch mua, bán ngoại tệ”, ông Nguyễn Việt Cường cho biết.

Trong khi đó, NHNN khẳng định, với nguồn lực hiện có (dự trữ ngoại hối, thặng dư thương mại, kiều hối, giải ngân vốn đầu tư nước ngoài), năm nay tỷ giá sẽ giữ được ổn định. Do đó, NHNN khuyến cáo người dân và doanh nghiệp không nên găm giữ ngoại tệ trong nhà hay trong tài khoản.

Doanh nghiệp nhập khẩu và vay ngoại tệ chịu nhiều áp lực

Từ đầu năm đến nay, đồng bạc xanh giảm tới 4,9% trên thị trường quốc tế, song bán ra trong nước vẫn tăng hơn 0,8%. Năm 2024, tỷ giá trung tâm chỉ tăng 487 VND, nhưng chỉ trong vòng chưa đầy 3 tháng đầu năm nay, tỷ giá trung tâm đã tăng tới 516 VND.

Trong dự báo mới nhất, ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế cấp cao Thái Lan và Việt Nam của Standard Chartered nâng mức dự báo tỷ giá VND/USD giữa năm nay lên 26.000 VND/USD (mức trước đó là 25.450 VND/USD) và cuối năm 2025 hạ nhiệt nhẹ còn 25.700 VND/USD (dự báo trước đó là 25.000 VND/USD).

Mặc dù dự báo tỷ giá được các chuyên gia điều chỉnh tăng so với hồi đầu năm, song mức tăng tỷ giá vẫn khá nhẹ nhàng so với năm ngoái. TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng, năm nay, tỷ giá nếu tăng cũng chỉ ở mức 3-4%, thấp hơn mức điều chỉnh gần 5% năm ngoái. Việt Nam vẫn là nước có đồng nội tệ ổn định hơn so với nhiều nước trong khu vực.

Dù vậy, biến động tỷ giá, tuy nhỏ, vẫn ảnh hưởng rất lớn tới doanh nghiệp. Theo ông Vũ Văn Hòa, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ Hà Lan, mỗi năm, ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi phải chi hàng tỷ USD nhập khẩu nguyên liệu. Với doanh nghiệp lớn, tỷ giá tăng 3% cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải chi thêm tiền tỷ để nhập khẩu nguyên liệu.

Với các doanh nghiệp vay nợ bằng USD, tỷ giá tăng cũng gây ảnh hưởng không nhỏ. Báo cáo tài chính của Vietnam Airlines cho thấy, năm 2024, khoản lỗ vì tỷ giá của doanh nghiệp lên tới gần 1.500 tỷ đồng, tăng gần 600 tỷ đồng so với năm trước. Tương tự, lỗ tỷ giá của Novaland năm 2024 cũng tăng gần gấp đôi so với trước đó.

Trong bối cảnh tỷ giá khó có thể hạ nhiệt để hỗ trợ lãi suất, các chuyên gia khuyến nghị, doanh nghiệp nên chủ động sử dụng các công cụ phái sinh để phòng ngừa rủi ro biến động tỷ giá.

Hà Tâm