Doanh nghiệp Nhà nước kiến nghị 'cơ chế riêng' để dẫn dắt, đi đầu

Cần cơ chế đặc thù để duy trì vai trò doanh nghiệp dẫn dắt

Tại Diễn đàn "Doanh nghiệp nhà nước nâng cao năng lực cạnh tranh và vai trò dẫn dắt" ngày 20/11, bà Hà Thị Thu Hằng - Phó trưởng Ban Kế hoạch và phát triển, Tổng Công ty Hàng Không Việt Nam (Vietnam Airlines) - nhấn mạnh vai trò tiên phong và dẫn dắt của Vietnam Airlines trong thị trường hàng không Việt Nam.

Theo bà Hằng, thị phần của hãng trong năm vừa qua đạt 46%, cao hơn 42% được báo cáo trước đó, khẳng định vị thế dẫn đầu trên thị trường. “Mục tiêu của tổng công ty là luôn giữ vai trò dẫn dắt, mở rộng mạng bay quốc tế và đưa Việt Nam ra toàn cầu”, bà Hằng nhấn mạnh.

Bà Hà Thị Thu Hằng - Phó Trưởng ban Kế hoạch và Phát triển Tổng Công ty Hàng Không Việt Nam.

Bà Hằng cũng cho biết, Vietnam Airlines đã hợp tác với SkyTeam, khai thác hơn 80 đường bay quốc tế, mở ra hàng nghìn điểm đến cho hành khách. Bà nêu rõ tầm quan trọng của ngành hàng không đối với kinh tế Việt Nam: riêng năm 2024, lĩnh vực này dự kiến tạo ra hàng trăm nghìn việc làm, đóng góp đáng kể vào GDP quốc gia và phát triển du lịch - ngành mà 80% khách quốc tế đến Việt Nam đi bằng đường hàng không.

Tuy nhiên, bà Hằng chỉ ra những thách thức từ cơ chế quản lý nhà nước. Dù Luật Doanh nghiệp nhà nước (Điều 68) đã tăng quyền tự chủ, Vietnam Airlines vẫn gặp khó khăn trong triển khai các dự án lớn, đặc biệt là đầu tư tàu bay, do quy trình phê duyệt vốn phức tạp và chia rẽ giữa các cơ quan chủ quản (Bộ Tài chính và SCIC). Ví dụ, kế hoạch mua 50 tàu bay thân hẹp bị trì hoãn nhiều năm do thủ tục rườm rà, chỉ nhờ quyết liệt từ Chính phủ mới được thông qua.

Bà Hằng cũng nhắc tới thách thức ESG (môi trường - xã hội - quản trị), đặc biệt với các chuyến bay quốc tế, khi Vietnam Airlines phải bù trừ khí thải carbon theo quy định quốc tế, nhưng chưa nhận được hướng dẫn hay hỗ trợ cụ thể từ cơ quan quản lý trong nước.

"Tôi mong Nhà nước sớm ban hành cơ chế đặc thù cho ngành hàng không, phù hợp với đặc tính đầu tư lớn, rủi ro cao, giúp Vietnam Airlines duy trì vai trò dẫn dắt thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế và thực hiện các cam kết về chuyển đổi số, ESG", bà Hằng nói.

Doanh nghiệp tăng tốc cần gì?

Ông Nguyễn Đình Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Viễn thông Mobifone - nhấn mạnh rằng, doanh nghiệp công nghệ đang đối mặt với nhiều thách thức đặc thù, đặc biệt là yêu cầu phải ra quyết định cực nhanh trong bối cảnh đổi mới công nghệ diễn ra từng ngày.

Ông Tuấn cho biết, MobiFone đã trải qua nhiều giai đoạn tổ chức và mô hình hoạt động, từ hợp tác kinh doanh, về Bộ Thông tin và Truyền thông, rồi chuyển sang mô hình doanh nghiệp quản lý vốn nhà nước và hiện nay là doanh nghiệp thuộc Bộ Công an.

Ông Nguyễn Đình Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Viễn thông Mobifone.

Ông Tuấn thẳng thắn chia sẻ, trong lĩnh vực công nghệ, tốc độ là yếu tố sống còn. Các dự án đầu tư cho công nghệ mới, nhất là AI, 5G/6G, đều yêu cầu quyết định gần như tức thời. Với các doanh nghiệp sản xuất hay năng lượng, kế hoạch có thể định lượng được. Nhưng với doanh nghiệp công nghệ, nhiều giá trị nằm trong ý tưởng, tầm nhìn của nhà quản lý. Vì vậy, ông kiến nghị nên có cơ chế cho phép người đứng đầu được quyền chịu trách nhiệm và được trao đủ thẩm quyền để ra quyết định nhanh.

Trước yêu cầu tăng trưởng hai con số trong thời gian tới, ông Tuấn khẳng định động lực chính phải đến từ doanh nghiệp. Chính phủ đã chuyển đổi số rất mạnh mẽ, nhưng để đạt mục tiêu chung, các doanh nghiệp cũng phải tăng tốc.

"Trong bối cảnh doanh thu viễn thông truyền thống giảm mạnh, MobiFone đặt mục tiêu 5 năm tới, dịch vụ ngoài viễn thông chiếm 50% doanh thu, một áp lực buộc doanh nghiệp phải đổi mới sáng tạo”, ông Tuấn chia sẻ.

Ngọc Mai