Doanh nghiệp trong xu thế phát triển xanh

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mỗi năm Việt Nam thải ra hàng triệu tấn rác thải rắn sinh hoạt, phần lớn chưa được xử lý đúng cách, gây ô nhiễm đất, nước và không khí. Nạn phá rừng, khai thác tài nguyên trái phép khiến đa dạng sinh học suy giảm nghiêm trọng, trong khi ô nhiễm không khí gây thiệt hại khoảng 13 tỷ USD mỗi năm, tương đương 4% GDP, theo ước tính của Ngân hàng Thế giới.

Theo định nghĩa của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) và Ủy ban Kinh tế xã hội khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Liên hợp quốc (UNESCAP), chuyển đổi xanh/kinh tế xanh là chiến lược tìm kiếm sự tối đa hóa sản lượng kinh tế, trong khi giảm thiểu gánh nặng sinh thái, bảo đảm sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và tính bền vững môi trường. Báo cáo năm 2023 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho biết, 68% doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực bền vững được sáng lập bởi những người muốn giải quyết các vấn đề môi trường hoặc xã hội cụ thể. Thông điệp “Kiến tạo tương lai xanh” vì thế không chỉ là chiến lược, mà là cam kết đạo đức của những người đang định hình nền kinh tế Việt Nam bền vững hơn.

Chuyển đổi xanh là bước đi chiến lược

Giữa bức tranh ấy, nhiều doanh nghiệp đã chọn khởi nghiệp không phải vì cơ hội thị trường, mà từ một niềm tin mãnh liệt vào sự thay đổi vì tương lai bền vững. Không chỉ dừng ở tuyên ngôn, nhiều tập đoàn đã hiện thực hóa mục tiêu xanh bằng những dự án cụ thể.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tùng Lâm là một trong những doanh nghiệp tiên phong trong việc sản xuất cồn ethanol cho xăng sinh học tại Việt Nam. Cách đây gần 20 năm, công ty đã bắt đầu đầu tư nhà máy sản xuất ethanol, bao gồm cả cồn 99% pha xăng và cồn 95% thực phẩm và công nghiệp từ nguyên liệu sắn với công suất 60.000 m3/năm tại Đồng Nai. Hiện đây là một trong các đơn vị cung cấp cồn ethanol chính cho các sản phẩm xăng, nguyên liệu sinh học trong nước.

Ông Vũ Minh Trung, Phó Tổng giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tùng Lâm nhận định: “Với công ty Tùng Lâm chúng tôi hiện đang sử hữu nhà máy cồn Đông Nai. Công suất 6000 nghìn tấn/năm thì hiện tại chúng tôi vẫn đang chạy ở mức 5000m3~4000 tấn/ tháng và hoạt động 10 đến 11 tháng/năm”.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tùng Lâm là một trong những doanh nghiệp tiên phong trong việc sản xuất cồn ethanol cho xăng sinh học tại Việt Nam.

Trước những thách thức từ biến đổi khí hậu và mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, chuyển dịch xanh đã trở thành định hướng bắt buộc với các doanh nghiệp công nghiệp. Công ty Cổ phần dây cáp điện Việt Nam Cadivi đã cho ra mẫu phẩm dây cáp điện ứng dụng vật liệu xanh và tối ưu hóa năng lượng trong sản xuất - LF&LSHF.

Các sản phẩm này đã được Hội đồng Công trình Xanh Singapore chứng nhận đạt tiêu chuẩn SGBP (Singapore Green Building Product) về sản phẩm thân thiện môi trường, không chì, giảm phát thải độc hại ra môi trường. Với chứng nhận này, dòng cáp có thể đáp ứng yêu cầu khắt khe về an toàn và môi trường trong các công trình cao tầng, trung tâm dữ liệu, bệnh viện, sân bay... Theo đại diện đơn vị, sản phẩm đang góp phần thể hiện những nỗ lực của doanh nghiệp trong cung cấp các giải pháp thân thiện môi trường, đáp ứng xu hướng công trình xanh và đô thị bền vững.

Tại Nestlé Việt Nam, các dự án số hóa như FFB (sổ tay nông hộ) và FARM app đang giúp nông dân Tây Nguyên quản lý dữ liệu trang trại theo thời gian thực, tiết kiệm 40% lượng nước tưới và 20% lượng phân bón, đồng thời tăng thu nhập từ 30-100% nhờ mô hình canh tác hợp lý. Ông Urs Kloeti, Giám đốc Nhà máy Nestlé Bông Sen cho biết Nestle đã làm việc với hơn 21.000 hộ nông dân, cung cấp hơn 330.000 buổi đào tạo. Những ứng dụng kỹ thuật số này đã giúp người nông dân canh tác hiệu quả hơn, giảm sử dụng hóa chất và tăng năng suất bền vững.

Nestlé là một trong nhiều doanh nghiệp FDI thúc đẩy phát triển bền vững tại Việt Nam. (Ảnh: ĐỖ BẢO)

Tương tự, Heineken Việt Nam đã trở thành một trong những doanh nghiệp tiên phong khi chuyển đổi 100% sang năng lượng sinh khối tại toàn bộ 6 nhà máy. Với tổng vốn đầu tư hơn 1 tỷ USD và kế hoạch đầu tư thêm 500 triệu USD trong 10 năm tới, doanh nghiệp này đặt mục tiêu trở thành hình mẫu trong lĩnh vực năng lượng xanh và phát triển bền vững.

Chuyển đổi xanh là bước đi chiến lược

Khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp Xanh Việt Nam năm 2024 cho thấy: 85% doanh nghiệp xanh có chính sách phúc lợi tốt hơn mức trung bình ngành. 92% doanh nghiệp trong số đó cam kết không sử dụng lao động trẻ em và tuân thủ nghiêm các quy định môi trường. Nhiều doanh nghiệp không chỉ đầu tư cho sản phẩm, mà còn đầu tư cho con người: Từ cải thiện điều kiện làm việc, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đến hỗ trợ cộng đồng địa phương. Với họ, lợi nhuận không phải đích đến cuối cùng, mà là hệ quả của phát triển hài hòa giữa kinh tế-xã hội-môi trường.

Nhiều doanh nghiệp không chỉ đầu tư cho sản phẩm, mà còn đầu tư cho con người: Từ cải thiện điều kiện làm việc, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, đến hỗ trợ cộng đồng địa phương. (Ảnh: ĐỖ BẢO)

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, doanh nghiệp xanh đầu tư vào R&D cao hơn 15% so với doanh nghiệp thông thường, minh chứng cho tinh thần đổi mới sáng tạo, dám đi trước trong hành trình đầy thách thức. Ông Trần Văn Lâm, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội, nhấn mạnh: “Tăng trưởng xanh phải được coi là mục tiêu trong mọi chiến lược phát triển kinh tế-xã hội. Cần cụ thể hóa bằng các lộ trình, nhiệm vụ rõ ràng để hướng tới cam kết trung hòa carbon vào năm 2050”. Doanh nghiệp không xem kinh doanh là cuộc đua giành phần thắng, mà là hành trình cùng nhau phát triển. Bằng sự kiên định, bản lĩnh và tấm lòng, họ đang thay đổi cách chúng ta nghĩ về kinh doanh, về lợi nhuận và về thành công. Doanh nghiệp là những người hùng thầm lặng lặng lẽ gieo mầm cho một tương lai xanh và bền vững cho thế hệ mai sau.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tới dự Hội nghị gặp mặt đại diện doanh nghiệp nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10). (Ảnh: TRẦN HẢI)

Chiều 9/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị gặp mặt doanh nhân nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10). Tại đây, cộng đồng doanh nghiệp đã chia sẻ tâm tư, nguyện vọng, thể hiện rõ khát vọng vươn lên trong kỷ nguyên mới: Trong đó mục tiêu trọng tâm là tiên phong trong chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh và kinh tế tri thức, đồng hành cùng Chính phủ kiến tạo một Việt Nam phát triển nhanh, bền vững.

Có thể thấy với cộng đồng doanh nghiệp, chuyển đổi từ mô hình, phương thức sản xuất truyền thống sang mô hình, phương thức sản xuất xanh không chỉ là xu thế mà còn là yêu cầu bắt buộc, đòi hỏi doanh nghiệp phải nỗ lực rất lớn, thậm chí phải đối diện với nhiều thử thách. Chuyển đổi xanh mang lại lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp.

Cùng với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế của doanh nghiệp, chuyển đổi xanh giúp giảm thiểu tác động của con người đối với môi trường, với nhiều hoạt động như chuyển dịch năng lượng xanh, công nghiệp xanh, năng lượng bền vững và kinh tế tuần hoàn. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam có thể xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường nhập khẩu khó tính, mà còn giúp nâng cao hình ảnh thương hiệu đối với người tiêu dùng...

Đỗ Đức Bảo