Doanh nghiệp Trung Quốc đua nhau rót tiền làm đồ chơi

Labubu tạo cơn sốt toàn cầu trong những tháng vừa qua. Ảnh: Caixin.

Pop Mart, công ty đứng sau các thương hiệu đình đám như Labubu, Molly, Dimoo, đang có một năm bứt phá mạnh mẽ trên sàn chứng khoán Hong Kong (Trung Quốc). Từ đầu năm đến nay, cổ phiếu của Pop Mart đã tăng 350%, đưa vốn hóa thị trường công ty chạm mốc 15,2 tỷ USD.

Thị trường "béo bở"

Không chỉ Pop Mart, nhóm cổ phiếu của các công ty gắn liền với bản quyền sở hữu trí tuệ (IP) cũng thu hút sự quan tâm lớn từ giới đầu tư. Bởi lẽ, nhu cầu sưu tầm các vật phẩm như búp bê, thẻ bài hay tranh ảnh không chỉ đang bùng nổ tại Trung Quốc mà còn "gây sốt" toàn cầu.

Cổ phiếu Alpha Group, nhà cung cấp các sản phẩm sưu tầm, thẻ bài và đồ chơi liên quan đến anime, đã tăng gần 26% trong năm nay. Tại sàn chứng khoán Thâm Quyến, cổ phiếu Wahlap Technology, một doanh nghiệp sản xuất trò chơi giải trí và các sản phẩm mang bản quyền anime, cũng ghi nhận mức tăng tới 60%.

Giá cổ phiếu Pop Mart International Group tăng vọt trong năm nay. Ảnh: Google Finance.

Những sản phẩm sưu tầm liên quan đến bản quyền sở hữu trí tuệ từ truyện tranh, phim hoạt hình và trò chơi điện tử tại Trung Quốc được gọi là "guzi" (phiên âm từ "goods" trong tiếng Anh).

Theo Caixin, việc kinh doanh các sản phẩm này đã phát triển thành một ngành công nghiệp đồ chơi nghệ thuật và sưu tầm, tập trung vào đối tượng khách hàng trưởng thành.

Tại Trung Quốc, giá vật phẩm này rất đa dạng, từ các mô hình đơn giản có giá dưới 10 nhân dân tệ (1,38 USD) trên các nền tảng thương mại điện tử như Taobao, cho đến những phiên bản cao cấp được định giá trên 15.000 nhân dân tệ (hơn 2.000 USD).

Pop Mart đặc biệt thành công với dòng sản phẩm "blind box" (hộp mù) - loại đồ chơi sưu tầm đang làm mưa làm gió trên thị trường toàn cầu. Theo báo cáo của 360 Research Reports, thị trường "blind box" xu hướng có quy mô 2,3 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến đạt 3,8 tỷ USD vào năm 2032, với tốc độ tăng trưởng trung bình 5,5% mỗi năm.

Bên cạnh đó, thị trường hộp mù mang tính trang trí (blind box decorations) cũng cho thấy tiềm năng lớn. Quy mô toàn cầu của thị trường này đạt 6,8 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến tăng lên 9,8 tỷ USD vào cuối năm 2030. Riêng tại Trung Quốc, giá trị thị trường này năm ngoái đạt 22,8 tỷ nhân dân tệ (3,1 tỷ USD).

Cùng với sự phát triển của dòng sản phẩm hộp mù, văn hóa hoạt hình đang trở thành động lực quan trọng giúp các công ty đồ chơi tại Trung Quốc tăng trưởng mạnh mẽ, tờ Caixin nhận định.

Trong thông báo gửi nhà đầu tư tuần này, Wahlap Technology nhấn mạnh mức tăng trưởng ổn định ở các phân khúc kinh doanh cốt lõi, đặc biệt là các sản phẩm phái sinh từ bản quyền sở hữu trí tuệ (IP). Công ty cũng tiếp tục tập trung khai thác văn hóa "hai chiều" (two-dimensional culture), xu hướng đang lan rộng trong giới trẻ Trung Quốc.

Theo đó, văn hóa hai chiều được bắt nguồn từ Nhật Bản, xoay quanh các sản phẩm giải trí như anime, manga và trò chơi điện tử. Đây là thế giới nghệ thuật ảo được thể hiện qua hình ảnh phẳng (2D) và đã phát triển thành một trào lưu văn hóa có sức ảnh hưởng lớn, đặc biệt phổ biến trong cộng đồng người trẻ.

Doanh nghiệp đổ xô đầu tư

Đây không chỉ là một thị trường tiêu dùng "màu mỡ" mà còn là hiện tượng văn hóa, tạo động lực lớn cho các doanh nghiệp IP và thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

COL Group, nhà cung cấp sách điện tử bản quyền với các thương hiệu nổi tiếng như Minions, Transformers, Luo Xiaohei và One Piece, mới đây đã công bố kế hoạch phát triển các sản phẩm sưu tầm như đồ chơi nhồi bông, huy hiệu anime, thẻ bài và áp phích.

Nhiều doanh nghiệp khác cũng đẩy mạnh khai thác thị trường này. Nền tảng thương mại điện tử Xiaomang của Mango Excellent Media đang tập trung sản xuất các sản phẩm "guzi".

Trong khi đó, Huace Film & TV, công ty truyền thông tại Chiết Giang, đã tổ chức một triển lãm minh họa truyện tranh và 4 sự kiện pop-up trong năm nay, đồng thời phát triển hơn 50 loại sản phẩm "guzi" và hợp tác tạo ra 300 mặt hàng khác.

Các nhà môi giới như Shenwan Hongyuan Securities và Citic Securities đều nhận định triển vọng lớn của ngành hàng hóa anime tại Trung Quốc. Citic Securities dự đoán thị trường các sản phẩm hoạt hình sẽ vượt mốc 500 tỷ nhân dân tệ (tương đương 68,9 tỷ USD), nhờ niềm tin ngày càng lớn vào văn hóa nội địa, sự mở rộng thị trường mục tiêu và mức chi tiêu tăng cao của người tiêu dùng.

Ngoài ra, tiềm năng của các doanh nghiệp trong việc chuyển đổi bản quyền IP thành các sản phẩm phái sinh văn hóa như phim ảnh, truyền hình và hoạt hình cũng được đánh giá cao.

Theo dự báo từ 360 Research Reports, thị trường hộp mù tại Trung Quốc có thể đạt quy mô 100 tỷ nhân dân tệ (gần 14 tỷ USD) trong tương lai. Đây là lĩnh vực có biên lợi nhuận cao, dựa trên mô hình kinh doanh sáng tạo và được thúc đẩy bởi 3 xu hướng kinh tế nổi bật là kinh tế bất ngờ, kinh tế cô đơn và kinh tế xã hội.

Kinh tế bất ngờ (surprise economy) tận dụng tâm lý tò mò và phấn khích của người tiêu dùng thông qua các sản phẩm như xổ số, phiên bản độc quyền hay hộp mù, trở thành xu hướng phổ biến trong ngành đồ chơi sưu tầm.

Trong khi đó, kinh tế cô đơn (loneliness economy), xuất hiện từ đại dịch Covid-19, phản ánh nhu cầu kết nối trong xã hội xa cách. Các sản phẩm như hộp mù, robot trò chuyện hay dịch vụ trực tuyến giúp lấp đầy khoảng trống giao tiếp, đồng thời tạo sự gắn bó với nhân vật ảo và cộng đồng trực tuyến.

Cuối cùng, kinh tế xã hội (social economy) hỗ trợ thị trường hộp mù và đồ chơi sưu tầm phát triển qua các cộng đồng trực tuyến như fan Labubu hay Molly. Tại đây, người dùng cùng sưu tầm, trao đổi, thúc đẩy doanh số và hình thành hệ sinh thái văn hóa gắn kết.

Tại Việt Nam, blind box vẫn đang là "cơn sốt" chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi không khó bắt gặp cảnh nhiều người sẵn sàng xếp hàng cả tiếng tại các cửa hàng Pop Mart hay các điểm bán hộp mù vỉa hè.

Những sản phẩm có thiết kế độc lạ, dễ thương khiến nhiều bạn trẻ mê mẫn. Ảnh: Pop Mart.

Dọc các tuyến phố tại TP.HCM như Phan Văn Trị (quận Gò Vấp), Phan Đăng Lưu (quận Bình Thạnh) hay Hoàng Minh Giám (quận Phú Nhuận), các điểm bán loại đồ chơi này "mọc" lên liên tục.

Không chỉ Labubu, mẫu búp bê có giá lên tới hàng triệu đồng, gần đây người trẻ Việt Nam còn săn lùng Baby Three, một loại sản phẩm tương tự nhưng có giá mềm hơn nhưng mẫu mã không kém phần bắt mắt.

Nhiều bạn trẻ sẵn sàng chi từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng để "unbox" túi mù. Trên mạng xã hội, các buổi livestream xé túi mù thu hút hàng trăm đến hơn nghìn lượt xem, cho thấy sức hấp dẫn mạnh mẽ của ngành công nghiệp đồ chơi này đối với giới trẻ.

Cẩm Tú