Doanh nghiệp tư nhân cần cơ chế đặc biệt gì để tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất?

Doanh nghiệp tư nhân cần chính sách tiếp cận đất đai rõ ràng, nhất quán hơn

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Liên quan đến việc hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, Khoản 5 Điều 4 dự thảo quy định về các hình thức mà chủ đầu tư dự án đầu tư và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ được hoàn trả khoản hỗ trợ tiền thuê đất, thuê lại đất, trong đó có hình thức “Hoàn trả tiền thuê đất, thuê lại đất cho chủ đầu tư dự án đầu tư và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ từ nguồn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, tương ứng với tỷ lệ phần trăm (%) phân chia tiền thuê đất giữa các cấp ngân sách theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và văn bản hướng dẫn”.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 36 Luật Ngân sách nhà nước 2025, tiền thuê đất là khoản thu phân chia theo tỷ lệ % giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Như vậy, nguồn được hoàn trả cho chủ đầu tư sẽ lấy từ nguồn ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo tỷ lệ phần trăm phân chia.

VCCI cho rằng, quy định trên đang chưa rõ về thủ tục hoàn tiền cho chủ đầu tư, tức là chủ đầu tư sẽ phải thực hiện thủ tục gì để được hoàn tiền? Quy định này cũng có thể đưa đến cách hiểu, chủ đầu tư sẽ phải thực hiện thủ tục để được hoàn tiền từ ngân sách trung ương, và thủ tục để hoàn tiền từ ngân sách địa phương.

“Dưới góc độ của chủ đầu tư, họ chỉ cần biết, sẽ được hoàn tiền và tiền này là từ ngân sách nhà nước. Còn việc lấy nguồn từ ngân sách trung ương hay ngân sách địa phương là việc xử lý từ phía cơ quan quản lý nhà nước. Việc thiết kế quy định trên có thể khiến cho chủ đầu tư không biết được mình sẽ được hoàn tiền như thế nào”- VCCI nêu quan điểm.

Để đảm bảo rõ ràng, VCCI đề nghị sửa đổi quy định trên theo hướng: “hoàn trả tiền thuê đất, thuê lại đất cho chủ đầu tư dự án đầu tư và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ từ nguồn ngân sách nhà nước” đồng thời quy định rõ hơn về thủ tục hoàn tiền cho chủ đầu tư.

Về hỗ trợ thuê nhà, đất là tài sản công được quy định tại Điểm c khoản 3 Điều 5 dự thảo, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo được “Được giảm tiền thuê nhà trong trường hợp tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương được giảm tiền thuê đất theo quy định, quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền để thực hiện các biện pháp điều hành kinh tế xã hội theo quy định tại khoản 2 Điều 157 Luật Đất đai 2024”.

Quy định này theo VCCI cũng đang chưa rõ về trình tự, thủ tục các doanh nghiệp được giảm tiền thuê nhà trong trường hợp này. Đề nghị quy định cụ thể về trình tự, thủ tục này để đảm bảo thuận lợi khi thực hiện.

Bên cạnh đó, Khoản 5 Điều 5 Dự thảo quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định “trình tự, thủ tục cho thuê đối với từng loại tài sản theo quy định tại khoản 3 Điều 8 Nghị quyết 198/2025/QH15 và các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này”.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 5 Dự thảo chỉ có một phương thức thuê nhà được áp dụng là “phương thức niêm yết giá theo quy định tại Điều 14 Nghị định số 108/2024/NĐ-CP”. Điều 14 Nghị định 108/2024/NĐ-CP cũng quy định về trình tự thủ tục cho thuê nhà theo phương thức niêm yết giá.

Như vậy, quy định UBND cấp tỉnh quy định về trình tự thủ tục cho thuê sẽ có 2 trình tự thủ tục cho thuê nhà một ở văn bản cấp nghị định và một ở văn bản ở địa phương. Điều này có thể gây lúng túng trong quá trình áp dụng.

Để đảm bảo sự rõ ràng, thống nhất, VCCI đề nghị sửa đổi điểm a khoản 3 Điều 5 là: “Được cho thuê nhà theo phương thức niêm yết giá theo quy định tại khoản 1, 2 Điều 14 Nghị định số 108/2024/NĐ-CP” (vì từ khoản 3 đến khoản 8 Điều 14 Nghị định 108/2024/NĐ-CP là trình tự thủ tục cho thuê nhà theo phương thức niêm yết giá).

Hà Linh