Doanh nghiệp ủng hộ việc tháo gỡ 'điểm nghẽn' giải phóng mặt bằng khi sửa Luật Đất đai
Liên quan 'điểm nghẽn' giải phóng mặt bằng, doanh nghiệp ủng hộ quy định Nhà nước thu hồi phần diện tích còn lại khi chủ đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích hoặc trên 75% người sử dụng đất.
Ngày 22-9, Hội đồng Phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật trung ương tổ chức hội thảo "Nhận diện điểm nghẽn và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến Luật Đất đai". Tham dự hội thảo có Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc.
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc cho rằng hiện nay, hệ thống pháp luật đất đai và pháp luật liên quan vẫn còn nhiều vấn đề bất cập. Việc tổ chức thi hành pháp luật về đất đai tại một số địa phương còn gặp khó khăn, nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp giữa luật cũ và luật mới.
Nhiều doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học, hiệp hội nghề nghiệp tham gia Hội thảo. Ảnh: Hoàng Huy
Nhiều dự án đầu tư sử dụng đất triển khai qua nhiều giai đoạn pháp lý khác nhau nhưng thiếu quy định chuyển tiếp rõ ràng, gây lúng túng cho địa phương trong xử lý hồ sơ và triển khai dự án.
Bên cạnh đó, nhiều quy định mới của Luật Đất đai 2024 cần được hướng dẫn chi tiết, cụ thể để bảo đảm khả năng thi hành, tránh khoảng trống pháp lý trong quá trình thực hiện…
Hội thảo là cơ hội đối thoại chính sách hết sức thẳng thắn, cởi mở giữa cơ quan quản lý nhà nước với các hiệp hội nghề nghiệp, doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học. Từ đó, nhận diện những khó khăn, vướng mắc thực tiễn; chỉ ra nguyên nhân, đề xuất các giải pháp tháo gỡ cụ thể.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Hoàng Huy
Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ NN&MT), cho biết Bộ NN&MT đang rà soát thông tin phản ánh về “điểm nghẽn” trong lĩnh vực đất đai. Hiện, Bộ NN&MT được giao chủ trì soạn thảo Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.
Tại Hội thảo, đại diện các doanh nghiệp, các tổ chức đã đóng góp nhiều ý kiến về các nội dung liên quan đến quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; giao đất, cho thuế đất, chuyển mục đích sử dụng đất; thu hồi, đền bù, tái định cư; tài chính đất đai, đơn giản hóa thủ tục hành chính…
Đặc biệt, một nội dung quan trọng được khối doanh nghiệp quan tâm đó là vấn đề đền bù giải phóng mặt bằng. Dự thảo Luật Đất đai quy định trường hợp dự án hết thời hạn về thu hồi đất mà chủ đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích hoặc trên 75% người sử dụng đất thì nhà nước thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất.
Quy định này được đánh giá là sẽ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho nhiều dự án đầu tư đền bù theo kiểu dở dang, chỉ còn lại dưới 25% diện tích và vẫn đảm bảo quyền lợi của người có đất bị thu hồi. Tuy nhiên, quy định này vẫn còn nhận được nhiều ý kiến khác nhau.
Ông Lê Đình Vinh, Giám đốc Công ty Luật Vietthink phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Hoàng Huy
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu Việt Nam, nhận xét đất đai là yếu tố đầu vào quan trọng và ảnh hưởng rất lớn đến chi phí của doanh nghiệp. Luật Đất đai 2024 có nhiều điểm tích cực nhưng vấn đề đất đai còn liên quan nhiều luật khác dẫn đến khó khăn, vướng mắc.
Riêng vấn đề giải phóng mặt bằng, ông Nguyễn Quốc Hiệp đồng tình với quy định trong dự thảo Luật nhằm tháo gỡ điểm nghẽn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, ông Hiệp cho rằng chỉ nên quy định trường hợp chủ đầu tư đã đền bù từ 75% diện tích trở lên và bỏ quy định về 75% người sử dụng đất.
Về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, Trưởng khoa Pháp luật kinh tế, Trường ĐH Luật Hà Nội, chia sẻ kinh nghiệm Hàn Quốc cũng quy định tỉ lệ đã thu hồi 85%. Trước những ý kiến này, TS Cấn Văn Lực đã gợi ý Việt Nam có thể quy định tỉ lệ 80%.
Ông Lê Đình Vinh, Giám đốc Công ty Luật Vietthink cho rằng thực tiễn giải phóng mặt bằng, doanh nghiệp rất khó khăn, rất vướng.
“Tỷ lệ 75% là phù hợp vì đất đai ở Việt Nam phân tán, một dự án phải giải phóng mặt bằng mấy trăm thửa đất, mấy trăm hộ dân, đàm phán được 75%, doanh nghiệp rất vất vả”- ông Lê Đình Vinh nói.
Ngoài ra, ông Vinh cũng kiến nghị làm rõ Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp thu hồi 25% thì “áp dụng cơ chế nào vì 75% trước đó thu hồi theo cơ chế thị trường”.
Ông Đào Ngọc Chuyền, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam cũng ủng hộ quan điểm này.
Theo bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, hiện, Luật Đất đai 2024 đang được sửa đổi, bổ sung. Tháng 10-2025, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 khóa XV theo trình tự, thủ tục rút gọn. Đồng thời, hồ sơ dự án Luật đã hoàn thiện đến bước Chính phủ lấy ý kiến thành viên Chính phủ đang chờ Thủ tướng Chính phủ ký trình Quốc hội.
