Doanh nghiệp Việt chuyển đổi đa kênh để tăng tốc tiêu thụ hàng hóa

Chuyển đổi để bắt kịp thói quen mua sắm mới

Trong bối cảnh thị trường bán lẻ thay đổi nhanh, doanh nghiệp Việt đang đứng trước sức ép cạnh tranh lớn từ cả hệ thống ngoại lẫn sự dịch chuyển hành vi tiêu dùng sang môi trường số. Thói quen mua sắm trực tuyến lan rộng tại các đô thị, người tiêu dùng ưu tiên sự tiện lợi, nhanh chóng, minh bạch giá và trải nghiệm đồng nhất giữa online và offline. Điều này buộc doanh nghiệp Việt phải coi bán hàng đa kênh không còn là lựa chọn bổ trợ, mà là chiến lược sống còn để duy trì thị phần.

Bán hàng đa kênh không còn là lựa chọn bổ trợ, mà là chiến lược sống còn để duy trì thị phần (Ảnh minh họa)

Nhiều doanh nghiệp đã xoay trục mạnh mẽ, chuyển từ mô hình bán lẻ truyền thống sang kết hợp giữa cửa hàng vật lý, sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Điển hình như Công ty Cổ phần APG Eco, dù tham gia thị trường gạo nội địa khi cạnh tranh đã rất khốc liệt, doanh nghiệp lựa chọn đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Cách tiếp cận này giúp họ gia tăng doanh thu mạnh mẽ với mức tăng trưởng đến 600% trong năm 2024 và tiếp tục tăng 50% chỉ trong 9 tháng năm 2025. Không chỉ mở rộng tệp khách hàng, doanh nghiệp còn giảm đáng kể chi phí marketing và kiểm soát tốt hơn hiệu quả bán hàng.

Tương tự, Công ty TNHH Việt Thắng Jean cũng kết hợp mở rộng chuỗi bán lẻ truyền thống với tăng trưởng mạnh trên kênh trực tuyến. Mỗi năm doanh thu vẫn tăng trên 20%, trong đó online đóng vai trò thúc đẩy khách hàng trẻ. Đối với nhóm ngành hàng tiêu dùng nhanh, bán hàng đa kênh mang lại lợi thế rõ rệt khi người tiêu dùng có thể linh hoạt chọn lựa sản phẩm từ nhiều thương hiệu, dễ dàng so sánh giá, đồng thời tiếp cận các chương trình khuyến mại minh bạch.

Theo Bộ Công Thương, năm 2025, thương mại điện tử đang trở thành một trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế, với mức dự kiến 25–27% trong năm 2025. Quy mô thương mại điện tử cán mốc 30 tỷ USD và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Việt Nam giữ vững vị trí trong Top 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới và đứng thứ 3 về quy mô thị trường ở ASEAN (sau Indonesia và Thái Lan).

Còn theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho biết, khoảng 70% người tiêu dùng hiện nay đã quen với mua sắm trực tuyến. Hành vi của người tiêu dùng cũng có thay đổi đáng kể, tạo ra sự dịch chuyển mạnh trong cơ cấu ngành hàng trên các sàn. Nếu như trước đây, thời trang, điện tử và làm đẹp chiếm ưu thế, thì chỉ trong vòng một năm qua, nhóm hàng thiết yếu và hàng tiêu dùng nhanh đã tăng trưởng đột phá, chiếm 54% tổng doanh số trong nửa đầu năm 2025.

Xu hướng này cho thấy người tiêu dùng không còn coi thương mại điện tử chỉ là nơi đáp ứng nhu cầu tức thời, mà đã xem đây như một kênh phân phối quan trọng cho sinh hoạt hằng ngày.

Trong hệ sinh thái bán hàng mới này, dữ liệu trở thành tài sản quan trọng giúp doanh nghiệp hiểu rõ hành vi khách hàng. Như chia sẻ của ông Trần Lâm (Julyhouse & Macaland), mô hình kinh doanh trực tuyến chiếm đến 90% doanh thu, giúp doanh nghiệp nhận phản hồi nhanh để cải tiến sản phẩm, đồng thời đánh giá chính xác tiềm năng từng nhóm thị trường. Việc tham gia bán hàng đa kênh không chỉ mở rộng đầu ra, mà còn tạo nền tảng để doanh nghiệp xây dựng thương hiệu bền vững.

Theo ông Lâm Tuấn Hưng, Trung tâm Đào tạo, Bồi dưỡng Công Thương, Bộ Công Thương, ngành bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ từ mô hình truyền thống (chiếm 75% thị trường) sang mô hình bán hàng đa kênh (multi-channel) và hợp kênh (omni-channel).

Chuyển đổi số mang lại hiệu quả rõ rệt cho doanh nghiệp ,đó là việc tiếp cận khách hang các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội (Shopee, TikTok, Zalo) giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng nhanh chóng, tự động thông báo khuyến mãi và tăng hiệu quả mua sắm.

Cạnh tranh gay gắt buộc doanh nghiệp phải tối ưu toàn chuỗi

Dù mở ra cơ hội lớn, mô hình đa kênh cũng đặt doanh nghiệp vào cuộc đua cạnh tranh khốc liệt. Nếu trước đây “một người bán, vạn người mua”, thì hiện nay tình thế đã đảo ngược: “một người mua, trăm người bán”. Giá bán chỉ cần chênh lệch vài nghìn đồng cũng tác động mạnh đến sức mua, nhất là trong bối cảnh người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu. Các doanh nghiệp phải đối mặt với chi phí logistics và chi phí vận hành trên sàn tăng cao, đặc biệt là chi phí quảng cáo chiếm 5-20% giá thành sản phẩm.

Nhà bán hàng buộc phải tối ưu toàn bộ quy trình từ lựa chọn kênh, quản lý đơn hàng, vận chuyển đến dịch vụ hậu mãi. Nhiều thương hiệu phải chủ động tự làm nội dung, livestream, triển khai chiến dịch truyền thông của riêng mình để giảm phụ thuộc nền tảng. Tính trung thành của khách hàng thấp cũng khiến doanh nghiệp phải liên tục đổi mới, tăng trải nghiệm, cải thiện chất lượng sản phẩm để giữ chân người mua.

Các chuyên gia thương mại điện tử cảnh báo, việc chạy đua giá ngắn hạn có thể khiến doanh nghiệp đánh mất giá trị cốt lõi. Để phát triển bền vững, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược đa kênh dựa trên nền tảng công nghệ, quản trị dữ liệu, truy xuất nguồn gốc và ứng dụng AI để phân tích hành vi khách hàng. Việc chủ động phát triển website, tối ưu mô hình bán hàng hợp kênh (omni-channel) và kết nối chuỗi cung ứng sẽ giúp doanh nghiệp tạo ưu thế dài hạn trong cuộc đua cạnh tranh.

Bà Trần Thị Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam cho biết, bên cạnh việc triển khai đồng bộ các giải pháp về kích cầu tiêu dùng mà Bộ Công Thương đưa ra, các doanh nghiệp trong ngành bán lẻ phải tập trung vào các giải pháp như chuyển đổi số để bắt kịp xu thế về các chuỗi cung ứng liên kết chặt chẽ với nhau, triển khai bán hàng đa kênh, phục vụ du lịch mua sắm trải nghiệm của người dân, từ đó, tăng niềm tin và kích cầu tiêu dùng của người dân.

Bên cạnh đó, giữa nhà sản xuất, hệ thống phân phối và người tiêu dùng cần kết hợp chặt chẽ với nhau nhằm hướng đến sản xuất xanh, tiêu dùng xanh. Tất cả hướng đến phục vụ quyền lợi của người tiêu dùng, khi đó, người tiêu dùng sẽ có niềm tin vào sản phẩm. Đây là cách quan trọng để kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy tăng trưởng và đạt được con số 12% mà chúng ta đã đặt ra.

Bảo Ngọc