Doanh nghiệp Việt linh hoạt với thuế quan của Mỹ để tận dụng cơ hội

DN đang chủ động để thích ứng với những thay đổi thuế quan của Mỹ. Ảnh: Khắc Kiên

Thách thức tạo cơ hội

Khi Mỹ đưa ra nhiều chính sách thuế quan mới, TS Cấn Văn Lực - TVHĐ Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhận định, các DN Việt vẫn đối mặt với nhiều thách thức xuất khẩu có thể giảm do nhu cầu yếu đi, FDI (nhất là từ Mỹ) bị ảnh hưởng vì rủi ro chính sách toàn cầu và khuyến khích từ Mỹ; Xu hướng tăng bảo hộ thương mại, kiểm soát xuất khẩu và điều tra trốn thuế, nguồn gốc xuất xứ; Chi phí logistics, rủi ro lãi suất và tỷ giá tăng, khả năng bị áp thuế cao hơn.

TS Cấn Văn Lực. Ảnh: Khắc Kiên

Bởi, kịch bản cơ sở áp thuế đối ứng (2,2% - 5,1%) lên hàng hóa sang Mỹ, ước tính giá trị phải trả thêm khoảng 4 tỷ USD. Còn nếu Việt Nam giảm thuế cho Mỹ tổn thất giảm thu thuế ước tính vào khoảng 0,53 tỷ USD.

Số liệu thống kê năm 2024 cho thấy, top 10 mặt hàng xuất khẩu chủ lực từ Việt Nam sang Mỹ với tổng kim ngạch xuất khẩu 119,5 tỷ USD, tỷ trọng 100%, tăng trưởng so với 2023 23,2%. Song, quyết sách thuế quan của Mỹ từ đầu năm 2025 đến nay với nhiều sắc lệnh lên các sản phẩm của nhiều quốc gia đang ảnh hưởng đến các quốc gia. Với Việt Nam, TS Cấn Văn Lực chỉ ra, chính sách giảm thuế và tăng đầu tư hạ tầng, năng lượng, quân sự để kích cầu đầu tư, tiêu dùng của Mỹ, tạo ra cơ hội tăng nhu cầu hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu từ Việt Nam.

Cùng với đó, chiến tranh thương mại, công nghệ gia tăng tiếp tục có xu hướng dịch chuyển dòng vốn đầu tư, chuỗi cung ứng đó là lợi thế thu hút cho Việt Nam, DN Việt cần nắm bắt. Đặc biệt Việt Nam và Mỹ tiếp tục thực hiện cam kết đối tác chiến lược toàn diện, có thể trao đổi đàm phán về các vấn đề cùng quan tâm như năng lượng, hàng không, y tế, giáo dục, bán dẫn, AI... Cũng như nới lỏng xuất khẩu sản phẩm dầu khí, LNG, yêu cầu về xanh hóa... tạo ra nhiều cơ hội cho DN Việt.

"Vấn đề chiến tranh thương mại, công nghệ làm tăng lạm phát Mỹ và toàn cầu khiến Fed và ngân hàng T.Ư các nước trì hoãn giảm lãi suất đã gia tăng áp lực lên lĩnh vực, tạo ra dịch chuyển dòng vốn đầu tư tại các nước mới nổi, trong đó có Việt Nam. Ngoài ra, Mỹ sẽ tăng bảo hộ thương mại, áp thuế quan, điều tra, kiện bán phá giá, xuất xứ sẽ tác động tiêu cực đến ngoại thương toàn cầu và Việt nam, cũng như rủi ro bị gán mác "thao túng tiền tệ" tăng, chịu áp lực giải trình, thay đổi chính sách và áp thuế cao hơn..." - TS Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Kiến tạo để thích ứng

Dưới góc độ của DN nhập khẩu thép không gỉ, Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty TNHH Quốc tế TYG (TYGICO) Nguyễn Thị Hải Thanh cho hay, việc chủ động thích ứng với các thay đổi trong chính sách thuế quan của Mỹ là rất quan trọng. DN xác định liên tục cập nhật thông tin về chính sách thuế quan để kịp thời nhận diện các thay đổi, từ đó tối ưu hóa chiến lược nhập khẩu. Mục tiêu là đảm bảo định mức tồn kho hợp lý và duy trì giá cả cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh thị trường và chính sách có sự biến động liên tục.

Vượt qua khó khăn, TYGICO đã có những đơn hàng đầu năm 2025. Ảnh: Khắc Kiên

"Là DN đầu vào, thuế tăng có khả năng phải điều chỉnh lại mặt hàng xuất khẩu. Bởi, khi Mỹ có những thay đổi về chính sách thuế quan sẽ có rủi ro khi giảm sản lượng, khách hàng chuyển sang các mặt hàng khác. DN buộc phải giảm giá đầu vào để tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm..." - Bà Nguyễn Thị Hải Thanh cho hay.

Theo Giám đốc Công ty CP Truyền thông và Máy tính Thánh Gióng Lại Hoàng Dương, các DN sản xuất máy vi tính và linh kiện điện tử tại Việt Nam đang chịu áp lực từ các mức thuế quan mới, đặc biệt là khi Mỹ áp dụng thuế quan đối với các sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam buộc DN phải điều chỉnh chiến lược sản xuất để đối phó.

Do đó, Thánh Gióng nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng để tập trung cập nhật thông tin mới nhất với hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Đánh giá rủi ro và cơ hội để đưa ra các biện pháp ứng phó phù hợp.

Việc quản trị tối ưu nguồn lực trên nền tàng công nghệ cũng được nhiều doanh nghiệp chú trọng. Ảnh: Khắc Kiên

Để làm được điều đó, ông Lại Hoàng Dương đưa ra giải pháp, Thánh Gióng xác định đa dạng hóa thị trường là lựa chọn then chốt. Không phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Mỹ mà cần tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia khác. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro khi có biến động trong chính sách thuế quan.

Thánh Gióng nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn và yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế... Điều này sẽ giúp DN cạnh tranh hơn và duy trì được vị thế trên thị trường.

Ngoài ra, xây dựng mối quan hệ tốt với các cơ quan chức năng trong nước và quốc tế để nắm bắt thông tin, hỗ trợ và giải quyết các vấn đề liên quan đến xuất khẩu. DN điều chỉnh kế hoạch và chiến lược linh hoạt để thích ứng nhanh chóng với các thay đổi trong chính sách thuế quan với việc điều chỉnh sản xuất, đổi mới công nghệ và cải thiện quy trình quản lý. Đặc biệt, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, nâng cao năng suất lao động và tối ưu hóa chi phí để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.

Từ thực tế nội tại DN, TS Cấn Văn Lực cho rằng, DN cần tìm hiểu và nắm chắc về những sách thuế quan của Mỹ hiện nay, rất có thể áp mới trong thời gian tới. Muốn vậy các sản phẩm cần công khai minh bạch, rõ nguồn gốc xuất xứ khi có vấn đề đủ bằng chứng, giải trình đối thoại… Nếu nắm được cơ hội thì có thể gia tăng xuất khẩu vào thị trường Mỹ.

“DN Việt Nam cần chủ động thích ứng với các thay đổi trong chính sách thuế quan của Mỹ, đồng thời hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng để giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng cơ hội mới trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” – TS Cấn Văn Lực nói. Đồng thời cho rằng, môi trường kinh doanh thuận lợi với vai trò kiến tạo của Chính phủ sẽ tạo tiền đề DN thích ứng

Trưởng ban Cố vấn Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội (HANOISME) Trịnh Thị Ngân khuyến cáo, các DN cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường... Đặc biệt, cần chú trọng việc kiểm soát xuất xứ nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, cũng như đánh giá thận trọng việc hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp của những nước đang có "căng thẳng" thương mại với Mỹ.

DN cũng cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường, thực hiện chiến lược “không bỏ trứng vào một giỏ” để tránh những rủi ro có thể có từ phía thị trường nhập khẩu. Chính phủ Việt Nam đẩy nhanh quá trình hoàn thiện các khung khổ pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để khơi thông dòng vốn đầu tư của Mỹ vào Việt Nam trong các lĩnh vực mới như năng lượng, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, hàng không… để cân bằng kim ngạch xuất nhập khẩu của hai nước. Cũng nên có chính sách hỗ trợ các DN tìm kiếm thị trường mới và tiềm năng để DN có cơ hội xuất khẩu.

Khắc Kiên