Doanh nghiệp xây dựng loay hoay vượt khó

Vướng mặt bằng khiến nhà thầu gặp khó trong công tác thi công kè Vĩnh Phú. Ảnh: NHƯ THANH

Khó khăn tìm việc

Theo Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, những năm gần đây, ngành Xây dựng đối mặt với hàng loạt khó khăn do nhiều yếu tố. Trong giai đoạn 2020-2023, ngành Xây dựng được hỗ trợ bởi hoạt động đầu tư công vào các công trình hạ tầng kỹ thuật với lượng vốn đầu tư rất lớn.

Tuy nhiên, chỉ một số ít doanh nghiệp (DN) làm được nên việc làm chưa phân bổ đều. Cùng với đó, đơn giá định mức của Nhà nước chưa theo kịp thị trường. Các DN lĩnh vực xây lắp vẫn đang vật lộn giữa vòng xoáy “đơn hàng - nguồn việc - thiếu vốn” mà chưa thấy lối ra.

Là một trong những đơn vị kỳ cựu trong lĩnh vực xây dựng tại Phú Yên, Công ty CP Hồng Phúc đang đối mặt với nhiều trở ngại trong quá trình hoạt động.

Bà Nguyễn Lê Huyền Trâm, Tổng giám đốc công ty cho biết: Nguồn việc tiếp tục là nỗi đau đầu lớn nhất đối với các nhà thầu, số lượng dự án mới vẫn hết sức ít ỏi. Hầu hết DN đang phải sống bằng các hợp đồng cũ, có DN từ đầu năm đến nay gần như không nhận được công trình nào. Một vấn đề nữa là đơn giá nhân công đưa ra còn chưa hợp lý, thấp hơn thực tế từ 10-20%.

Trong khi đó, đặc điểm của ngành Xây dựng là sử dụng nhiều lao động thời vụ, con số này chiếm tới 70%. Tình trạng chung của các nhà thầu hiện nay là phải cố gắng cầm cự, trông chờ các giải pháp hỗ trợ để vượt qua giai đoạn khó khăn.

Trong khi đó, với nhiều DN, dù đã trúng thầu, nguồn lực công ty sẵn sàng thi công nhưng lại không có mặt bằng để triển khai. Theo bà Nguyễn Thị Lài, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Thành Trung - Công ty CP, đơn vị đang đảm nhận thi công công trình kè chống sạt lở bờ tả sông Ba kết hợp phát triển hạ tầng đô thị đoạn qua thôn Vĩnh Phú (xã Hòa An, huyện Phú Hòa).

Hiện thời tiết khá thuận lợi, công ty cũng chuẩn bị sẵn sàng xe máy nhưng lại không có mặt bằng sạch để triển khai đồng loạt một số hạng mục cấp thiết. Nếu tình trạng này kéo dài, mùa mưa tới, công tác thi công sẽ gặp khó, gây thiệt hại cho công trình cũng như nhà thầu. Bên cạnh đó, nhiều công trình đang triển khai tại các địa phương nhưng không có mỏ vật liệu. Nhà thầu phải vận chuyển vật liệu từ nơi khác đến với quãng đường khá xa, đội chi phí lên cao.

Từng bước gỡ vướng

Theo Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh, hiện nhiều công trình đầu tư công rơi vào tình trạng thi công cầm chừng hoặc kéo dài nhiều năm liền do vướng mặt bằng; gây thiệt hại lớn cho nhà thầu khi phải tốn chi phí khấu hao thiết bị, tiền trả lương cho công nhân hằng tháng.

Đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng là một trong những giải pháp được UBND huyện Tuy An triển khai mạnh mẽ nhằm hỗ trợ các nhà thầu thuận lợi thi công, góp phần giảm chi phí phát sinh. Huyện cũng tập trung hoàn thiện hồ sơ, thủ tục nhằm đẩy nhanh giải ngân vốn hoặc quyết toán đối với các hạng mục công trình đã hoàn thành. Từ đó, các DN có thêm nguồn lực để quay vòng vốn thực hiện dự án.

Ông Huỳnh Gia Hoàng, Chủ tịch UBND huyện Tuy An

Đơn vị chủ động chỉ đạo bộ phận phụ trách phối hợp chặt chẽ với các địa phương để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng; đồng thời có nhiều văn bản gửi các cơ quan chức năng để giải quyết vấn đề này.

Nhằm gỡ khó cho DN, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, Sở Xây dựng và các sở, ngành, địa phương đang triển khai đồng thời nhiều giải pháp. Ông Nguyễn Văn Đồng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: Trong quá trình thẩm định hồ sơ dự án, thiết kế xây dựng, Sở Xây dựng kịp thời phát hiện nhiều sai sót trong hồ sơ, giúp các đơn vị tư vấn ngày càng hoàn thiện; chất lượng hồ sơ được nâng cao và mang lại hiệu quả trong đầu tư xây dựng. Mỗi tháng, Sở Xây dựng đều công bố giá vật liệu trên địa bàn tỉnh để các đơn vị có cơ sở trong việc lập hồ sơ đấu thầu, điều chỉnh hợp đồng.

Sở thường xuyên tổ chức tập huấn phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật mới; làm đầu mối liên kết tập huấn chuyên đề, chuyên ngành cho các DN; tổng hợp các kiến nghị, vướng mắc của DN để có những hướng dẫn tháo gỡ kịp thời theo thẩm quyền cũng như kiến nghị lên UBND tỉnh, Bộ Xây dựng giải quyết.

Theo ông Huỳnh Gia Hoàng, Chủ tịch UBND huyện Tuy An, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng là một trong những giải pháp được địa phương triển khai mạnh mẽ nhằm hỗ trợ các nhà thầu thuận lợi thi công, góp phần giảm chi phí phát sinh. Huyện cũng tập trung hoàn thiện hồ sơ, thủ tục nhằm đẩy nhanh giải ngân vốn hoặc quyết toán đối với các hạng mục công trình đã hoàn thành. Từ đó, các DN có thêm nguồn lực để quay vòng vốn thực hiện dự án. Các quy hoạch hạ tầng cũng được đẩy nhanh tiến độ thực hiện và công khai để DN và người dân nắm bắt.

NHƯ THANH