Doanh nghiệp xuất khẩu chủ động trước biến động

Xuất khẩu dệt may kỳ vọng về đích đúng hẹn.

Thần tốc hoàn thành đơn hàng

Dệt may là một trong những nhóm ngành xuất khẩu ghi nhận kim ngạch tăng tốt trong 6 tháng. Cụ thể, toàn ngành đã mang về gần 22 tỷ USD, tăng 2,3 tỷ USD, tương đương 10% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất với kim ngạch 8,77 tỷ USD (tăng 17,1%), EU đạt 2,36 tỷ USD (tăng 14,8%), Nhật Bản đạt 2,24 tỷ USD (tăng 12,4%).

Chia sẻ với ĐTTC về kết quả tích cực này, ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TPHCM, cho biết ngay khi Mỹ tuyên bố tạm hoãn thuế đối ứng, các DN trong ngành đều tăng tốc sản xuất để kịp giao hàng theo đúng tiến độ khách yêu cầu. Trước áp lực về thuế quan hầu hết các đối tác không muốn xảy ra bất cứ sự chậm trễ nào.

Nói thêm về thời điểm đặc biệt này, ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), cho biết tập đoàn đã chỉ đạo các DN trong toàn bộ hệ thống thực hiện chiến dịch “90 ngày làm việc thần tốc”, tận dụng tối đa các đơn hàng đã ký kết, nỗ lực cao độ, quyết tâm về đích các đơn hàng của quý II trong 90 ngày (trước ngày 5-7).

Báo cáo của Vinatex cho thấy ước tính nửa đầu năm, doanh thu hợp nhất ước đạt 9.035 tỷ đồng, bằng 49% kế hoạch năm và tăng 8% so với cùng kỳ 2024; lợi nhuận hợp nhất ước đạt gần 556 tỷ đồng, bằng 61% kế hoạch năm và tăng 97% so với cùng kỳ.

Không chỉ dệt may, các ngành xuất khẩu khác như thủy sản cũng ghi nhận kim ngạch xuất khẩu 6 tháng tương đối tốt. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản 6 tháng đạt 5,2 tỷ USD (tăng gần 19%). Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 905 triệu USD (tăng 17,5%).

Mức tăng trưởng tích cực này được thúc đẩy chủ yếu bởi xu hướng dồn đơn hàng trong tháng 5 (tăng tới 61%, mức tăng cao nhất trong 6 tháng), giai đoạn các DN gấp rút hoàn tất giao dịch trước thời điểm Mỹ áp dụng thuế đối ứng từ ngày 9-7, mốc áp thuế Mỹ công bố từ tháng 4.

Theo VASEP, 3 nhóm sản phẩm chủ lực gồm tôm, cá tra và cá ngừ tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt xuất khẩu thủy sản sang thị trường Mỹ, với tổng giá trị 6 tháng đầu năm đạt hơn 700 triệu USD (chiếm 77% tổng kim ngạch). Trong đó, xuất khẩu tôm đạt hơn 341 triệu USD (tăng gần 13%); cá tra ghi nhận mức tăng trưởng ổn định hơn, đạt 175 triệu USD (tăng gần 10%).

Chủ động chiến lược

Theo ông Phạm Xuân Hồng, sau 2 quý đầu năm tăng tốc khá nhanh, trong quý III này, tình hình xuất khẩu dệt may đang có dấu hiệu chậm lại. Một phần nguyên nhân do quý III thường là thời gian thấp điểm của các thị trường tiêu thụ lớn, nhưng phần khác quan trọng hơn là các đối tác và cả các DN trong ngành đều đang chờ đợi thông tin chính thức về thuế quan của Mỹ.

Hiện vẫn chưa có thông tin chính thức về mức thuế đối ứng của Mỹ, song ông Hồng cho biết với những thông tin “nghe ngóng” được thì có nhiều khả năng thuế của Việt Nam sẽ tương đối thấp so với các đối thủ cạnh tranh. Nếu điều đó xảy ra, quý IV sẽ là thời điểm tăng tốc cho giai đoạn cuối năm, từ đó kỳ vọng ngành dệt may có thể cán đích 44 tỷ USD đề ra hồi đầu năm.

“Tính đến nay Mỹ vẫn là thị trường lớn của ngành dệt may, các DN cũng nỗ lực mở rộng thị trường, nhưng chủ yếu vẫn là đẩy mạnh hơn ở Nhật Bản còn các thị trường khác tỷ trọng vẫn còn khá khiêm tốn. Vì thế chủ động chiến lược, trao đổi liên tục với các đối tác là giải pháp được nhiều DN lựa chọn” - ông Hồng bày tỏ.

Thực tế không chỉ dệt may mà nhiều ngành khác cũng đang chờ đợi thông tin chính thức về thuế đối ứng của Mỹ vì đây vẫn là thị trường lớn để có những kế hoạch cụ thể hơn trong những tháng cuối năm.

Theo bà Lệ Hằng, Phó tổng Thư ký VASEP thì trước một trật tự thương mại mới đang hình thành, nhiều bất ngờ và khó dự đoán, các DN thủy sản Việt Nam không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chủ động tái cấu trúc chiến lược.

Một số hướng đi được các DN quan tâm như: đa dạng hóa thị trường, tránh phụ thuộc quá lớn vào thị trường Mỹ; mở rộng thị phần ở các thị trường có FTA; tối ưu hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu chi phí phát sinh và rủi ro logistics.

Đặc biệt, DN chú trọng minh bạch truy xuất nguồn gốc và xuất xứ nguyên liệu, đây là yếu tố then chốt trong bối cảnh các chính sách thuế đối ứng ngày càng gắn chặt với tiêu chí về nguồn gốc hàng hóa.

Cuối cùng DN cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số, từ truy xuất nguồn gốc điện tử đến quản trị đơn hàng thông minh, nhằm tăng khả năng phản ứng nhanh với biến động chính sách và thị trường.

Trước những biến động có thể xảy ra nhất là khi thuế từ Mỹ vẫn là ẩn số thì sự chủ động của DN là quan trọng nhất. Thế nhưng, DN cũng rất cần sự hỗ trợ nếu chịu ảnh hưởng từ thuế quan của Mỹ. Bàn về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu đã có những chia sẻ cùng ĐTTC.

Theo ông Hiếu, vấn đề thuế quan có thể ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam, ảnh hưởng đến vĩ mô. Vì vậy, đầu tiên cần phải làm hiện nay là phải đa dạng ngoại thương bằng cách đa dạng hóa các thị trường để không lệ thuộc vào thị trường Mỹ. Bên cạnh đó, vấn đề hỗ trợ các DN xuất khẩu rất quan trọng.

Dĩ nhiên chúng ta không thể dùng các biện pháp như trợ giá hay phá giá mà phải có những biện pháp mang tính tổng hợp hỗ trợ về vốn, hỗ trợ về chính sách cho các DN nhỏ và vừa, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu.

Các ngân hàng cần phải chung tay trong vấn đề này, vì Chính phủ không cấp vốn cho DN mà chỉ có cơ quan bảo lãnh tín dụng. Các DN cần chủ động làm việc với các ngân hàng và ngược lại các ngân hàng cần hợp tác cùng với Chính phủ hỗ trợ các DN nhỏ và vừa.

“Trong thời gian sắp tới, đặc biệt trong vấn đề thuế quan, việc hỗ trợ DN nhỏ và vừa rất quan trọng. Trong Nghị quyết 68 lĩnh vực kinh tế tư nhân phải là lĩnh vực chủ chốt và trong kinh tế tư nhân, cần phải quan tâm rất nhiều đến các DN hạng trung và nhỏ” - ông Hiếu cho hay.

THANH DUNG