Doanh nghiệp xuất khẩu dừa tươi sang Trung Quốc cần lưu ý gì?

Kiểm tra kiểm dịch thực vật, lấy mẫu 2% trước khi xuất khẩu

Tại hội nghị, ông Nguyễn Quang Hiếu - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Bộ NN&PTNT) làm rõ thêm về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với xuất khẩu dừa tươi từ Việt Nam sang Trung Quốc tại Nghị định thư.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung chủ trì hội nghị.

Theo ông Hiếu, nội dung chính Nghị định thư gồm 9 điều và 1 phụ lục. Trong đó, người dân, địa phương, doanh nghiệp đặc biệt lưu ý các điểm: Dừa tươi của Việt Nam được xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc bao gồm dừa tươi (cả quả có vỏ xanh và cuống ngắn（≦5cm); và dừa không có vỏ), phải tuân thủ các luật về kiểm dịch thực vật, quy định và tiêu chuẩn liên quan đến an toàn và vệ sinh thực phẩm của Trung Quốc, không bị nhiễm các loài đối tượng kiểm dịch thực vật mà phía Trung Quốc quan tâm (xem phụ lục), cành, lá và đất.

Tất cả các vùng trồng và cơ sở đóng gói dừa xuất khẩu sang Trung Quốc phải được đăng ký với Bộ NN&PTNT và được cả Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) và Bộ NN&PTNT phê duyệt. Trước khi xuất khẩu, Bộ NN&PTNT phải gửi cho GACC danh sách các vùng trồng và cơ sở đóng gói đã đăng ký để phê duyệt và danh sách này sẽ được cập nhật thường xuyên. GACC sẽ đăng tải danh sách này trên website.

Tất cả các vườn trồng đã đăng ký xuất khẩu sang Trung Quốc phải xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc, đồng thời áp dụng theo nguyên tắc Thực hành nông nghiệp tốt, áp dụng chương trình quản lý dịch hại tổng hợp, thực hiện chương trình quản lý để giám sát vùng trồng đối với các loài đối tượng kiểm dịch thực vật mà Trung Quốc quan tâm.

Các hoạt động giám sát và quản lý dịch hại phải được thực hiện theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật am hiểu về lĩnh vực kiểm dịch thực vật và cán bộ kỹ thuật phải được Bộ NN&PTNT hoặc đơn vị do Bộ NN&PTNT ủy quyền tập huấn.

Tất cả các vùng trồng phải lưu giữ hồ sơ giám sát và kiểm soát sinh vật gây hại, hồ sơ này sẽ được cung cấp cho GACC khi có yêu cầu. Bộ NN&PTNT hoặc cán bộ được Bộ NN&PTNT ủy quyền sẽ giám sát quy trình sơ chế, đóng gói, bảo quản và vận chuyển dừa xuất khẩu sang Trung Quốc.

Trước khi xuất khẩu, cán bộ kiểm dịch thực vật tiến hành kiểm tra kiểm dịch thực vật, lấy mẫu 2%. Trong thời gian 02 năm đầu tiên, nếu không phát hiện vi phạm về kiểm dịch thực vật thì tỷ lệ lấy mẫu sẽ giảm xuống còn 1%. Dừa của Việt Nam sẽ được nhập khẩu qua tất cả các cửa khẩu của Trung Quốc được GACC cho phép nhập khẩu trái cây.

Ông Hiếu cũng lưu ý các trường hợp bị từ chối nhập khẩu hoặc tiêu hủy. Thứ nhất, là lô hàng chưa được GACC và Bộ NN&PTNT phê duyệt mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói hoặc không có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật. Thứ hai, phát hiện đối tượng kiểm dịch thực vật còn sống hoặc đối tượng kiểm dịch thực vật mới phát hiện của Việt Nam; phát hiện có chứa đất, cành, lá cây, mảnh vụn thực vật. Thứ ba, lô hàng không đáp ứng quy định về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của Trung Quốc...

Doanh nghiệp phối hợp, hỗ trợ chặt chẽ với vùng trồng, cơ sở đóng gói

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung cho biết, cây dừa là một trong 6 loại cây được Bộ NN&PTNT đưa vào Đề án và phê duyệt Đề án phát triển cây công nghiệp chủ lực đến năm 2030 tại Quyết định số 413/QĐ-BNN-TT ngày 26/01/2024.

Hiện, Việt Nam có 15 tỉnh trồng nhiều dừa với diện tích khoảng 200.000ha dừa, sản lượng đạt 2 triệu tấn. Trong năm 2023, dừa tươi của Việt Nam xuất khẩu sang 15 nước trên thế giới với sản lượng 30.000 tấn, 320.000 tấn các sản phẩm chế biến từ dừa. Ngành dừa Việt Nam đang đứng thứ 4 về tổng giá trị trên thị trường dừa thế giới.

Cây dừa là một trong 6 loại cây được Bộ NN&PTNT đưa vào Đề án và phê duyệt Đề án phát triển cây công nghiệp chủ lực đến năm 2030. Ảnh: TL

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu dừa và sản phẩm dừa của Việt Nam năm 2023 đạt hơn 900 triệu USD. Trong đó, các thị trường nhập khẩu dừa tươi của Việt Nam chủ yếu là Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc....

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng là thị trường rất quan trọng về nhập khẩu dừa, hàng năm nước bạn tiêu thụ 4 tỷ quả dừa, trong đó có khoảng 2,6 tỷ quả tươi... Trong khi nhu cầu lớn nhưng năng lực sản xuất của Trung Quốc còn hạn chế, đây chính là cơ hội cho quả dừa của Việt Nam. Việc mở rộng thêm thị trường xuất khẩu chính ngạch Trung Quốc sẽ tạo động lực cho các doanh nghiệp tham gia vào đăng ký mã vùng trồng và mã cơ sở đóng gói đạt chuẩn xuất khẩu, mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho ngành dừa Việt Nam.

Thứ trưởng Hoàng Trung cho biết thêm, sắp tới đoàn công tác của Trung Quốc sẽ kiểm tra công tác chuẩn bị các mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói dừa tươi của Việt Nam để phục vụ xuất khẩu dừa tươi sang nước bạn. Dự kiến kiểm tra trực tuyến mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói từ ngày 11-12/9 để hoàn thành việc đăng ký xuất khẩu. Trong lần kiểm tra này, địa phương, đơn vị nào để xảy ra vi phạm sẽ loại ngay, lần sau đoàn sẽ không kiểm tra và không cho các cơ sở ở nơi đó đăng ký xuất khẩu.

"Với những hướng dẫn hôm nay tại hội nghị và tài liệu cung cấp, địa phương có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá lại các mã số đó, để đợt kiểm tra sắp tới của Trung Quốc đạt hiệu quả cao để dừa tươi Việt Nam có thể xuất khẩu sang Trung Quốc sớm nhất"- ông Hoàng Trung nói.

Thứ trưởng Hoàng Trung yêu cầu, các địa phương, cơ sở đóng gói, vùng trồng bố trí đủ nguồn lực, điều kiện để chuẩn bị tốt cho đợt kiểm tra sắp tới. Doanh nghiệp phối hợp, hỗ trợ chặt chẽ với vùng trồng, cơ sở đóng gói để đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Các hệ thống kiểm dịch thực vật tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong xuất khẩu nhưng cũng phải đảm bảo việc kiểm tra, kiểm soát lô hàng xuất khẩu.

Nam Khánh