Độc đáo điệu múa Xòe của đồng bào dân tộc Thái ở Điện Biên
Đồng bào dân tộc Thái (Điện Biên) có nhiều phong tục tập quán truyền thống tốt đẹp, nền văn hóa đa dạng như thơ, họa, văn, y phục, nhạc lý, làn điệu dân ca… trong đó phải kể đến điệu múa Xòe.
Xòe là điệu múa dân gian phản ánh cuộc sống lao động và sự đấu tranh sinh tồn giữa con người với thiên nhiên. Múa xòe còn thể hiện ước mơ về một cuộc sống thanh bình, ấm no, hạnh phúc của đồng bào dân tộc Thái ở Điện Biên nói riêng và Tây Bắc nói chung.
Múa xòe thể hiện tình yêu của dân tộc Thái đối với cuộc sống, lao động và tình yêu lứa đôi. Người Thái thường tổ chức múa xòe vào các dịp lễ hội. Múa xòe thể hiện sự đoàn kết, thân thiện và gắn bó trong cộng đồng.
Khi múa xòe người ta cầm tay nhau, múa du dương nên xòe vòng còn có tên là xòe khắm khen. Xòe Thái thu hút tới cả trăm, nghìn người tham gia, do vậy gọi là “đại xòe”.
Xòe Thái có khăn dài quàng qua cổ, tô điểm thêm bộ áo váy đẹp và rất riêng. Đặc biệt, Xòe còn là nơi con người gửi gắm tình yêu của đồng bào dân tộc. Khi tham gia vòng xòe, trai gái được gần nhau, được lựa chọn bạn xòe, là nơi để thể hiện tình cảm riêng tư.
Chia sẻ với báo chí, bà Sìn Thị Định (Điện Biên) cho biết, văn hóa của đồng bào dân tộc Thái còn lưu giữ được 6 điệu múa xòe cổ. Điệu “khắm khen” tức điệu nắm tay nhau vòng tròn biểu hiện cho tình đoàn kết các dân tộc anh em trong cộng đồng người Việt. Điệu “khắm khăn mơi lảu” tức nâng khăn mời rượu tỏ lòng yêu quý và mến khách. Điệu “phá xí” tượng trưng cho bốn phương trời đất, sự đoàn kết trao đổi, tình cảm của con người...
Điệu “đổn hôn” tức tiến, lùi và nhào ra phía trước, lùi về sau thể hiện dẫu trời đất có giông bão, sóng gió nhưng tình cảm con người với con người luôn gắn chặt bên nhau. Điệu “nhôm khăn” tức tung khăn thể hiện niềm vui mùa lúa thắng lợi, xây nhà mới, sinh con thêm cháu, cưới xin… Điệu “ỏm lọm tốp mư” vòng tròn cổ tay thể hiện sự vui mừng gặp gỡ, bịn rịn khi chia tay nhau sau mỗi cuộc xòe".
Nằm trong hệ thống múa dân gian Việt Nam, xòe vòng đã đóng góp vai trò quan trọng vào kho tàng múa dân gian cổ truyền.
Ai cũng mong muốn lan tỏa vẻ đẹp văn hóa riêng có của cộng đồng dân tộc Thái tại Điện Biên nói riêng, Tây Bắc nói chung.
Nét đẹp hồn nhiên của những thiếu nữ dân tộc Thái tại Điện Biên.
Nghệ thuật Xòe Thái được đưa vào danh mục văn hóa phi vật thể quốc gia, theo quyết định 3820/QĐ-BVHTTDL ngày 31/10/2013 của Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch.
