Lễ hội Mục đồng gắn với Đình Thần Nông (thuộc làng Phong Lệ, xã Hòa Châu) là lễ hội độc đáo, duy nhất trên toàn quốc nhằm tôn vinh trẻ mục đồng (trẻ chăn trâu - PV).
Trước đây, lễ hội tổ chức 3 năm một lần, sau đó là 12 năm một lần; lần cuối tổ chức vào năm 1936. Trong đó, nghi thức quan trọng nhất là rước Thần Nông từ Cồn Thần về đình Thần Nông, tiếp theo là lễ an vị thần, sau cùng là lễ rước Thần Nông dạo đồng Phong Lệ.
Lễ hội rước Mục đồng có vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người dân làng Phong Lệ với ý nghĩa gắn kết cộng đồng.
Việc phục dựng thành công lễ hội rước Mục đồng góp phần tôn vinh nét đẹp văn hóa đa dạng của dân tộc, đồng thời, nâng cao nhận thức của người dân trong việc giữ gìn, bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử - văn hóa.
Lễ hội Mục đồng lần này là một điểm nhấn trong nỗ lực bảo tồn và gìn giữ vốn văn hóa đặc sắc, tốt đẹp của làng Phong Lệ xưa và nay.
Thông qua các hoạt động này, làng Phong Lệ được đông đảo công chúng biết đến với tư cách là một cộng đồng nông nghiệp có lễ hội độc đáo – lễ hội tôn vinh trẻ chăn trâu, không nơi nào trong cả nước có được.
Đến với chương trình lần này, với lòng thành kính và sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các tộc họ, lễ hội đã trình diễn cho quan khách, bạn bè gần xa nghi thức tôn vinh Thần nông và trẻ mục đồng thông qua nghi thức dâng cúng và rước mục đồng qua ruộng lúa, bìa làng đầy sống động, giúp quá khứ xa xăm hiện về rất gần trong cuộc sống hiện tại hôm nay.
Chương trình giúp người dân làng Phong Lệ củng cố hơn nữa mối quan hệ đoàn kết và tự hào về truyền thống của làng quê mình.
Nguyễn Duy Cường