Độc đáo lễ hội rước kiệu 5 làng Mọc

Tương truyền từ xưa, do thiên tai liên tục ập đến, người dân trong vùng đói kém, người chết đầy đường, bệnh dịch tràn lan, làng Phùng Khoang được vua cho nấu cháo, cơm nắm để phát cho dân chúng. Lúc đó, một cậu bé nhận được một nắm cơm đã chia cho 4 cậu bé khác cùng ăn. 5 người kết nghĩa anh em, sau này lớn lên, 5 người lập nghiệp ở vùng đất này, tạo dựng thành 5 làng Mọc trù phú.

Lễ hội thu hút hàng nghìn người dân, du khách đến trẩy hội.

Lễ hội 5 làng Mọc xưa gồm các làng Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang. Sau này, Cự Lộc và Chính Kinh nhập lại thành Cự Chính nên còn bốn làng: Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân và Phùng Khoang.

Lễ hội 5 làng Mọc được tổ chức từ ngày mùng 10 đến ngày 12 tháng 2 (Âm lịch) nhằm tưởng nhớ các vị tiền bối có công với làng, với đất nước. Theo tục lệ, cứ 5 năm hội lại được tổ chức một lần, mỗi lần sẽ do một làng đứng ra đăng cai. Năm nay, Quý Mão 2023, Quan Nhân là làng đăng cai.

Đình làng Quan Nhân - làng đăng cai lễ hội năm nay.

Lễ hội sẽ diễn ra ở đình Phùng Khoang, đình Quan Nhân, đình Cự Chính và đình Giáp Nhất. Mỗi đình sẽ thờ một vị thành hoàng làng riêng. Làng Giáp Nhất thờ Phùng Luông - vị tướng dưới thời Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng; Làng Cự Chính thờ Đức Thánh Lã Đại Liệu - nha tướng dưới thời Ngô Quyền; Làng Quan Nhân thờ Trung Nghĩa Đại Vương Hùng Lãng Công - người có công đánh giặc Nam Chiếu và dưới phủ thờ phu nhân là Thánh bà Trương Mỵ Nương; Làng Phùng Khoang thờ Đoàn Thượng tướng quân, một vị tướng thời Lý.

Trong dịp này, 5 làng Mọc sẽ cùng nhau tổ chức lễ hội trọng thể với nhiều nghi thức, hoạt động hấp dẫn để rước các Thánh du xuân, thưởng lãm cảnh quan 5 làng và cầu mong nhiều điều may mắn.

Đoàn rước kiệu đưa Thánh đến các đình làng để chào hỏi những người anh em kết nghĩa.

Vào ngày hội, các làng sẽ rước Thánh tại đình làng mình, sau đó đoàn rước Thánh di chuyển đến đình làng nào thì đoàn rước của làng đó sẽ ra đón mừng rồi nhập cuộc làm một để tới đình làng đăng cai dự lễ tế hội đồng.

Người dân quan niệm nghi thức xoay kiệu trước cổng đình là khoảnh khắc các Thánh đang "thăng hoa" trước khi vào đình.

Trong khi rước, các kiệu Thánh có lúc thăng hoa đến cực điểm khi được người rước kiệu xoay vòng, tung lên không trung liên tục. Theo các bô lão, kiệu bay là do các Thánh chào nhau và thể hiện niềm vui hội ngộ. Cùng với kiệu Thánh, trên đường đi, đội múa rồng, múa sư tử liên tục uốn lượn lên xuống trông rất đẹp mắt. Người dân xung quanh cũng nô nức rượt theo đoàn rước kiệu, vừa đi vừa hò hét tạo nên bầu không khí vô cùng sôi động, náo nhiệt.

Khi đoàn rước tới đình làng chủ hội sẽ đến nghi thức tế chính của lễ hội 5 làng Mọc. Sau ba hồi ba tiếng trống báo hiệu thì bắt đầu thực hiện các nghi thức tế lễ. Chúc văn được đọc lên, kể lại công đức các vị Thánh, cầu mong Thánh Thần ban phúc lành cho dân làng, cầu cho mưa gió thuận hòa, quốc thái dân an...

Bên cạnh hoạt động rước kiệu, các làng còn tổ chức nhiều trò chơi dân dân gian đặc sắc, thú vị như: cờ người, bịt mắt đập chum...

Buổi chiều, sau khi làm lễ tạ các Thánh cùng Thần vị, cụ Thủ từ và một số giai kiệu, chức sắc vào làm lễ rồi đưa ra kiệu để rước Thánh trở về, gọi là rước Thánh hồi cung. Thánh của làng nào về làng ấy, thứ tự giống như khi rước buổi sáng,

Minh Đức