Độc đáo phong tục đón Tết Nguyên đán Seollal ở Hàn Quốc
Seollal là tên gọi Tết Nguyên đán của người Hàn Quốc. Đây không chỉ là một trong những ngày lễ quan trọng đánh dấu sự chuyển giao của năm mới mà còn là dịp để người Hàn Quốc sum họp, tỏ lòng thành kính với ông bà, tổ tiên, gia đình cùng nhau quây quần.
Seollal là một trong hai ngày Tết lớn nhất ở Hàn Quốc (cùng với Tết Trung thu). Cũng giống như Việt Nam, người Hàn Quốc đón Tết Nguyên đán cổ truyền vào ngày 1 tháng Giêng Âm lịch hàng năm. Trong những ngày Tết truyền thống, người Hàn Quốc thường mặc hanbok, thực hiện các nghi lễ, chơi các trò chơi dân gian, ăn các món ăn truyền thống, nghe kể chuyện và gặp gỡ mọi người.
Có rất nhiều thứ cần phải chuẩn bị cho Tết Seollal, đặc biệt là thực phẩm, phương tiện đi lại và quà tặng. Trong dịp Tết Seollal người Hàn Quốc sẽ mua quà biếu để bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng với ông bà, cha mẹ. Quà tặng thường là trái cây tươi, nhân sâm, mật ong, giỏ quà cá ngừ, kẹo truyền thống, cá khô, đồ dùng hàng ngày và tiền mặt.
Ngày 30 Tết, các gia đình Hàn Quốc cũng dọn vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Buổi tối trước Giao thừa, người Hàn Quốc thường tắm bằng nước nóng để tẩy trần; mặc trang phục truyền thống hanbok hoặc những bộ quần áo đẹp nhất để cử hành nghi lễ thờ cúng tổ tiên.
Cô Kim Yvonne, một nhà nghiên cứu về văn hóa Hàn Quốc cho biết, trong đêm Giao thừa, người dân Hàn Quốc sẽ đốt các thanh tre trong nhà để xua đuổi tà ma. Ngoài ra theo tục lệ cổ xưa, người dân còn treo một cái xẻng bằng rơm với ý nghĩa hốt thóc gạo rơi ngoài cửa để nhận được phúc lộc quanh năm: “Các gia đình ở Hàn Quốc sẽ quây quần bên nhau trong đêm giao thừa. Theo truyền thống, các gia đình cùng nhau thức đón giao thừa, vì theo người Hàn Quốc nếu bạn ngủ trước giao thừa thì hôm sau khi thức dậy sẽ bị bạc trắng cả lông mi và đầu óc kém minh mẫn. Ngoài ra, họ cũng để đèn sáng cả đêm vì họ tin rằng đây là cách giúp xua đuổi những linh hồn ma quỷ và đem đến một năm mới an lành và hạnh phúc.”
Ngày đầu tiên của Tết Seollal bắt đầu với nghi thức thờ cúng. Đây là một nghi lễ bày tỏ sự tôn kính với tổ tiên và cầu cho năm mới hạnh phúc, bình an. Các thành viên trong gia đình sẽ mặc trang phục truyền thống của Hàn Quốc và tập trung trước ban thờ đã được chuẩn bị sẵn để thực hiện nghi lễ này. Có khoảng 20 loại món ăn khác nhau được bày trên bàn thờ, tùy theo vùng miền mà các món có thể khác nhau. Nghi thức bắt đầu bằng việc cúi lạy tổ tiên – “sebae” và lễ “eumbok” – xin tổ tiên phù hộ những điều tốt lành đến với các thành viên trong gia đình. Trong nghi lễ, nam và nữ có cách cúi đầu khác nhau.
Cô Kim Yvonne, một nhà nghiên cứu về văn hóa Hàn Quốc cho biết: “Ngày đầu năm mới, người Hàn Quốc sẽ chuẩn bị một mâm cúng ngon nhất cho tổ tiên. Cả gia đình từ người già đến trẻ nhỏ đều phải cúi lạy 3 lần trước tổ tiên. Tiếp đó các thế hệ con cháu trong gia đình cùng bái lạy người già và tặng quà. Khi nhận được quà từ người lớn, người trẻ cần cúi đầu và nói Chúc mừng năm mới.”
Sau lễ cúng gia tiên, mọi người trong gia đình cùng thưởng thức đồ cúng. Món ăn chính trong ngày đầu năm mới là canh bánh gạo truyền thống được làm từ bánh gạo thái lát, thịt bò, trứng và rau.
Ngoài ra, món Manduguk cũng được nhiều gia đình Hàn Quốc thưởng thức trong ngày Tết, giống với canh bánh gạo của Hàn Quốc, nhưng món canh Manduguk được nấu với mandu – bánh xếp cùng nước tương, muối và hạt nêm.
Sau bữa ăn, các thế hệ trẻ trong gia đình cùng bái lạy người già và tặng quà. Sau đó, ông bà cũng chúc cho con cháu một năm mới thịnh vượng. Quà năm mới cho trẻ em thường là tiền mừng tuổi. Thời gian còn lại trong ngày, các thành viên trong gia đình cùng chơi các trò chơi dân gian, ăn uống và trò chuyện.
Seollal là dịp để cả gia đình cùng tham gia vào các hoạt động vui vẻ. Trò chơi phổ biến nhất là Yutnori, tương tự như trò chơi cá ngựa ở Việt Nam, các bước di chuyển phụ thuộc vào kết quả tung 4 thanh gỗ. Trò chơi này rất dễ, nên cả gia đình có thể cùng chơi bằng cách chia đội để cá cược. Ngoài ra còn nhiều trò chơi khác như đá cầu, ném tên, bập bênh,...
Tuy chỉ diễn ra trong 3 ngày từ ngày 30 đến ngày mồng 2 nhưng ngày Tết ở Hàn Quốc là một trong những ngày lễ quan trọng nhất. Dịp Tết Seollal mang đến một không khí bình yên và vui tươi cho người dân Hàn Quốc. Những lễ nghi trong phong tục đón Tết của người dân nơi đây đều hướng đến sự sum họp và cầu mong một năm mới bình an, may mắn đến với gia đình./.