Đọc hiểu tác phẩm hội họa: bức tranh 'muốn nói gì' với bạn?
Cuốn sách Đọc hiểu tác phẩm hội họa của sử gia nghệ thuật người Anh Liz Rideal nằm trong nhóm sách Cảm thụ nghệ thuật của Omega Plus, do Nhà xuất bản Dân trí ấn hành tháng 7-2024.
Sách cung cấp hiểu biết cơ bản về hội họa và chỉ cách giúp độc giả tiếp cận, thưởng thức tranh nghệ thuật.
Hiểu một bức tranh
Bìa sách Đọc hiểu tác phẩm hội họa có bức tranh mang tên: Trốn khỏi sự phê bình (Escaping Criticism) do họa sĩ Pere Borrell del Caso vẽ năm 1874, chất liệu sơn dầu trên vải. Bức tranh thuộc Bộ sưu tập Ngân hàng Tây Ban Nha (Banco de Espanã). Người xem có thể hiểu và thưởng ngoạn tác phẩm này như thế nào?
Đây là gợi ý của cuốn sách: “Họa sĩ đã ứng dụng ảo giác quang học (trompe l’oeil) để tạo nên cảm giác ba chiều cho tác phẩm, khiến người xem tưởng như thực sự có một cậu bé đang bước ra từ khung tranh. Một số học giả cho rằng bằng ảo ảnh này, người họa sĩ muốn nói đến con đường bứt phá khỏi những quy ước tiêu chuẩn trong hội họa thời đó. Khi lựa chọn bức tranh, có lẽ tác giả cũng đang muốn khích lệ người đọc bứt phá khỏi lối tư duy thông thường để nhìn ngắm và cảm nhận những bức tranh theo cách của riêng mình”.
Liz Rideal là giáo sư mỹ thuật và cũng là một nghệ sĩ sáng tạo. Nhiều cuốn sách về nghệ thuật của bà được giới chuyên môn lẫn công chúng đón nhận.
Khơi gợi tưởng tượng
Đọc hiểu tác phẩm hội họa trước hết là một quyển sách tinh gọn, cô đọng, cung cấp hiểu biết cơ bản về hội họa phương Tây từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 21, giúp những bạn trẻ yêu nghệ thuật và tìm hiểu về hội họa hiểu được ngôn ngữ biểu đạt của những bức tranh thông qua những yếu tố cơ bản. Đó là hình dạng và vật liệu đỡ, dung môi và chất liệu, bố cục, phong cách và kỹ thuật, ký hiệu và biểu tượng.
Tác giả Liz Rideal phân tích kỹ lưỡng 50 tác phẩm tranh bắt mắt, đa dạng về thể loại và phong cách. Sau đó, bà lý giải cụ thể các tác phẩm này “muốn nói điều gì” đến người xem. Quá đó khơi gợi trí tưởng tượng và đánh giá của người thưởng ngoạn về giá trị và nét đẹp của tranh.
Một số bức tranh được minh họa khá mới lạ, bao gồm nhiều tác phẩm của các nghệ sĩ nữ, được “soi” kỹ đến các chi tiết nhỏ song đắt giá, các phần đáng chú ý nhằm giúp tác giả thể hiện rõ ý hơn. Đồng thời, Liz Rideal còn miêu tả chân thực về quá trình người họa sĩ vẽ, cá nhân sáng tạo nên tác phẩm. Sách vì vậy mà có nội dung thêm thú vị, góp phần cho thấy thế giới nghệ thuật rất phong phú và đa dạng.