Độc lạ giống chanh dây vàng hương ổi của Hợp tác xã Tân Lộc Phát

Chị Trần Thị Tâm (xã Kon Chiêng, huyện Mang Yang) thu hoạch chanh dây vàng hương ổi. Ảnh: Gia Linh

Năm 2017, HTX Nông nghiệp dịch vụ thương mại tổng hợp Tân Lộc Phát trồng 3 ha chanh dây ghép bình thường từ nguồn giống chanh dây tím nhập khẩu từ Đài Loan. Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, HTX phát hiện một số cây bị chết nhưng ở mắt ghép đã ra chồi thực sinh và cho quả màu vàng. Khi chín, quả có vị ngọt thanh, hạt nhỏ, đặc biệt là có mùi thơm của hương ổi. Theo Giám đốc HTX Trần Mạnh Hưng, từ những nguồn gen quý hiếm này, HTX đã lựa chọn các cây nổi trội để khai thác hom ghép. Qua nhiều lần chọn lọc và ghép lai tạo, đơn vị đã cho ra giống chanh vàng hương ổi. “Năm 2018, chúng tôi trồng thí nghiệm 200 gốc và nhận thấy cây phát triển tốt và thích nghi với điều kiện khí hậu ở đây. Đến vụ 2019-2020, HTX trồng 3 ha chanh dây vàng hương ổi tại xã Kon Chiêng. Kết quả, năng suất đạt 30-45 tấn/ha; quả đồng đều, bình quân 8-14 quả/kg. Đặc biệt, quả chín có màu vàng óng, vỏ cứng dễ vận chuyển và bảo quản. Quả có mùi hương ổi dịu dàng, hấp dẫn người tiêu dùng và bán được giá 30-50 ngàn đồng/kg, chủ yếu ở thị trường Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh”-ông Hưng chia sẻ.

Để nhân rộng giống chanh dây vàng hương ổi, HTX liên kết với một số hộ dân ở xã Kon Chiêng và thị trấn Kon Dơng (huyện Mang Yang) trồng trên diện tích 8 ha. Theo đó, HTX đầu tư giống, vật tư nông nghiệp và hướng dẫn kỹ thuật canh tác cho người dân. Tiền đầu tư sẽ được HTX trừ dần khi có sản phẩm. Các sản phẩm chanh dây vàng được HTX bao tiêu với giá tối thiểu 18 ngàn đồng/kg chanh xô và 25 ngàn đồng/kg chanh đẹp. Khi chanh có giá cao, HTX sẽ thu mua theo giá thị trường. Ông Trần Văn Thái (làng Klăh, xã Kon Chiêng) cho biết: Gia đình ông liên kết với HTX trồng hơn 1 ha chanh dây vàng. Chanh thu hoạch đến đâu được HTX thu mua đến đó với giá 35 ngàn đồng/kg chanh đẹp và 25 ngàn đồng/kg chanh xô. “Dự kiến, năng suất vườn chanh của gia đình đạt khoảng 25-30 tấn/ha. Với giá như hiện nay, sau khi trừ chi phí đầu tư, gia đình thu về trên 300 triệu đồng”-ông Thái nhẩm tính.

Quả chanh dây chín có màu vàng óng, vỏ cứng dễ vận chuyển và bảo quản. Ảnh: Gia Linh

Còn chị Trần Thị Tâm (cùng thôn) thì cho hay: “Đây là vụ thứ 2 gia đình tôi liên kết với HTX trồng chanh dây vàng. Hiện tôi trồng 500 cây chanh dây tím và 500 cây chanh dây vàng. Chanh tím (loại xô) có giá 12 ngàn đồng/kg, chanh vàng 25.000 đồng/kg (loại xô), còn chanh vàng đẹp được HTX thu mua với giá 35-40 ngàn đồng/kg. Với giá chanh dây vàng ổn định như hiện nay, sau khi trừ chi phí, người trồng lợi nhuận 300-400 triệu đồng/ha”.

Ngày 20-9, Sở Nông nghiệp và PTNT có Quyết định số 808/QĐ-SNNPTNT về việc công nhận 100 cây chanh dây đầu dòng có mã hiệu nguồn giống C.CHANHLEOVANGHUONGOI.64.629.23818.22.07 có tên Việt Nam là chanh leo vàng hương ổi và tên xuất xứ là chanh leo Đài Loan. Theo đó, từ năm 2022 đến 2024, HTX được phép khai thác tối đa 500 hom/cây/năm. Theo ông Trần Mạnh Hưng: Hợp tác xã đã xây dựng được vườn ươm có diện tích khoảng 3.000 m2 để ươm giống chanh dây vàng cung cấp ra thị trường trong và ngoài tỉnh. Dự kiến, mỗi năm, đơn vị sẽ cung ứng ra thị trường khoảng 50 ngàn hom giống (tương đương 80 ha). “Để phát triển ổn định vùng nguyên liệu và xây dựng thương hiệu chanh dây vàng hương ổi, HTX sẽ liên kết với người dân trong sản xuất tiêu thụ sản phẩm. Ngoài ra, HTX đang hoàn thiện hồ sơ để đưa 2 sản phẩm là quả chanh dây vàng hương ổi và dầu chanh dây dự thi sản phẩm OCOP. Đây là hướng đi mới của HTX với hy vọng sẽ góp phần nhân rộng được giống chanh dây chất lượng cao và nâng cao thu nhập cho người nông dân”-ông Hưng cho biết thêm.

GIA LINH