Đôi điều về dự kiến yêu cầu chuyên môn, nghiệp vụ với giáo viên THPT cao cấp
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố dự thảo Thông tư Quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông xin ý kiến góp ý.
Theo đó, quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông bao gồm: chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học; chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở; chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học phổ thông.
Quy định này áp dụng đối với giáo viên, giáo viên giữ chức vụ hiệu trưởng, phó hiệu trưởng trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông, trường phổ thông có nhiều cấp học, trường chuyên, trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú và các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Trong phạm vi bài viết này, người viết là giáo viên xin có đôi điều bàn thêm về yêu cầu tiêu chuẩn năng lực chuyên môn, nghiệp vụ đối với giáo viên trung học phổ thông cao cấp theo dự thảo Thông tư.
Giáo viên phấn khởi khi bỏ chia hạng, tăng phụ cấp ưu đãi
Thứ nhất, về tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, người viết thấy rằng một số nội dung trong dự thảo Thông tư chưa thực sự sát với thực tiễn dạy học của giáo viên trung học phổ thông cao cấp.
Ví dụ 1: "b) Có khả năng hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp trong xây dựng kế hoạch và giáo dục; vận dụng những phương pháp dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; triển khai hiệu quả hoạt động tư vấn và hỗ trợ học sinh trong hoạt động dạy học và giáo dục".
"c) Vận dụng và hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp trong việc sử dụng các hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh".
Người viết thấy rằng, đã là giáo viên thì thầy cô giáo phải biết "xây dựng kế hoạch và giáo dục"; "vận dụng những phương pháp dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh" (đây là quy định của Chương trình giáo dục phổ thông 2018).
Cùng với đó, giáo viên cần tư vấn, hỗ trợ học sinh trong hoạt động dạy học và giáo dục là việc đương nhiên phải làm, vì họ có nghiệp vụ sư phạm, am hiểu tâm lí lứa tuổi học sinh.
Người thầy giỏi chuyên môn nhưng nghiệp vụ còn yếu, cho dù là giáo viên trung học phổ thông cũng rất khó nâng cao chất lượng dạy học.
Ví dụ 2: "d) Có khả năng đánh giá hoặc hướng dẫn đồng nghiệp nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng; hướng dẫn, đánh giá sản phẩm nghiên cứu khoa học kỹ thuật của học sinh trung học phổ thông từ cấp tỉnh trở lên".
Theo ghi nhận của người viết, việc đánh giá sản phẩm nghiên cứu khoa học kỹ thuật của học sinh trung học phổ thông từ cấp tỉnh trở lên hầu hết đều do giảng viên ở các trường đại học/viện làm giám khảo, còn tổ trưởng chuyên môn cũng chẳng mấy ai được mời.
Ví dụ 3: "e) Biên tập, biên soạn, phát triển chương trình, tài liệu bồi dưỡng giáo viên, học sinh; tham gia biên soạn hoặc thẩm định, lựa chọn sách giáo khoa, tài liệu giáo dục địa phương".
Đến thời điểm này, bậc trung học phổ thông đã dạy Chương trình 2018 được 4 năm, nhưng người viết thấy rằng rất hiếm giáo viên nào được mời biên soạn thẩm định tài liệu giáo dục địa phương.
Ví dụ 4, một số quy định như: "f) Tổ chức được hoạt động bồi dưỡng và sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề của nhà trường; hướng dẫn đồng nghiệp về kỹ năng xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học và giáo dục; về kiến thức, kĩ năng và kinh nghiệm vận dụng phương pháp mới về đánh giá, dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh trung học phổ thông", thuộc về công việc chung của tổ chuyên môn, không nên giao cho một, một vài giáo viên trung học cao cấp đảm nhiệm.
Chẳng hạn, để triển khai dạy học một chủ đề theo hướng nghiên cứu bài học thì cần một nhóm giáo viên bàn bạc, thảo luận, thống nhất. Nếu một giáo viên đảm nhiệm thì khó hiệu quả, kể cả tổ trưởng chuyên môn.
Tương tự, quy định "g) Hướng dẫn, chia sẻ biện pháp hiệu quả về tư vấn tâm lý, hướng nghiệp cho học sinh và phương thức lồng ghép trong hoạt động dạy học và giáo dục", còn chung chung và cũng chưa thật sự cần thiết đối với giáo viên trung học phổ thông cao cấp.
Hơn nữa, bậc trung học phổ thông đã có Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp, do giáo viên bộ môn trực tiếp giảng dạy, mang tính chuyên sâu. Các hoạt động giúp học sinh rèn luyện kỹ năng sống, phát triển phẩm chất cá nhân và hướng nghiệp để chuẩn bị cho tương lai.
Thứ hai, đọc dự thảo Thông tư, người viết cảm thấy rất hài lòng với quy định: "m) Giáo viên trung học phổ thông chính được đăng ký xét thăng tiến nghề nghiệp vào chức danh giáo viên trung học phổ thông cao cấp khi đạt chuẩn nghề nghiệp của giáo viên trung học phổ thông cao cấp quy định tại Điều này; phải có thời gian giữ chức danh nghề nghiệp giáo viên trung học phổ thông chính hoặc tương đương tối thiểu đủ 06 (sáu) năm, đủ 04 (bốn) năm đối với người có bằng thạc sĩ, trong đó phải có ít nhất 01 năm (đủ 12 tháng) giữ chức danh nghề nghiệp 22 giáo viên trung học phổ thông chính tính đến ngày hết thời hạn nộp hồ sơ đăng ký dự xét thăng tiến nghề nghiệp."
Bởi vì, so với Thông tư 08/2023/TT-BGDĐT sửa đổi Thông tư 04/2021/TT-BGDĐT (quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các trường trung học phổ thông công lập thì quy định về thời gian giữ hạng trong dự thảo Thông tư có lợi cho giáo viên, dĩ nhiên là có cơ sở, phù hợp với thực tiễn dạy học.
Tài liệu tham khảo:
https://moet.gov.vn/van-ban/vbdt/Pages/chi-tiet-van-ban.aspx?ItemID=1736#divShowDialogDownload
https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/toan-van-thong-tu-08-2023-tt-bgddt-sua-doi-quy-dinh-bo-nhiem-xep-luong-giao-vien-pho-thong-119230416104910129.htm
