Đôi điều về phụ nữ Gen Z

Phụ nữ thế hệ Gen Z giữ được vẻ đẹp truyền thống và có tư duy táo bạo, mạnh mẽ, sáng tạo của thời đại. (Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên - Nguồn: Facebook).

Không ngại thay đổi, sẵn sàng dấn thân

Khác với hình ảnh người phụ nữ thế hệ trước gắn liền với gia đình, trở thành “hậu phương” vững chắc cho chồng con, phụ nữ thế hệ Gen Z (những người sinh khoảng năm 1990 đến 2012) sống trong thời kỳ xã hội phát triển cởi mở, du nhập nhiều luồng thông tin mới, trong đó có phong trào nữ quyền, bình đẳng giới... Chính vì vậy, các cô gái Gen Z không những kế thừa tâm hồn tinh tế, tấm lòng bao dung, trắc ẩn của người phụ nữ Việt Nam, mà còn thể hiện bản lĩnh độc lập, tư duy táo bạo, dám nghĩ, dám làm.

Nếu xưa kia các cụ có câu “trai tài, gái sắc” nhấn mạnh sự môn đăng hậu đối giữa sắc đẹp của người phụ nữ và tài năng người của đàn ông. Hiện nay, phụ nữ thế hệ Gen Z có tư duy khác biệt, đó là vẻ đẹp phải đi kèm với trí tuệ. Chẳng thiếu những hoa hậu, người mẫu không chỉ đẹp về ngoại hình, mà còn có vốn tri thức và tấm lòng nhân ái. Bản thân những “bóng hồng” này gây thiện cảm đối với công chúng nhờ các đóng góp cho xã hội, chứ không phải bằng chiêu trò hay nhan sắc nóng bỏng. Lấy ví dụ như Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên (sinh năm 1998) được nhiều người yêu mến, bởi lối cư xử khéo léo, duyên dáng và hành động thiện nguyện đẹp đẽ. Thật hiếm thấy một nàng “bông hậu” sẵn sàng rũ bỏ lớp son phấn, váy áo lụa là để đến mảnh đất châu Phi giúp đỡ trẻ em, người dân nghèo, hoặc tới vùng thiên tai bão lũ.

Không những đi ngược lại với “khuôn vàng, thước ngọc” của phụ nữ thời xưa, các cô gái thế hệ Gen Z còn sẵn sàng dấn thân vào cuộc sống, theo đuổi đam mê, tự do độc lập về tư duy, tài chính. Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra, những cô gái Gen Z được đánh giá là một thế hệ tự tin, điều này xuất phát từ việc họ tương đối tự chủ về công việc, tiền bạc và tình cảm hơn so với những thế hệ trước. Như theo một nghiên cứu về “Quy hoạch và tiến độ năm 2023” của Northwestern Mutual, 59% phụ nữ thuộc thế hệ Gen Z tin rằng họ sẽ chuẩn bị tài chính cho việc nghỉ hưu, số liệu thống kê cao hơn hẳn so với những thế hệ trước. Thực tế chứng minh, rất nhiều cô gái 9x được đào tạo học vấn, trình độ. Đây chính là “điểm tựa” giúp phụ nữ Gen Z có thái độ tích cực về tương lai.

Lấy ví dụ, MC, Youtuber Khánh Vy (sinh năm 1998), dù mới 26 tuổi, nhưng cô đã sở hữu kênh Youtube lên đến cả triệu lượt theo dõi. Hình ảnh của Khánh Vy là một đại diện tiêu biểu cho thế hệ phụ nữ Gen Z, trẻ trung, có kiến thức dám nghĩ, dám làm, dám thử thách bản thân. Ở độ tuổi rất trẻ, cô đã sở hữu những tài khoản mạng xã hội có hàng triệu lượt theo dõi, kiếm tiền tỷ mỗi năm, tự mua xe ô tô, mua nhà. Hiện tại, Khánh Vy đang là một trong rất nhiều cô gái thế hệ Gen Z truyền năng lượng tích cực cho người trẻ Việt Nam.

Cô gái thế hệ Gen Z giữ thế chủ động, sẵn sàng theo đuổi đam mê, thử thách. (Nguồn: hatgiongtamhon.vn)

Đặc biệt, phụ nữ Gen Z không còn là “bóng hồng” lép vế trước phái mạnh. Ngay từ trong suy nghĩ, phụ nữ thế hệ Gen Z luôn sẵn sàng theo đuổi đam mê, như số liệu từ nghiên cứu của British Council về thế hệ trẻ Việt Nam vào năm 2020, cho thấy nam giới thường có nhiều khả năng tin vào công việc theo giới tính chiếm 66% so với phụ nữ chiếm 59%. Nhiều cô gái thế hệ Gen Z tán thành quan điểm nữ giới và nam giới đều có thể làm bất kì công việc nào và không phải bị ràng buộc với định kiến giới.

Vài năm gần đây, không khó gặp những cô gái Gen Z tham gia vào các lĩnh vực vốn được mặc định chỉ dành cho đàn ông. Rất nhiều người phụ nữ trẻ đã trở thành chuyên gia trong ngành nghiên cứu khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và có những đóng góp lớn. Lấy ví dụ như nữ Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh (sinh năm 1990), là trưởng nhóm nghiên cứu vật liệu hóa sinh và môi trường, Trung tâm nghiên cứu vật liệu cấu trúc nano và phân tử thuộc Đại học Quốc gia TP HCM. Cô đã giành giải thưởng Khoa học công nghệ Quả cầu vàng năm 2023 tại Việt Nam với những đóng góp thiết thực từ nghiên cứu của mình.

Ngoài ra, các cô gái Gen Z còn bộc lộ tài năng thiên phú trong các ngành nghề “khó nhằn” như: phi công lái máy bay, thể dục thể thao... Năm 2023, người hâm mộ bóng đá Việt Nam đã tự hào khi nhìn thấy đội bóng đã nữ nước nhà có hàng loạt cái tên xuất sắc như Thanh Nhã sinh năm 2001, được nhiều chuyên gia đánh giá cao tốc độ và kĩ năng kiểm soát, dê dắt bóng. Hay Vũ Thị Kiều Hoa, cô gái sinh năm 2003 giành được giải Cầu thủ nữ trẻ xuất sắc nhất năm 2022 của Việt Nam, cô ghi dấu lòng người hâm mộ bằng sự nhanh nhẹn, năng nổ trong, mạnh mẽ trong từng pha bóng. Ngoài ra, còn có nhiều nữ cầu thủ khác như thủ môn Đào Thị Kiều Oanh (sinh năm 2003), Lương Thu Phương (sinh năm 2001)...

Tạo điều kiện cho phụ nữ thế hệ Gen Z tỏa sáng

Phụ nữ Việt Nam nói chung và nữ giới thế hệ Gen Z ở nước ta nói riêng, đều có đóng góp rất lớn vào quá trình phát triển của đất nước. Số liệu cụ thể cho thấy, tỷ lệ nữ tham gia lực lượng lao động đạt 78,2% so với nam giới là 86%. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tới năm 2025, Gen Z dự kiến sẽ chiếm gần một nửa dân số trong độ tuổi lao động tại Việt Nam và có ảnh hưởng, đóng góp to lớn đến xã hội nước ta. Chính vì vậy, trong tương lai, những cô gái thuộc thế hệ Gen Z được kỳ vọng sẽ tiếp nối truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam, đồng thời tạo nên nhiều sự đổi mới, tỏa sáng trong mọi lĩnh vực.

Cần tạo môi trường để thế hệ phụ nữ Gen Z phát huy hết ưu thế của mình. (Nguồn: Báo Công Thương)

Mặc dù phụ nữ thế hệ Gen Z được đánh giá là những người năng nổ, mạnh mẽ, táo bạo nhưng vẫn còn đó vấn đề mà phụ nữ thế hệ trẻ Việt Nam còn gặp vướng mắc, khó khăn. Đơn cử như việc những cô gái theo ngành nghiên cứu khoa học hiện Việt Nam chưa có chính sách ưu đãi, riêng biệt dành cho cán bộ nữ trong hoạt động khoa học và công nghệ, mà chỉ được hưởng chính sách chung đối với cán bộ khoa học và công nghệ. Bên cạnh đó, những thách thức từ định kiến, nhận thức của xã hội về vai trò của phụ nữ tác động trực tiếp đến cán bộ khoa học nữ. Để phát huy được hết thế mạnh của họ và thúc đẩy một xã hội văn minh, bình đẳng vẫn cần có sự hỗ trợ của Đảng và Nhà nước.

Việc đầu tiên cần làm là bảo đảm cuộc sống an toàn, công bằng, bình đẳng cho phụ nữ. Như tại Hội nghị Thượng đỉnh Phụ nữ toàn cầu năm 2023 diễn ra tại Dubai, với chủ đề “Phụ nữ: Tạo dựng môi trường mới của sự thay đổi”, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã nhấn mạnh việc cần bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định, thuận lợi cho hợp tác và phát triển, tăng cường hợp tác đa tầng nấc giữa các quốc gia, các tổ chức và doanh nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ vươn lên phát huy khả năng và tham gia đóng góp cho xã hội.

Ở Việt Nam, có rất nhiều tổ chức đang nỗ lực, cố gắng bảo vệ phụ nữ, trẻ em. Lấy ví dụ như UN Women, đây là một tổ chức thuộc Liên hợp quốc được thành lập với vai trò thúc đẩy bình đẳng giới, xóa bỏ tư tưởng và các hành động phân biệt đối xử và trao quyền cho phụ nữ. Kể từ khi đi vào hoạt động cho tới nay UN Women luôn hướng tới việc tạo điều kiện để giúp cho phụ nữ trên toàn thế giới có thể sống như một công dân bình đẳng thông qua các hình thức như tọa đàm, hội thảo, tập huấn,… Hay như Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng Khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành viên (CSAGA) là một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận tập trung vào phụ nữ và trẻ em trong ba lĩnh vực: giới, bạo lực gia đình, bắt nạt, buôn bán người và đồng tính nữ. Trung tâm CSAGA đã có nhiều hoạt động, dự án thiết thực hỗ trợ phụ nữ.

Ngoài việc bảo đảm môi trường sống lành mạnh, an toàn cho phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ thế hệ trẻ, cần phải tạo điều kiện để họ phát triển bản thân trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau. Thời gian qua, Đảng và Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm, đã ban hành và triển khai hiệu quả nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, trong đó phụ nữ chiếm 50% dân số, gần 48% lực lượng lao động của đất nước ta được đặc biệt quan tâm, tạo điều kiện. Nghị quyết 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới, được Bộ Chính trị ban hành ngày 10/10/2023 đã xác định rõ nhiệm vụ: Khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, nhất là trong các lĩnh vực mới, trong thế hệ trẻ. Có chính sách ưu tiên hỗ trợ phát triển doanh nhân nữ, doanh nhân trẻ (cả nữ và nam)... Hàng loạt cuộc thi, Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp được thực hiện trong vài năm trở lại đây, đem đến tín hiệu tích cực.

Dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ phụ nữ Việt Nam trong thời gian qua. Nhưng để phát huy hết tiềm năng, sức mạnh của một thế hệ phụ nữ Gen Z, còn đó nhiều vấn đề cần giải quyết, “mở đường” giúp phụ nữ các thế hệ sau này được sống môi trường bình đẳng, tự tin và hạnh phúc.

Hương Ngọc